آشنایی با آداب و رسوم مردم اصفهان در ایام نوروز
عید نوروز که یک سنت کهن در ایران است همه ساله توسط مردم جشن گرفته میشود و آداب و رسوم مربوط به آن در کل کشور به اجرا در می‌آید، اما هر شهری سنت‌های مربوط به خود را دارد که در نوروز انجام داده میشود.
به گزارش خبرگزاري رسا، اصفهانی‌ها نیز همگام با همه مردم ایران‌زمین از اوایل اسفندماه با خانه‌تکانی و خرید نوروزی به پیشواز نوروز می‌روند و سفره‌های هفت‌سین افزون بر خانه‌ها در مغازه‌ها و مراکز تجاری اصفهان گسترده میشود.
مردم اصفهان در این روزها، شب بو و سنبل و ماهی قرمز می‌خرند و پوشیدن لباس نو با رنگ‌های شاد از آداب قدیمی مردم اصفهان است و شیرینی‌های اصفهان نظیر «گز و نبات و پولکی» هم پای ثابت پذیرایی اصفهانی‌ها از مهمانان نوروزی است.
بازدید‌های نوروزی و رفتن سر مزار درگذشتگان را از رسومی اصلی اصفهانی‌ها است و «سبزه انداختن» با ماشک و گندم و عدس را که به طرز هنرمندانه‌ای در کنار ماهی قرمز و کتاب و گل و سنبل و سنجد و سیر و سکه و سمنو، سیب، سرکه و سماق در سفره هفت‌سین قرار می‌گیرد را تلفیقی نامید که اصفهانی‌ها هنرمندانه از پسش بر می‌آیند.
* رسوم فراموش‌شده نوروز اصفهان، از «قاشق زنی» تا جشن «باران خواهی»
وی همچنین از رسوم فراموش‌شده یاد کرد و گفت: یکی از رسوم منسوخ‌شده در اصفهان که اکنون کمتر دیده میشود، رسم شاد قاشق زنی است که کودکان و نوجوانان با زدن قاشق به یک ظرف فلزی، به در خانه‌ها همسایه‌ها می‌رفتند و آن‌ها هم با انداختن شیرینی و شکلات و تنقلات در ظرف کودکان این رسم را گرامی می‌داشتند و شادی را به آن‌ها هدیه می‌دادند.
بازدید‌های نوروزی و رفتن سر مزار درگذشتگان را از رسومی اصلی اصفهانی‌ها است و «سبزه انداختن» با ماشک و گندم و عدس را که به طرز هنرمندانه‌ای در کنار ماهی قرمز و کتاب و گل و سنبل و سنجد و سیر و سکه و سمنو، سیب، سرکه و سماق در سفره هفت‌سین قرار می‌گیرد را تلفیقی نامید که اصفهانی‌ها هنرمندانه از پسش بر می‌آیند.
* رسوم فراموش‌شده نوروز اصفهان، از «قاشق زنی» تا جشن «باران خواهی»
وی همچنین از رسوم فراموش‌شده یاد کرد و گفت: یکی از رسوم منسوخ‌شده در اصفهان که اکنون کمتر دیده میشود، رسم شاد قاشق زنی است که کودکان و نوجوانان با زدن قاشق به یک ظرف فلزی، به در خانه‌ها همسایه‌ها می‌رفتند و آن‌ها هم با انداختن شیرینی و شکلات و تنقلات در ظرف کودکان این رسم را گرامی می‌داشتند و شادی را به آن‌ها هدیه می‌دادند.
تا دهه ۵۰ و ۶۰ در اصفهان خانواده‌ها گرد هم می‌آمدند و ۳ تا ۷ بوته روشن می‌کردند و از روی آن می‌پریدند، ولی سختگیری‌های امروزی سبب به خیابان کشیده شدن این جشن و جنگ و گریز خیابانی شده است.
بنیان جشن چهارشنبه به افروختن آتش یا چراغ در سپیده‌دمان در شب آخر سال بر بام خانه و به یاد درگذشتگان باز می‌گردد که با گذشت زمان جای خود را به چهارشنبه‌سوری داده است و زمان آتش‌افروزی به جای سپیده دم به سر شب در شب چهارشنبه آخر سال تغییر یافته است.
پختن غذای مخصوص شب عید که سبزی‌پلو با ماهی است، هم از رسوم اصفهانی‌هاست که البته برخی هم به پختن شوید پلو یا باقلا با ماهی یا کوکو سبزی با پلو اقدام می‌کنند.
