شماره ۱۷ فصلنامه علمی «مطالعات میان رشته‌ای ارتباطات و رسانه» منتشر شد
شماره ۱۷ فصلنامه علمی «مطالعات میان رشته‌ای ارتباطات و رسانه» با ۶ مقاله منتشر شد.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، شماره 17 فصلنامه علمی«مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه» امتیازی دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران با مدیرمسئولی شهاب اسفندیاری با سردبیری طاهر روشندل اربطانی منتشر شد.
این فصلنامه در 6 مقاله و 194 صفحه منتشر شده و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:
توئیپلماسی تطبیقی جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحدۀ آمریکا؛ (مطالعۀ موردی: شهادت سردار قاسم سلیمانی)
محمدرضا برزویی؛ رضا جهانبازی؛ امیررضا تمدن
چکیده :شبکۀ اجتماعی «توییتر» به‌دلیل داشتن برخی ویژگی‌های منحصر به فرد، توانسته مخاطبان زیادی را در میان سیاستمداران پیدا کند؛ به‌گونه‌ای که اصطلاح جدیدی با عنوان «توئیپلماسی» یا «توییتر- دیپلماسی» وضع شده است؛ سیاستمداران از طریق توییتر، با مخاطبان گسترده‌ای در کشورهای مختلف ارتباط برقرار کرده و از این طریق، مرزهای دیپلماسی عمومی خود را توسعه داده‌اند. این پژوهش، به دنبال بررسی تطبیقی نحوۀ استفادۀ سیاستمداران ایران و آمریکا از پلتفرم توییتر است؛ مورد مطالعه در این پژوهش، شهادت سردار قاسم سلیمانی، فرماندۀ سپاه قدس پاسداران انقلاب اسلامی است. بازۀ زمانی موردنظر در بررسی توئیپلماسی دو کشور، از روز شهادت سردار سلیمانی به مدت ده روز (از 13 تا 23 دی ماه سال 1398) بوده است. جمع‌آوری دادهها با روش غیراحتمالی هدفمند انجام شده و به دلیل محدود بودن حجم دادهها، از روش تمام‌شماری به جای نمونه‌گیری استفاده شده است. سپس با استفاده از روش تحلیل مضمون، تحلیل دادهها انجام شده و نهایتاً 7 مضمون فراگیر در توئیپلماسی ایران و 6 مضمون فراگیر در توئیپلماسی ایالات متحدۀ آمریکا استخراج شده است. در پایان پژوهش، با تأیید فرضیۀ استفادۀ حداکثری جریان راست از توییتر- در مقایسه با جریان دموکرات- مشخص شد که توئیپلماسی ایالات متحدۀ آمریکا عمدتاً به دنبال اقناع افکار عمومی درمورد قانونی بودن اقدام خود در ترور سردار سلیمانی و همچنین ضرورت اتحاد سیاسی داخلی در برابر ایران بوده است. در حالی که توئیپلماسی ایران، عمدتاً مبتنی بر گفتمان عاطفی و حول محور بیان ویژگی‌های شخصیتی سردار سلیمانی و حتمی بودن انتقام‌گیری از عاملان ترور ایشان بوده است.
بازنمایی خلقیات سیاح‌منظری ایرانیان در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام
سجاد عبداللهی نسب؛ حسن بشیر؛ محسن صبوریان
چکیده : مسئلۀ شناخت خود، پیوندی ناگسستنی با تعاملات اجتماعی دارد. گذشته از علم حضوریِ هر کس نسبت به خویش و شناخت درونی هر جامعه‌ای از خود، این شناخت، ناگزیر در تعاملات اجتماعی متحول می‌شود. یکی از منابع شناخت تاریخی از خود، تحلیل سفرنامه‌های ایران‌گردی سیاحان بیگانه است. هدف این پژوهش، صرفاً تحلیل سفرنامه‌ها و استخراج خلقیات سیاح‌منظری ایرانیان نیست، بلکه به دنبال بازنمایی این خلقیات در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام هستیم. برای این منظور، سفرنامه‌های سیاحان بیگانه را که در عصر صفویه و قاجار به ایران سفر داشته‌اند، بررسی کرده‌ایم تا به بازنمایی خلقیات سیاح‌منظرانه در اینستاگرام دست یابیم. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون، دو گام برداشته‌ایم. ابتدا با مطالعۀ 57 سفرنامۀ عصر قاجار و صفویه، ۸۵ گزارۀ مرتبط با خلقیات ایرانیان به دست آمد. در ادامه، از این مضامین به ۸۲ هشتگ در اینستاگرام رسیدیم و در مجموع ۱۶۴۰ پست مرتبط با این هشتگ‌ها را تا رسیدن به اشباع نظری بررسی کردیم. در این مرحله، مشخص شد که بازنمایی امروزی این خلقیات نسبت به عصر قاجار و صفویه چه تغییراتی داشته است. از 82 هشتگ موردبررسی قرارگرفته در اینستاگرام فارسی، 62 درصد بازنمایی کامل، 14.6 درصد بازنمایی معکوس، 5 درصد بازنمایی به صورت ناقص و در نهایت، 19 درصد فاقد هرگونه بازنمایی در اینستاگرام فارسی بودند.
