پیه فیلترینگ منتظر تن «کلاب‌هاوس»/ کلاب‌هاوس ملی خواهیم داشت؟

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، چند مدتی بود بعد از ورود کلاب‌هاوس به ایران تلاش می‌کردم تا آن را نصب و در آن عضو شوم، تا ببینم این پیام رسان چه حرفی برای گفتن دارد. بعد از تلاش برای نصب نسخه غیررسمی اندرویدی آن، تلاش‌هایم معطوف پیدا کردن فردی بود که این پیام رسان را نصب دارد. بالاخره می‌گویند که جوینده، یابنده است. من هم فردی را پیدا کردم و از او درخواست کردم تا برای من یک دعوت‌نامه کلاب‌هاوس بفرستد.

کلاب‌هاوس، سارق یا جریان دهنده اطلاعات؟

البته باید به این نکته توجه داشت، که چرا کلاب‌هاوس نیاز به دعوت‌نامه دارد؟ یکی از مهم‌ترین بخش‌های تولید یک نرم‌افزار یا بازی‌رایانه‌ای، طراحی یک بوم اقتصادی قوی و قدرت‌مند است. بوم اقتصادی را باید «راه‌های به دام انداختن کاربر، برای اخذ پول بیشتر» خواند؛ چرا که هزینه‌های کلان تولید و برنامه نویسی یک نرم افزار و یا بازی، هزینه‌های کارمندان و سود پیش‌بینی شده باید به‌نحوی تأمین شود.

فیسبوک، یکی از پیام‌رسان‌هایی است که علاوه بر وجود اسناد معتبر دال بر فروش اطلاعات کاربران خود به سرویس‌های جاسوسی، ید‌طولایی در کنترل جریان اطلاعات در پیام رسان‌های خود مانند اینستاگرام دارد.

واضح است که وقتی برنامه‌ای به‌طور رایگان و بدون هیچ‌گونه تبلیغاتی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد، به‌طور یقین، با فروش اطلاعات به سرویس‌های جاسوسی، کسب و کار خود را رونق می‌دهد و یا این نرم افزاری است که مستقیماً از جانب یکی از سرویس‌های جاسوسی تولید شده، تا جریان اطلاعات را تحت کنترل بگیرد و از این طریق، به ارائه یک‌سویه مطالب به مخاطبان بپردازد.

اهل فن، تجربه تلخ تلگرام را به یاد دارند. شب انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ و در ساعات منتهی به انتخابات که تبلیغات در آن ساعت ممنوع است، به ناگهان تلگرام بیشتر کانال‌های طرفدار یکی از کاندیداها را مسدود کرد و از طرف دیگر شاهد بودیم که بدون اجازه کاربر، او را عضو بعضی از کانال‌های طرفدار یک کاندیدای دیگر کردند. در حالی که نظرسنجی‌های رسمی و معتبر حاکی از اقبال گسترده به یکی از نامزدها بود، نامزد دیگری کرسی ریاست جمهوری را تصاحب کرد!

گفت‌وگو؛ اولین قربانی کلاب‌هاوس

وقتی دعوت‌نامه را گرفتم و وارد کلاب‌هاوس شدم، در ساعات روز چندان بحث‌های گفتمانی و علمی داغ نبود. چند صفحه را می‌شد یافت که گپ‌های چرند و موسیقی می‌خواندند و از روی تصاویر پروفایل، می‌شد حدس زد که چیز خوبی از این قرتی‌بازی‌ها در نمی‌آمد. دوباره اول شب که شد، به کلاب‌هاوس سری زدم و دیدم دو بحث گفتمانی در جریان است و باز همچنان همان کلاب‌های چرند ادامه داشتند.

یکی از بحث‌ها برای براندازان به‌ظاهر دموکراتیک بود. کمی از حرف‌هایشان را شنیدم و نمی‌دانستم از خنده چه کنم. درخواست اجازه کردم ولی بعد از حدود چند دقیقه درخواستم پذیرفته شد و بعد از حدود ده دقیقه معطل شدن، به من اجازه صحبت کردن دادند. خلاصه حسابی با استدلال، اسناد و مدارک معتبر و در کمال احترام، تمام اظهاراتی که در آن کلاب مطرح شده بود را زیر سؤال بردم. هنوز بحثم تمام نشده بود که یکی از ادمین‌ها سریع صحبت من را قطع کرد و با طفره رفتن از پاسخ‌گویی بحث‌ها را بی‌نتیجه گذاشت!

بعضی از کلاب‌هایی که شب گذشته در «کلاب‌هاوس» فعال بودند. برخی از تصاویر نامناسب و  اسامی برای حفظ شؤونات، شطرنجی شده‌اند.

