ابتلای ۲۱۰۰۰ نفر به تب مالت در کشور/ ۳ راه پیشگیری از بیماری

تب مالت که به "بروسلوز" نیز شهرت دارد از جمله شایع‌ترین بیماری‌های عفونی در ایران، خاورمیانه و نواحی وسیعی از جهان است که به علت قابل انتقال بودن بین انسان وحیوان هرسال موارد زیادی از ابتلا را ایجاد می‌کند و باعث کاهش منابع غذایی ناشی از کاهش تولید فرآورده‌های دامی و کم شدن جمعیت دامی به علت سقط جنین در دام‌ها و خسارات اقتصادی وارد شده می‌شود.

تب مالت چیست؟

تب مالت نوعی بیماری است که از طریق میکروبی به نام بروسلا از حیوان آلوده به انسان منتقل می‌شود. این بیماری عمدتاً از حیواناتی نظیر گاو، بز، گوسفند یا شتر از طریق تماس مستقیم با حیوانات یا مصرف فرآورده‌های آلوده آن‌ها به انسان منتقل می‌شود. بیماری از طریق سگ‌ها و خوک‌ها نیز قابل انتقال به انسان‌هاست.

راه انتقال تب مالت چیست؟

تماس با حیوانات دچار سقط‌جنین و مصرف شیر آلوده یا فرآورده‌های آن مخاطرات اصلی برای انتقال بیماری هستند.

تماس مستقیم از راه ملتحمه چشم یا از طریق تماس خراش‌ها و جراحات پوست با ترشحات، مواد دفعی، یا بافت‌های حیوانات آلوده یا اشیاء آغشته به ترشحات عفونی

مصـرف بافت‌ها، مواد غذایی یا مایعات حاوی باکتری بروسلا مانند: شیرخام و فرآورده‌های لبنی آلوده پنیر تازه، خامه و سرشیر

انتقال تنفسی از طریق استنشاق ذرات عفونی معلق در آغل، اصطبل و آزمایشگاه از جمله راه‌های انتقال بیماری تب مالت به شمار می‌روند.

علائم تب مالت چیست؟

بطور کلی بیماری به صورت حاد یا موذیانه شروع شده و با تب مداوم یا منظم با دوره‌های متناوب، تعریق فراوان بخصوص در شب، خستگی، بی‌اشتهایی و کاهش وزن، سردرد، درد عضلانی و درد عمومی بدن تظاهر می‌کند.

علائم بیماری تا حد زیاد وابسته به نوع بروسلا است و بر اساس شدت بیماری به اشکال زیر بروز می‌کند:

• نوع حاد: در این شکل بیمار گرفتار لرز ناگهانی، درد عمومی بدن بخصوص درد پشت بوده و عرق شدید دارد. بیمار اشتهای خود را از دست داده و از ضعف و سستی شکایت دارد.
• نوع تحت حاد: اغلب اوقات حالت تب‌دار اولیه وجود نداشته و آغاز آن بی‌سروصداست ولی گاهی بدنبال مرحله تب‌دار حاد شروع می‌شود. شکایت اصلی بیمار از ضعف و خستگی است.
• نوع مزمن: غالباً علائم بعد از یک دوره تب‌دار برای سال‌ها باقی می‌ماند.

بروز 21 هزار مورد ابتلا به تب مالت در سال گذشته

محبوبه خاتون قنبری؛ کارشناس اداره بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت درباره آمار تب مالت در سال گذشته اعلام کرد: در سال 1402 بالغ بر 21 هزار و 436 مورد ابتلا به بیماری تب مالت در کشور گزارش شده است.

وی درباره روند بروز بیماری در کشور افزود: میزان بروز این بیماری از سال 1357 تا سال 1368 سیر صعودی داشته به طوری که روند بیماری از 40 درصد هزار نفر جمعیت در سال 1357 به ترتیب به حدود 110 در سال 1361 و 170 در سال 1368 رسیده که بدنبال آن با اقدامات موثر از قبیل واکسیناسیون فراگیر بره و بزغاله و گوساله توسط سازمان دامپزشکی و نیز افزایش کارخانه‌های شیر پاستوریزه و مواد لبنی و ارتقاء سطح آگاهی مردم در این زمینه‌ها به تدریج این میزان کاهش و در سال 1379 به 24 درصد هزار نفر جمعیت رسیده که البته در سالهای بعد به علت تغییرات برنامه واکسیناسیون فراگیر دامی با یک افزایش مختصری مجدداً سیر صعودی داشته است. میزان ابتلا به تب مالت از سال 1386 تا سال 1390روند کاهشی داشته و سپس تا سال 1401 روند افزایشی در صد هزار نفر جمعیت داشته است.

نمودار زیر روند بروز و شناسایی بیماری تب مالت در کشور را نشان می‌دهد:

روش تشخیص بیماری تب مالت

تشخیص بیماری با استفاده از تست‌های خونی امکان‌پذیر است و پزشک، آنتی بادی‌های باکتری را در خون می‌سنجد، با وجود این، در برخی موارد نیاز به نمونه‌برداری از مغز استخوان، سی تی اسکن یا ام‌آر‌ای نیز وجود دارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

تشخیص تب مالت به ویژه در مراحل اولیه می‌تواند مشکل باشد، چرا که علائم آن مشابه بیماری‌های دیگر از جمله آنفلوانزا است. اگر تب به شدت بالا رفت، درد یا ضعف عضلانی یا سایر عوامل خطر بیماری را داشتید یا تب شما پایدار بود به پزشک مراجعه کنید.

3 راه‌ اصلی پیشگیری از ابتلا به تب مالت

1. از مصرف لبنیات غیر پاستوریزه خودداری کنید. بهترین راه پیشگیری از این بیماری پرهیز از مصرف شیر، پنیر و بستنی غیرپاستوریزه است.
2. گوشت‌ها را به طور کامل طبخ کنید. تمام گوشت‌ها را تا زمانی حرارت دهید تا دمای درونی آن به 63 تا 74 درجه سانتی‌گراد برسد. در زمانی که بیرون غذا می‌خورید نیز گوشت‌هایی را سفارش دهید که بخوبی پخته شده باشد.
3. دستکش بپوشید. اگر دامپزشک، کشاورز یا کارگر کشتارگاه هستید باید در زمان تماس با حیوانات مرده یا بیمار و یا بافت حیوانات و همچنین در زمان کمک به تولد نوزاد حیوانات از دستکش‌های پلاستیکی استفاده کنید.