الزامات، موانع و راهکارهای بومی جهش تولید و نقش رسانۀ استانی در تحقق آن
زهرا پورامینی؛ محمدباقر سپهری
چکیده :هدف این پژوهش، شناسایی الزامات، موانع و راهکارهای بومی جهش تولید در استان اردبیل و نقش رسانۀ استانی در مقولۀ مهم جهش تولید است. این تحقیق به‌صورت کیفی اجرا شده است؛ در بخش کیفی، از روش دلفی برای ساختن یک مدل نظام‌مند از یافته‌های حاصل از داده‌های کدگذاری‌شده، استفاده شد. جامعۀ آماری این پژوهش، 15 تن از خبرگان بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. براساس یافته‌ها، موانع، راهکار و نقش رسانۀ استانی در تحقق اهداف جهش تولید از شش عامل استراتژی، محیطی، قوانین و مقررات، زیرساختی و آموزش و یادگیری تشکیل شده است. افزایش نرخ نوسانات ارزی، بالا بودن هزینه‌های سرمایه‌گذاری، عدم آگاهی از فرایندهای توسعۀ صنایع، مسائل و مشکلات حوزۀ مدیریتی و... نیز ازجملۀ موانع مهم جهش تولید هستند؛ در این ارتباط، لازم است رسانه‌ها با فرهنگ‌سازی، آموزش‌دهی، حساسیت‌زایی، شورآفرینی و انگیزه‌زایی، به کاهش مشکلات در این زمینه کمک کنند. علاوه بر این، یافته‌های پژوهش، الزامات و راهکارهای رسانه‌ای در پیشبرد اهداف درراستای جهش تولید را معرفی کرده‌اند که نیازمند ایجاد ارتباط با دستگاه‌های اجرایی، تبادل اطلاعات با متصدیان و مجریان بخش‌های مختلف است.
تحلیل آینده‌پژوهانۀ نقش محوری رسانه در شکل‌گیری سبک زندگی نسل آلفا
اکبر قدیری حاجی آبادی؛ محسن طاهری دمنه؛ علی ذاکری
چکیده : تغییر در سبک زندگی به معنای تحول در ابعاد مختلف زندگی از جمله ابعاد فرهنگی، آموزشی، تربیتی و... است و از موارد حائز اهمیت در طبقه‌بندی نسل ها به حساب می آید. از این رو، سبک زندگی، ذهنیت و طرز تفکر نسل‌های مختلف، همواره از موضوعات موردتوجه پژوهشگران حوزه‌های گوناگون بوده است. هدف این پژوهش، ارائۀ تحلیلی آینده‌پژوهانه از سبک زندگی نسل آلفا و بررسی نقش رسانه در ساخت این سبک زندگی است. در این راستا، با استفاده از روش تحلیل محتوای عرفی و استقرایی و با مرور نظام‌مند محتواهای علمی پیرامون نسل‌ها و به‌خصوص نسل آلفا، تغییرات در سبک زندگی این نسل، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان داد که پنج مفهوم محوری: 1. فناوری، 2. بازی و سرگرمی، 3. خانواده، 4. آموزش و 5. اشتغال، عمده-ترین سرفصل های مطالعه و تحلیل نسل آلفا هستند و رسانه به صورت کاملاً آشکار در تمام این ابعاد، نقشی پررنگ دارد. نسل آلفا نسل سبک زندگی متاورسی است و زندگی این نسل نه‌تنها با رسانه، بلکه در رسانه جاری خواهد بود. این نوع سبک زندگی، افرادی که با این نسل در ارتباط هستند را با چالش هایی مواجه خواهد کرد که لازم است جامعه به منظور جلوگیری از ایجاد تعارض، خود را با این تغییرات درگیر کند تا بتواند تعاملی سازنده ای با آنها داشته باشد.
