محمدجواد نصیری:
موج کرهای، تغییر ذائقه فرهنگی نسل جوان را به همراه داشت
پژوهشگر سلامت معنوی گفت: موج کرهای حتی نگرش نوجوانان نسبت به ازدواج، خانواده و الگوی «مرد ایدهآل» را تحت تأثیر قرار داده و در مواردی موجب دگرگونیهای عمیق هویتی شده است.
به گزارش خبرنگار گروه فرق و ادیان خبرگزاری رسا، محمدجواد نصیری پژوهشگر سلامت معنوی و عضو گروه علمی نقد معنویتهای نوظهور معاونت تبلیغ حوزههای علمیه کشور، در نشست تخصصی «جریانشناسی موج کرهای» که به همت مجمع فرق، ادیان، اقوام و مذاهب (مفام) و با همکاری گروه معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان و کانون خادمیاری رضوی استان البرز، ۲۶ آذرماه بهصورت برخط برگزار شد، موج کرهای را یک تهدید فرهنگی با پیامدهای اجتماعی، اخلاقی و حتی امنیتی توصیف کرد.
وی با تأکید بر اینکه موج کرهای یک جریان بینالمللی و برنامهریزیشده است، اظهار داشت: این پدیده صرفاً محدود به ایران نیست و دولت کره جنوبی آن را بهعنوان یک صنعت و تجارت فرهنگی در سطح جهانی توسعه داده است؛ جریانی که از طریق موسیقی، سریال، سبک زندگی و ادبیات خاص، تصویری آرمانشهری و غیرواقعی از کره جنوبی در ذهن مخاطبان، بهویژه نوجوانان، ایجاد میکند.
نصیری با اشاره به تأثیر این جریان بر تغییر ذائقه فرهنگی نسل جوان افزود: موج کرهای حتی نگرش نوجوانان نسبت به ازدواج، خانواده و الگوی «مرد ایدهآل» را تحت تأثیر قرار داده و در مواردی موجب دگرگونیهای عمیق هویتی شده است.
این پژوهشگر حوزه فرهنگ با بیان اینکه تمرکز صرف بر گروههایی مانند BTS تصویر ناقصی از واقعیت ارائه میدهد، تصریح کرد: موج کرهای شبکهای گسترده از محصولات فرهنگی و هویتی است که با ظاهری غیرسیاسی، اما با کارکردهای عمیق فرهنگی و ایدئولوژیک عمل میکند و در بسیاری موارد، فرهنگی غربزده را با جذابیتهای بصری و عاطفی شرقی به مخاطب عرضه میکند.
وی با تشریح روششناسی پژوهش خود گفت: این تحقیق بر اساس مردمنگاری مجازی، مطالعات میدانی، مصاحبه با والدین، معلمان، مسئولان آموزشی و گفتوگو با نوجوانان آسیبدیده انجام شده و نتایج آن در جلسات اندیشهورزی اساتید حوزه تربیت مورد بررسی قرار گرفته است.
نصیری با اشاره به یافتههای میدانی افزود: بخش قابلتوجهی از آسیبهای مشاهدهشده، ماهیتی اخلاقی دارند و برخی مراجعان بهصراحت اذعان کردهاند که اختلالات هویتی و اخلاقی آنان متأثر از فضای حاکم بر موج کرهای بوده است. تفاوت این جریان با آسیبهای تاریخی مشابه، در سازمانیافتگی، تشدید و بازتولید ساختارمند ناهنجاریهاست.
وی مخاطبان اصلی این جریان را کودکان و نوجوانان، بهویژه دختران دانشآموز دانست و گفت: فضای هیجانی و عاطفی محصولات کرهای، آسیبپذیری این گروهها را افزایش داده و پیامدهای منفی آن را تشدید میکند.
این عضو گروه علمی نقد معنویتهای نوظهور با انتقاد از نگاههای سادهانگارانه به موج کرهای اظهار داشت: برخی تحلیلها، صرفاً به جنبههای ظاهراً مثبت این جریان توجه کرده و از بررسی سیستمی سبک زندگی، نظام هویتی، ساختار هواخواهی و پیامدهای اجتماعی آن غفلت میکنند؛ در حالی که شناخت یک پدیده فرهنگی، نیازمند نگاه جامع و غیرتقلیلگرایانه است.
نصیری با اشاره به شکلگیری خردهفرهنگهای مجازی پیرامون موج کرهای افزود: فرهنگ هواخواهی در این جریان، بهتدریج به یک هویت مستقل و سبک زندگی خاص تبدیل میشود؛ بهگونهای که برخی پژوهشگران از تعابیری مانند «قبیلههای جدید» یا «خردهفرهنگهای هویتی» برای توصیف آن استفاده کردهاند.
وی یکی از چالشهای الهیاتی جدی این جریان را ترویج باورهایی مانند تناسخ دانست و گفت: در بسیاری از فیلمها و سریالهای کرهای، تناسخ بهعنوان امری طبیعی و پذیرفتنی نمایش داده میشود؛ مفهومی که بدون طی فرایند عقلانی و معرفتی، در ذهن نوجوانان پذیرفته شده و در تعارض آشکار با آموزههای دینی، بهویژه اعتقاد به معاد، قرار دارد.
این پژوهشگر سلامت معنوی با اشاره به نمونههایی مانند سریال «آقای ملکه» خاطرنشان کرد: در این آثار، مفاهیمی مانند تناسخ غیرهمجنس و آشفتگی هویتی در قالب طنز و روایت جذاب عادیسازی میشود و در برخی موارد، ناهنجاریهای اخلاقی نیز بهصورت غیرمستقیم توجیهپذیر جلوه داده میشود.
وی در پایان تأکید کرد: یکی از راهبردهای مؤثر در مواجهه با موج کرهای، شکستن تصویر آرمانشهری ساختگی از کره جنوبی و ارائه واقعیتهای اجتماعی و فرهنگی این کشور است؛ اقدامی که میتواند جذابیت کاذب این جریان را بهویژه در میان نوجوانان کاهش دهد.
ارسال نظرات