نگاهی به کتاب «تغییر جنسیت با تکیه بر دیدگاه امام خمینی(ره)»

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، کتاب «تغییر جنسیت با تکیه بر دیدگاه امام خمینی(ره)»، به قلم حجت الاسلام والمسلمین محمدمهدی کریمی‌نیا؛ پژوهشگر مؤسسه فقهی ائمه اطهار بر اساس تحریرالوسیله امام خمینی(ره)، درباره موضوع «تغییر جنسیت» منتشر شده است.

معرفی تفصیلی کتاب

مؤلف کتاب «تغییر جنسیت با تکیه بر دیدگاه امام خمینی(ره)»، با اشراف بر این مبحث مهم، به پژوهش و تحقیق درباره پاسخ‌های فقهی حقوقی امام خمینی(ره) در این باب پرداخته و در هر فصل به یکی از سؤالات برآمده از این موضوع، با توجه به آرای امام(ره) پاسخ گفته است.

 در فصل نخست «تغییر جنسیت»، از نظر لغت، در اصطلاح پزشکان و در اصطلاح فقه مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه، نظر امام خمینی(ره) در این مورد تبیین شده است.

پزشکان، تغییر جنسیت را درمانی برای بیماران جسمی، مانند اشخاص خنثی و بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی می‌دانند. در واقع، علاوه بر اشخاص خنثی یا دوجنسی(هرمافرودیت)، افرادی نیز که از نظر ظاهری زن یا مرد هستند، اما از نظر روان و روح، به جنس مخالف تعلق دارند و به عنوان خنثیِ روانی یا تراجنسیتی (ترانس سکشوالیسم) شناخته می‌شوند، مشمول درمان با تغییر جنسیت قرار می‌گیرند. با توجه به آنکه در جهان، تقریبا چهار تا شش نفر در هر صد هزار نفر، بیمار ترانس (تراجنسیتی) هستند، و برای مثال در ایران، 28000 تا 48000 نفر در این زمره قرار می‌گیرند، اهمیت مسئله‌ی تغییر جنسیت مشخص می‌شود.

نویسنده در فصل دوم به تاریخچه تغییر جنسیت پرداخته است؛ از صدر اسلام تاکنون، افرادی به صورت نادر به عنوان خنثی یا دوجنسی در جامعه زندگی می‌کردند و‌ گاه از امامان شیعه(ع) در مورد کیفیت تعیین جنسیت، کیفیت نماز جماعت و غسل و... سؤال می‌شده است و به همین دلیل، مباحث فقهی این افراد در کتب فقهی علمای اسلام طرح شده است.

فصل سوم به برشمردن اقسام تغییر جنسیت، اختصاص یافته و با توجه به آنکه تغییر جنسیت، علاوه بر انسان، در مورد حیوانات و گیاهان هم روی می‌دهد، اقسام آن، ذیل عناوینی چون تغییر جنسیت در افراد سالم، تغییر جنسیت در دوجنسی‌ها (خنثی‌ها)، تغییر جنسیت در افراد ممسوح، تغییر جنسیت در تراجنسیتی‌ها، تغییر جنسیت به منظور کشف جنسیت، تغییر جنسیت در حیوانات و تغییر جنسیت در گیاهان تشریح شده است.

در فصل چهارم و پنجم، به ترتیب به اختلال هویت جنسی به دلیل تراجنسیتی بودن و دوجنسی بودن و با تعریف آنها و بیان نشانه‌ها و عوارض آن، به مسائلی از قبیل تعیین جنسیت خنثی از دیدگاه روایات اسلامی، احکام ویژه خنثای مشکل (دوجنسی کامل) و...  پرداخته شده است .

در فصل ششم نیز تغییر جنسیت از نظر حقوق ایران بررسی شده است. همچنین در فصل ششم دیدگاه امام خمینی(ره) درباره تغییر جنسیت، فتوای ایشان در جواز این عمل، مقررات پزشکی قانونی و دادگستری جمهوری اسلامی ایران، وضعیت صدور شناسنامه جدید برای این افراد و دیدگاه فقها و مراجع شیعه درباره تغییر جنسیت بیان شده است.

در فصل هفتم نیز آرای امام خمینی(ره)، در جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت، در هر یک از اشکال مختلف اختلالات جنسی بیان شده است.

در فصل هشتم تا یازدهم، به مسائل نکاح و ازدواج افراد پس از تغییر جنسیت اشاره و حکم بقا یا بطلان ازدواج، مسئله نفقه زوجه، مهریه و عده پس از تغییر جنسیت در هر یک از اشکال آن، از مسائلی است که در این چهار فصل به تفصیل بیان شده است.

 مسئله‌ تغییر عناوین خانوادگی، نفقه فرزندان و والدین، بحث حضانت و ولایت بر فرزندان و مسئله‌ ارث برای فرد تغییر جنسیت داده، از دیگر مسائل مهمی است که نویسنده در فصل‌های دوازده تا پانزده به آنان پرداخته است.

در آخرین فصل این اثر، دیدگاه سایر مراجع و فقهای معاصردرباره تغییر جنسیت بیان شده است.

یادآور می‌شود، مؤسسه چاپ و نشر عروج، وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) کتاب «تغییر جنسیت با تکیه بر دیدگاه امام خمینی(ره)» را در ۲۷۴ صفحه، شمارگان ۲۰۰۰ نسخه و با قیمت ۶۱۰۰ تومان منتشر کرده و در اختیار پژوهش‌گران علاقه‌مند قرار داده است./925/ د 102/ش