همچنین، در مراسم «سیزده به در نیز متداول‌ترین غذای مردم اصفهانی‌ها جوجه‌کباب است که برخی استامبولی پلو را هم برای این جشن می‌پسندند.
به عقیده اکثر مردم، نوروز اصفهان تنها با زاینده‌رودی پرآب معنا پیدا می‌کند و چند سال اخیر فقدان این جاذبه طبیعی باعث ناراحتی مردم و کاهش دلپذیری نوروز برای مسافران و اصفهان دوستان شده است.
بهترین تفرجگاه اصفهانی‌ها همیشه بوستان‌های گسترده حاشیه رودخانه بوده که اکنون دیگر با خشکسالی دلپسند مردم نیست.
در ایران باستان «جشن باران خواهی» در روز «تیر» از ماه فروردین برگزار می‌شد و امروزه هم برگزاری جشن سیزده به در» و روز طبیعت ریشه در همان مراسم کهن دارد و باور به نحوست ۱۳ نوروز خرافه‌ای است که وارد این جشن فرخنده شده است.
مردم اصفهان در «سیزده به در» به بازی‌های محلی با کمترین وسیله و بالاترین جذابیت و شادی می‌پردازند که از این بازی‌ها می‌توان هفت‌سنگ، گرگم به هوا، وسطی، بادبادک پرانی، قائم باشک، گل و پوچ و نان بیار کباب ببر را نام برد.
این بازی‌های مهیج با کمترین وسیله و در کنار خانواده انجام‌شده و بر شادی و استحکام روابط شاد در این روز می‌افزاید.
بنیان جشن چهارشنبه به افروختن آتش یا چراغ در سپیده‌دمان در شب آخر سال بر بام خانه و به یاد درگذشتگان باز می‌گردد که با گذشت زمان جای خود را به چهارشنبه‌سوری داده است و زمان آتش‌افروزی به جای سپیده دم به سر شب در شب چهارشنبه آخر سال تغییر یافته است.
پختن غذای مخصوص شب عید که سبزی‌پلو با ماهی است، هم از رسوم اصفهانی‌هاست که البته برخی هم به پختن شوید پلو یا باقلا با ماهی یا کوکو سبزی با پلو اقدام می‌کنند.
همچنین، در مراسم «سیزده به در نیز متداول‌ترین غذای مردم اصفهانی‌ها جوجه‌کباب است که برخی استامبولی پلو را هم برای این جشن می‌پسندند.
به عقیده اکثر مردم، نوروز اصفهان تنها با زاینده‌رودی پرآب معنا پیدا می‌کند و چند سال اخیر فقدان این جاذبه طبیعی باعث ناراحتی مردم و کاهش دلپذیری نوروز برای مسافران و اصفهان دوستان شده است.
بهترین تفرجگاه اصفهانی‌ها همیشه بوستان‌های گسترده حاشیه رودخانه بوده که اکنون دیگر با خشکسالی دلپسند مردم نیست.
در ایران باستان «جشن باران خواهی» در روز «تیر» از ماه فروردین برگزار می‌شد و امروزه هم برگزاری جشن سیزده به در» و روز طبیعت ریشه در همان مراسم کهن دارد و باور به نحوست ۱۳ نوروز خرافه‌ای است که وارد این جشن فرخنده شده است.
مردم اصفهان در «سیزده به در» به بازی‌های محلی با کمترین وسیله و بالاترین جذابیت و شادی می‌پردازند که از این بازی‌ها می‌توان هفت‌سنگ، گرگم به هوا، وسطی، بادبادک پرانی، قائم باشک، گل و پوچ و نان بیار کباب ببر را نام برد.
این بازی‌های مهیج با کمترین وسیله و در کنار خانواده انجام‌شده و بر شادی و استحکام روابط شاد در این روز می‌افزاید.
در گذشته مردم اصفهان و یا دیگر شهر‌ها به نزدیک‌ترین محیط طبیعی در دسترس می‌رفتند و جشن «سیزده به در» مخاطرات اکنون را نداشت، ولی امروزه مردم با اعتقادی غلط سعی در رفتن به دورترین نقاط را دارند که علاوه بر خطرات جاده‌ای و ترافیک باعث مشکلاتی برای محیط‌زیست می‌شوند.
سپنتا، بر این باور است که بردن اتومبیل به دل مناطق حفاظت‌شده و آلودن طبیعت به بقایای مواد غذایی و سبزه در آب رودخانه انداختن از آسیب‌های «سیزده به در» برای طبیعت است که متأسفانه عدم نظارت بر انجام این مراسم عمومی باعث بروز این مخاطرات شده است.