بحث‌های داغ انتخاباتی

البته در کنار این کلاب، کلاب طرفداران یکی از کاندیداهای دیگر از جریان اصلاحات برقرار بود و عده‌ای چنان به چاپلوسی و تعریف از او می‌پرداختند که اگر کسی بی‌اطلاع وارد این کلاب می‌شد، فکر می‌کرد لابد در رثای امام معصوم سخن گفته می‌شود! من که حالم از این همه وقاحت و حرف‌های بی‌اساس بهم خورد، بیرون آمدم. البته قبل از ورود به این کلاب شنیده بودم کسی از توانمندی‌های ایشان پرسید و ذکاوت و هوش را امری غیر ارثی دانست که سریعاً ادمین‌های دموکراتیک این کلاب نیز به او حمله کردند و صدایش را بستند.

در طرف دیگر، حجت‌الاسلام والمسلمین دانشمند، کلابی را تحت عنوان بهائیت و رفتارهای ضد امنیت دنبال می‌کرد و در آن موضوع بهائیت را مورد بررسی قرار داده بودند. البته خوشبختانه مخاطبان این کلاب، بیشتر از سایر کلاب‌ها بود. ولی نمی‌توان تضمین داد این کلاب‌ها مانند آن چه که در تلگرام اتفاق افتاد، بتوانند در هنگام تبلیغ و بیان حقیقت، مؤثر عمل کنند. همچنان که گذشت، عدم تأثیر باقی ماندن کلام و عدم شکل‌گیری گفت‌وگوی دوطرفه در این فضا، یک مشکل جدی است. البته بعضی‌ها هم که مدعی دموکراسی بودند، خود نشان دادند که از دموکراسی، عربده‌کشی و تخریب را بلد هستند و همان‌ها شاید راه زندان اوین را بهتر از منزل خود بلد هستند؛ چرا که اساساً اهل گفت‌وگو نیستند.

یک کلاب دیگر که بیشتر شبیه جمع صمیمی حجره نشینی بود، توجه من را جلب کرد. البته بیشتر عنوان این کلاب سیاسی بود؛ اما فضای آن، یک فضای طلبگی. درباره یکی از کاندیداهای انقلابی بحث می‌شد و دو طرف در کمال ادب و احترام، به بررسی توانمندی این شخص می‌پرداختند. یکی از کارنامه و برنامه‌ها می‌گفت و دیگری درباره توانمندی‌ها بحث می‌کرد. در کل به‌خاطر مدیریت دقیق وقت و وجود یک مجری توانمند در مدیریت و کنترل بحث و از طرفی انصاف طرفین، می‌توان گفت تنها جایی که گفت‌وگو کردن انجام شد، در همین کلاب بود.

راهبردی قرآنی برای مقابله با کلاب‌هاوس

کلاب‌هاوس، حکم زمین بازی دشمن را دارد. نباید اعتماد کرد و مانند اشتباهی که بعضی از انقلابی‌ها در دعوت و تشویق مردم به فضای اینستاگرام داشتند، تکرار شود. سه راهبرد بر اساس آیات قرآن برای مقابله با کلاب‌هاوس پیشنهاد می‌شود. اولاً باید مسؤولان بلند پایه کشور و نمایندگان محترم مجلس، این آیه را مورد نظر قرار دهند: «وَلا تَقفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ ۚ إِنَّ السَّمعَ وَالبَصَرَ وَالفُؤادَ كُلُّ أُولٰئِكَ كانَ عَنهُ مَسئولاً» و  سپس با در نظر گرفتن آیه «يا أَيُّهَا النَّبِىُّ جاهِدِ الْكُفّارَ وَالْمُنافِقينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ» با این پیام رسان برخورد کنند. در نهایت طبق آیه شریفه «هُوَ الَّذی ارْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دینِ الْحَقِّ لِیظْهِرَهُ عَلَی الدّینِ کلِّهِ» از تولید یک پیام رسان مشابه و قوی‌تر چه از نظر فنی و چه از نظر محتوایی، حمایت به‌عمل آورند تا بر پیام‌رسان‌های دیگر، چیره گردد و اقبال عموم مردم را به دنبال داشته باشد.

اینکه مسؤولان بلند پایه و نمایندگان مجلس مورد خطاب هستند، به این علت است که ما بارها شاهد بی‌عملی وزارت ارتباطات و دولت محترم در برخورد با این گونه پیام رسان‌ها بوده‌ایم. در حالی که آشوب‌های فتنه بنزین، درحال شعله‌ور شدن در تلگرام بود، وزیر ارتباطات کاملاً غیرمسؤولانه برخورد کرد. بنابراین لازم است تا فوراً طرحی برای حمایت از پیام رسانی مشابه به کلاب‌هاوس و با آزادی بیان و همچنین نظارت صحیح توسط مجلس به تصویب برسد تا دوباره در زمین دشمن، گرفتار حیله‌های سایبرنتیکی نشویم.

محمد حسین کتابی