حجت‌الاسلام اسماعیلیان مطرح کرد؛
ضرورت طراحی فرماندهی روایت در بحران‌های آینده
سرپرست معاونت مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم سه جریان اصلی روایت‌گری در جنگ ۱۲ روزه را تشریح کرد و با اشاره به عملکرد قابل قبول رسانه‌های مردمی بر لزوم شکل‌گیری قرارگاه منسجم رسانه‌ای و تدوین نقشه راه روایت در بحران‌های آینده تأکیدکرد.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام علی اسماعیلیان، سرپرست معاونت مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم، عصر چهارشنبه یکم مردادماه در نشست علمی «بازخوانی تجارب مدیران رسانه‌ای در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه» که از سلسله‌نشست‌های «بازکاوی جنگ و صلح تحمیلی از منظر آموزه‌های اسلامی» در محل خبرگزاری رسا برگزار شد، با مروری تحلیلی بر میدان روایت‌گری در جنگ اخیر به تبیین سه جریان اصلی روایت‌سازی در این نبرد رسانه‌ای پرداخت.
وی با اشاره به اینکه در جریان جنگ ۱۲ روزه فضای رسانه‌ای به صحنه نبردی تمام‌عیار تبدیل شد، گفت: سه دسته روایت‌گری فعال در این میدان نقش‌آفرین بودند. نخست، روایت‌سازی دشمن که با تأکید بر انهدام زیرساخت‌های هسته‌ای ایران و نمایش قدرت بازدارندگی خود تلاش می‌کرد ابتکار عمل رسانه‌ای را به دست گیرد و افکار عمومی جهان را با روایت تحریف‌شده خود همراه سازد.
سرپرست معاونت مطبوعاتی اداره ارشاد قم در ادامه افزود: در مقابل این جبهه روایت رسمی جمهوری اسلامی ایران از طریق رسانه‌های دولتی مانند خبرگزاری‌ها و صداوسیما شکل گرفت؛ این جریان روایت‌گری محورهایی چون پاسخ قاطع ایران، افشای نقض فاحش حقوق بین‌الملل توسط دشمن و مشروعیت مقاومت ملت ایران را برجسته ساخت.
حجت الاسلام اسماعیلیان در تبیین جریان سوم به نقش رسانه‌های مستقل و شبکه‌های اجتماعی در داخل و خارج کشور اشاره کرد و گفت: جریان سوم روایت‌هایی را از دل جامعه با زبان‌ها، فرهنگ‌ها و حتی ادیان مختلف منعکس کرد و در انتقال پیام مقاومت ایران به مخاطبان جهانی نقشی مؤثر ایفا نمود. این روایت عمدتاً خودجوش و مردمی بود و مصداق روشنی از همان تعبیر مقام معظم رهبری یعنی «آتش‌به‌اختیار» به شمار می‌رود.
وی تصریح کرد: با وجود برخی ضعف‌ها که قابل انکار نیست اما نمی‌توان از نقش خلاقانه و مؤثر این جریان مردمی در مواجهه با جنگ سازمان‌یافته رسانه‌ای دشمن چشم‌پوشی کرد. همین رسانه‌های کوچک و پویش‌های مردمی بودند که با ابزارهای محدود و بعضاً ابتدایی توانستند بخشی از حقیقت میدان را به مخاطبان داخلی و بین‌المللی منتقل کنند.
فقدان قرارگاه رسانه‌ای منسجم
حجت الاسلام اسماعیلیان با تأکید بر لزوم ساختارمند شدن میدان روایت‌گری یکی از چالش‌های اصلی این جنگ رسانه‌ای را فقدان یک قرارگاه رسانه‌ای منسجم و ستاد فرماندهی متمرکز دانست و گفت: اگرچه در عرصه‌های نظامی و امنیتی فرماندهی روشن و هماهنگی گسترده‌ای وجود داشت اما در میدان رسانه و روایت چنین ساختاری به‌صورت کامل شکل نگرفته بود.
وی با گلایه از نبود هماهنگی کافی میان فعالان رسانه‌ای، افزود: در حالی که سال‌ها درباره اهمیت رسانه در جنگ‌های ترکیبی سخن گفته‌ایم در عمل سرمایه‌گذاری و اهتمام لازم برای پشتیبانی از جبهه رسانه‌ای دیده نمی‌شود. بسیاری از رسانه‌ها حتی از حداقل امکانات فنی و محتوایی برای ایفای نقش خود در چنین شرایطی محروم بودند.
این مقام مسئول در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به عملکرد رسانه‌های استانی به‌ویژه در استان قم از نوعی خلأ در بازتاب و تحلیل روایت‌های اصلی جنگ سخن گفت و تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از رسانه‌های محلی قم از ظرفیت‌های مکمل روایت‌گری مانند هنر، موسیقی، موشن‌گرافی و قالب‌های خلاقانه در انتقال پیام استفاده نکردند؛ این در حالی است که دشمن با بهره‌گیری از همه ابزارهای نرم روایت خود را تزریق می‌کرد.
وی افزود: رسانه‌های قم باید بیش از پیش به ظرفیت‌های فرهنگی ـ هنری در روایت‌گری توجه کنند. صرف اطلاع‌رسانی خبری کافی نیست؛ امروز مخاطب نیاز به روایتی دارد که در قالب‌های هنری و خلاقانه، جذاب و اثربخش ارائه شود. این مهم در بازطراحی نقش رسانه‌ها برای مواجهه با بحران‌های آینده باید جدی گرفته شود.
لزوم تدوین نقشه راه رسانه‌ای در بحران
حجت الاسلام اسماعیلیان با تأکید بر ضرورت تدوین نقشه راه رسانه‌ای برای مواجهه با بحران‌ها و جنگ‌های ترکیبی آینده، اظهار داشت: ما نمی‌توانیم در شرایط اضطرار و فشار رسانه‌ای تازه به فکر طراحی ساختارها و مأموریت‌ها بیفتیم. فرماندهی رسانه‌ای باید از قبل تعریف، تمرین، هماهنگ و آماده شده باشد تا در لحظه بحران بتواند به‌درستی عمل کند.
وی ادامه داد: از هم‌اکنون باید برای تعریف مأموریت، اولویت‌ها، قالب‌ها، زبان روایت و مخاطب‌شناسی رسانه‌ای در بحران‌های آینده برنامه‌ریزی شود. بدون داشتن یک راهبرد کلان و پشتیبانی فکری و فنی نمی‌توان انتظار داشت که رسانه‌ها در میدان جنگ شناختی و اطلاعاتی موفق عمل کنند.
سرپرست معاونت مطبوعاتی اداره ارشاد قم در پایان با تأکید بر جایگاه خاص قم در عرصه رسانه‌های دینی و انقلابی، تصریح کرد: قم می‌تواند و باید نقش محوری در روایت مقاومت ایفا کند. ظرفیت‌های فکری، علمی، حوزوی و فرهنگی این شهر آن را به یکی از نقاط ثقل روایت‌سازی در جمهوری اسلامی تبدیل کرده است. لازم است این ظرفیت به‌صورت شبکه‌ای و ساختاریافته در خدمت جبهه رسانه‌ای مقاومت قرار گیرد.
وی در پایان، از خبرگزاری رسا به‌عنوان رسانه‌ای فعال و دغدغه‌مند در عرصه بازخوانی تجارب رسانه‌ای در شرایط جنگی تقدیر کرد و ابراز امیدواری نمود که برگزاری چنین نشست‌هایی به طراحی الگوی بومی روایت‌گری در جنگ‌های ترکیبی آینده کمک کند.
مهدی الهی
ارسال نظرات