تحلیل محتوای نظرات کارشناسان در زمینۀ پوشش اخبار بحران در صداوسیما (سال‌های 1390 تا 1399 )
علیرضا الوندی؛ حسن خجسته باقرزاده؛ سید علی رحمان زاده؛ سید وحید عقیلی؛ حسن عابدینی
چکیده : در سال‌های اخیر (دهۀ نود شمسی) که کشور دچار بحران های متعددی همچون سیل، زلزله، ترور، برخی اعتراضات و بحران کرونا بوده، پوشش اخبار بحران در صدا وسیما همواره محل انتقاد بسیاری از اهالی رسانه و مسئولین قرار گرفته است. این تحقیق سعی کرده به روش تحلیل محتوای کمی، همۀ نظرات انتقادی کارشناسان و مسئولین پیرامون موضوع پوشش اخبار بحران در صدا وسیما را تحلیل کند. نظرات منتشرشدۀ کارشناسان، استادان و مسئولین در بستر فضای مجازی در قالب‌های مختلف، شامل: فیلم، خبر، مقاله، اظهارنظر در صفحات شخصی و... به عنوان واحد مشاهده (304 واحد) و انتقادات ایشان به عنوان واحد تحلیل (440 واحد) مورد مطالعه قرار گرفته است. با دستهبندی و تحلیل انتقادات مشخص شد که ضعف پوشش اخبار بحران در صدا وسیما در 5 حوزه بوده است: راهبردی، ساختاری، محتوا، ناهماهنگی و برونسازمانی. براساس یافته‌ها، کارشناسان نسبت به رویکرد و راهبرد صدا وسیما در پوشش بحران، بیشترین میزان انتقاد (46.6 درصد) را داشته اند، سپس آسیب‌های برون‌رسانه ای را که بر عملکرد رسانه مؤثر بوده با 34.3 درصد مورد نقد قرار داده اند؛ در مجموع ریز مقوله های احصاشده، بالاترین میزان انتقاد کارشناسان به تعلل، سکوت و تأخیر در پوشش اخبار بحران بوده و پس از آن، حاکمیت نگاه سیاسی، درک نادرست از جایگاه رسانه، تأثیر رقبا، فشار نهادهای خارج از رسانه و نبود روایت رسمی در رتبه‌های بعدی قرار گرفته است.
تحلیل محتوای کیفی بازنمایی مفهوم فقر و امور خیریه در تبلیغات تلویزیونی صداوسیما (مطالعۀ موردی: تبلیغات کمیتۀ امداد امام خمینی(ره))
علی مومنی؛ مهری بهار
چکیده :هدف این پژوهش، مطالعۀ تبلیغات تلویزیونی کمیتۀ امداد امام خمینی(ره) است. سؤال اصلی پژوهش نیز، چگونگی بازنمایی مفهوم فقر در تبلیغات و چگونگی استفاده از فنون تبلیغی برای مشارکت در فعالیت خیریه، در نمونه‌های مورد مطالعه است. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و با راهبرد شدت، 4 نمونه از تبلیغات، برای مطالعه انتخاب شدند و با روش تحلیل محتوای کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج به‌دست‌آمده، کمیتۀ امداد برای بازنمایی مفهوم فقر از 6 مؤلفۀ زنان سرپرست محض خانوادۀ تک‌والد؛ حوزۀ غذایی، جهت‌دهندۀ ارتباطات میان‌فردی؛ میزانسن کهنه؛ ظاهر مستمندانه؛ اشتغال اجباری زنان و کمک‌های خیریه به‌مثابه کاهش‌دهندۀ فقر استفاده کرده است. به‌عبارتی، کمیتۀ امداد در انتخاب مؤلفه‌های فقر، مطابق با تعریف معیارها و مفهوم فقر عمل کرده است. از طرف دیگر، از فنونی مانند به‌کارگیری ارزش‌ها برای اعتبار بخشیدن به خود، جاذبه‌های احساسی، جواب مثبت فرضی، راه‌حل ساده، نمادها، داستان‌محور بودن، جاذبۀ اخلاقی و روش غیرمستقیم (نرم) استفاده‌کرده است. در نمونه‌های مورد مطالعه، از رویکرد بازنمایی برساخت‌گرا استفاده شده و درصدد برساخت مفهوم فقر و فقرزدایی بوده‌اند؛ به‌نحوی که ساخت کلیشه‌های همه‌فهم دربارۀ فقر و امر خیریه میسر می‌شود. این شیوۀ بازنمایی، فقر اجتماعی را رفع نکرده، بلکه باعث تقویت ساختار طبقاتی موجود در جامعه شده و صرفاً با برانگیختن احساسات مخاطبان به دنبال کمک‌های مردمی و موردی به طبقۀ محروم جامعه است.
علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره فصلنامه علمی پژوهشی«اقتصاد اسلامی» می توانند به نشانی تهران، ابتدای اتوبان نیایش، جنب پردیس سینمایی پارک ملت و درب جنوب باشگاه ورزشی انقلاب، دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، طبقه سوم، معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه، بخش نشریه‌های علمی دانشگاه با شماره تلفن 22168536-021 یا به نشانی اینترنتی این فصلنامه به آدرس http://jiscm.iribu.ac.ir/ مراجعه کنند یا تماس بگیرند.
ارسال نظرات