به عقیده کارشناسان باید جابجایی جمعیت بین نقاط شهری و طبیعت و نیز نحوه استفاده از محیط طبیعی و آتش روشن کردن و زباله ریختن مردم با فرهنگ‌سازی و کنترل در این روز نظارت و هدایت شود.
به امید برپایی «جشن زنده رود»
سپنتا، بر این باور است که بردن اتومبیل به دل مناطق حفاظت‌شده و آلودن طبیعت به بقایای مواد غذایی و سبزه در آب رودخانه انداختن از آسیب‌های «سیزده به در» برای طبیعت است که متأسفانه عدم نظارت بر انجام این مراسم عمومی باعث بروز این مخاطرات شده است.
به عقیده کارشناسان باید جابجایی جمعیت بین نقاط شهری و طبیعت و نیز نحوه استفاده از محیط طبیعی و آتش روشن کردن و زباله ریختن مردم با فرهنگ‌سازی و کنترل در این روز نظارت و هدایت شود.
به امید برپایی «جشن زنده رود»
«سبزه گره زدن» و «سبزه در آب انداختن» هم دو رسم کهن اصفهانی‌هاست که نباید با آسیب به طبیعت همراه شود و پیشنهاد میشود تنها تعداد کمی سبزه به صورت نمادین توسط مدیران شهر یا سمن‌ها در آب انداخته شود تا سبب آلودگی آب‌های روان نشود، همچنین سبزه گره زدن باید بدون لطمه زدن به گیاهان و درختان صورت گیرد.
سبزه گره زدن هم اشاره به آئینی باستانی دارد که به یاد «مهر و مهریانه» با نیت پیوند بین دو زوج انجام می‌گرفته که در فرهنگ کهن ایرانی معادل پیوند آدم و حوا بوده است.
سبزه در آب انداختن اشاره به رسمی کهن است که مردم سبزه را به «آناهیتا» ایزد بانوی آب‌های روان تقدیم می‌کردند، ولی امروز با افزایش جمعیت شهر‌ها انجام این کار به ضرر طبیعت تمام میشود.
امسال هم محیط بانان و دوست داران طبیعت با قرار دادن کیسه زباله در اماکن پر تردد گردشگری بر عدم آسیب‌رسانی به طبیعت تاکید می‌کنند و مردم عزیز نیز قطعاً یاریگر این زحمتکشان هستند.
تا دوران صفویه در ۲۶ اسفند «جشن زنده رود» برپا می‌شد که اکنون تنها یادی از آن باقی است و در این جشن مردم با شکرگزاری به استقبال عید نوروز می‌رفتند که جا دارد در سال‌های آینده با روان شدن دایمی زاینده‌رود این جشن در ابعاد ملی به میزبانی اصفهان برگزار شود.
از دیگر جلوه‌های نوروز میهمان‌نوازی اصفهانی‌هاست که علاوه بر سکونت گردشگران در هتل‌ها و مسافرخانه‌ها، اصفهانی‌ها هزاران گردشگر را در دل خانه‌های سنتی خود جای می‌دهند./1360/
سبزه در آب انداختن اشاره به رسمی کهن است که مردم سبزه را به «آناهیتا» ایزد بانوی آب‌های روان تقدیم می‌کردند، ولی امروز با افزایش جمعیت شهر‌ها انجام این کار به ضرر طبیعت تمام میشود.
امسال هم محیط بانان و دوست داران طبیعت با قرار دادن کیسه زباله در اماکن پر تردد گردشگری بر عدم آسیب‌رسانی به طبیعت تاکید می‌کنند و مردم عزیز نیز قطعاً یاریگر این زحمتکشان هستند.
تا دوران صفویه در ۲۶ اسفند «جشن زنده رود» برپا می‌شد که اکنون تنها یادی از آن باقی است و در این جشن مردم با شکرگزاری به استقبال عید نوروز می‌رفتند که جا دارد در سال‌های آینده با روان شدن دایمی زاینده‌رود این جشن در ابعاد ملی به میزبانی اصفهان برگزار شود.
از دیگر جلوه‌های نوروز میهمان‌نوازی اصفهانی‌هاست که علاوه بر سکونت گردشگران در هتل‌ها و مسافرخانه‌ها، اصفهانی‌ها هزاران گردشگر را در دل خانه‌های سنتی خود جای می‌دهند./1360/
منبع: میزان
ارسال نظرات