«مظلوم‌ترین دهه» انقلاب اسلامی/ چگونه روایت‌های تحریف‌شده، دهه شصت را به فراموشی سپردند

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عیسی مولوی وردنجانی، عضو پژوهشگاه امام صادق(ع) در نشست جریان شناسی دهه شصت که به همت خبرگزاری رسا و با حضور اساتید جریان شناسی و صاحب نظران حوزوی در سالن شهید دهقانی این رسانه حوزوی برگزار شد با تأکید بر مظلومیت و ناشناختگی این دهه در تاریخ انقلاب اسلامی ابراز کرد: دهه شصت با وجود نقش تعیین‌کننده در شکل‌گیری هویت انقلابی جامعه، امروز به واسطه تحریف روایت‌ها و بی‌توجهی به جنبه‌های اجتماعی‌ آن دوره، یکی از مظلوم‌ترین و فراموش‌شده‌ترین مقاطع تاریخی کشور است.

وی با اشاره به دو تعبیر رهبر انقلاب درباره دهه 60 بیان داشت: حضرت آقا دو جمله کلیدی درباره دهه 60 دارند؛ یکی اینکه دهه ۶۰ دهه مظلومی است و دیگری اینکه دهه ۶۰ دهه ناشناخته است. وقتی از مظلومیت سخن گفته می‌شود، یعنی ظلمی رخ داده است؛ البته نه از جنس قصور یا سهل‌انگاری، بلکه از نوع تعمدی، نظام‌مند و هدف‌دار.

عضو پژوهشگاه امام صادق(ع) توضیح داد: ظلمی که بر دهه ۶۰ رفته، بیشتر در قالب روایت‌سازی‌های تحریف‌آمیز و تشنج‌آفرینی‌های تاریخی دهه‌های بعد بروز کرده است. از دهه ۷۰ به بعد شاهد شکل‌گیری روایت‌های دوگانه، دیدارهای جعلی، خواب‌هایی منسوب به امام و کتاب‌هایی بودیم که بر مبنای این روایت‌های غیرمستند منتشر شدند و به تدریج تصویر تحریف‌شده‌ای از آن دوران ساختند.

وی افزود: مطالعه آثار موجود نشان می‌دهد که یافتن کتابی با ادبیات انقلابی و مبتنی بر زبان امام و رهبری در میان انبوه تألیفات بسیار دشوار است؛ زیرا بیشتر تولیدات درباره دهه شصت توسط جریان‌هایی نوشته شده که بیرون از منظومه فکری انقلاب قرار دارند.

حافظه تاریخی و خاطره‌نگاری‌های آغشته به تبرئه

حجت‌الاسلام مولوی وردنجانی با اشاره به رواج خاطره‌نویسی در میان رجال سیاسی گفت: خاطره‌نگاری‌ها اگرچه بخشی از حافظه تاریخی جامعه را می‌سازند، اما در بسیاری از موارد وسیله‌ای برای تطهیر و تبرئه برخی افراد شده‌اند. در این روایت‌ها، افراد برای برجسته کردن خودشان، بسیاری از وقایع را حذف یا مصادره کردند. مثلاً اگر طرح یا تصمیمی موفق بوده، می‌گویند حاصل مشورت ما یا دستاورد گروه ما بوده است. نتیجه این روند، ساخت حافظه‌ای تحریف‌شده از تاریخ معاصر است که ظلمی جدی به دهه شصت محسوب می‌شود.

وی یادآور شد: رهبر معظم انقلاب نیز در سخنرانی سال ۱۳۹۶ نسبت به مسئله تحریف و انتشار روایت‌های ناروا هشدار دادند و مظلومیت دهه شصت را ناظر بر همین فرآیند دانستند.

ناشناختگی دهه شصت و فراموشی روایت‌های مردمی

عضو پژوهشگاه امام صادق(ع) در بخش دیگری از سخنان خود، «ناشناختگی دهه شصت» را معضل دوم در فهم تاریخی انقلاب دانست و گفت: «با وجود پژوهش‌های فراوان از منظر سیاسی، هنوز ابعاد معنوی و اجتماعی دهه شصت مغفول مانده است. تحول روحی و اجتماعی جامعه در آن دوران به درستی روایت نشده و کسی سراغ بازتاب آن‌ها نرفته است.

وی با ذکر نمونه‌هایی از فداکاری‌های مردم در آن دوره عنوان کرد: ما هنوز داستان مادرانی را که سه فرزندشان را در راه اسلام و انقلاب تقدیم کردند و اشک امام را جاری ساختند و گفتند ما شهید دادیم که اشک شما را نبینیم و... روایت نکرده‌ایم. یا آن خانمی را که ظهر جمعه چند سکه در کاسه‌ای می‌گذاشت تا اگر مغازه‌ها تعطیل بودند، رهگذری نیازمند بتواند تلفن بزند؛ این جلوه‌های اخلاقی و انسانی، بخش درخشان دهه شصت‌اند اما در حافظه جامعه جا نگرفته‌اند.

تجربه‌های مردمی؛ از جهاد سازندگی تا ایثار خاموش

حجت‌الاسلام مولوی وردنجانی با اشاره به روایت یکی از رزمندگان دهه شصت گفت: جهاد سازندگی در آن زمان با شور مردمی و بدون هیچ چشم‌داشت مالی آغاز شد. من از یکی از فعالان اولیه‌اش در شهرکرد شنیدم که نزدیک به هشت ماه تمام بدون دریافت ریالی کار می‌کرد. وقتی حتی پول رفت‌وآمد نداشت، یکی از دوستانش گوسفند خود را فروخت تا هزینه راه او را بدهد. بعدها که برای نخستین‌بار حقوق به آنان پرداخت شد، همه دست‌به‌دست دادند و فقط به اندازه نیاز برداشتند و باقی را برگرداندند. این روحیه ایثار، بخش زنده‌ای از دهه شصت بود که امروز کمتر شناخته می‌شود.

تأکید بر بازخوانی وجه معنوی دهه شصت

عضو پژوهشگاه امام صادق(ع) در پایان تاکید کرد: امیدوارم پژوهش‌های آینده بتوانند این ابعاد مغفول را آشکار کنند. ما هنوز روایت‌های مردمی و معنوی دهه شصت را بازتاب نداده‌ایم. این بخش‌ها به شدت شنیدنی و درس‌آموزند و برای جامعه امروز که درگیر روزمرگی و غفلت از ریشه‌های خود است، بسیار قابل استفاده خواهند بود.