نگاه متفاوت تحلیلگران لبنان به ولیعهدی محمد بن سلمان

به گزارش خبرگزاری رسا، سلمان بن عبدالعزیز روز چهارشنبه در فرمانی ضمن برکناری محمد بن نایف، پسرش محمد را به عنوان ولیعهد جدید تعیین کرد.

روزنامه های لبنان امروز هم در اخبار و هم در بخش های تحلیلی خود، این رویداد را در صدر توجه خود قرار دادند.

در ادامه به مهمترین مقالات منتشر شده در این روزنامه ها در این خصوص اشاره می شود:

کودتایی به برکت عمو ترامپ 

روزنامه «الاخبار» در مطلبی به نام «کودتایی به برکت عمو ترامپ» به قلم «خلیل کوثرانی» با اشاره به فیلم منتشر شده از بیعت محمد بن نایف با محمد بن سلمان نوشت: در این فیلم کوتاه چند ثانیه ای که گفته می شود در قصر صفا در مکه مکرمه گرفته شده بن نایف و بن سلمان در جایی که شباهتی به سالن بیعت ندارد دیده می شوند و به نظر می رسد ولیعهد جوان منتظر بیرون آمدن بن نایف از حجره ای کوچک است و وقتی او را می بیند به همراه محافظ مسلح خود به وی نزدیک می شود و نهایت مبالغه را در احترام و تکریم او به جا می آورد.

در مقابل، بن نایف به سردی و بریده بریده می گوید: «بر اساس سنت خدا و رسولش در سختی و دشواری با تو بیعت می کنم.» و ادامه می دهد: «خدا حفظت کند، من الان خیالم راحت شد.» آنگاه دستی به شانه بن سلمان می زند و با عجله آنجا را ترک می کند و در همان حال از بن سلمان می شنود که «از راهنمایی های شما بی نیاز نخواهیم بود.» 

الاخبار افزود: می توان به راحتی فهمید که انتشار عجله ای این فیلم کوتاه شک برانگیز برای این بوده که نشان دهد انتقال قدرت به راحتی و در فضای آکنده از توافق و تفاهم انجام گرفته است. با این وجود صحنه های از این دست برای کسانی که بن نایف و جایگاه او را می شناسند قانع کننده نخواهد بود. «شاهزاده دولت در سایه» آنگونه که برخی لقب می دهند روز گذشته با یک کودتای سریع و غافلگیر کننده - اگرچه قابل پیش بینی – مواجه شد. وی در طول ماه های گذشته و با وجود انتصاب های فراوان در اطرافش سعی کرد از مراکز نفوذ خود تا آخرین رمق دفاع کند و اگر می خواست به میل خود تاج و تخت را تحویل دهد می توانست این کار را زودتر از این انجام دهد.

حتی در ساعت های اخیر خبر تحویل گرفتن پرونده روابط با عراق توسط بن نایف منتشر شد و یک منبع غیر رسمی عراقی و خلیجی تاکید کرد که بعد از سفر حیدر العبادی نخست وزیر عراق به ریاض، بن نایف به منظور تقویت روابط با همسایه شمالی، در آینده نزدیک سفری به عراق خواهد داشت. از همه اینها اینطور می توان فهمید که عناصر قدرت به تدریج از بن نایف گرفته شد و دست آخر ضربه کاری بر وی فرود آمد. 

این روزنامه لبنانی نوشت: تنها مساله غافلگیر کننده این بود که بن نایف در تمام این مدت می دید که شمشیر به گردنش نزدیک و نزدیکتر می شود و با این وجود ایستادگی به خرج داد. بدون تردید بن نایف تا لحظه های اخیر امیدوار به دو چیز بود؛ حمایت یک جناح در داخل خاندان آل سعود که از جناح سلمان کینه به دل دارد و نیز احساس اینکه آمریکایی ها او را به بن سلمان ترجیح می دهند که البته این نقطه قوت دوم با سفر دونالد ترامپ به ریاض از بین رفت. 

به نوشته الاخبار، به احتمال قوی همه شاهزادگان ناراضی مانند متعب بن عبدالله، مقرن، احمد و طلال به ویژه بعد از سفر ترامپ به ریاض امید خود را به نتیجه بخش بودن سرکشی از دست داده اند و مجبور خواهند شد کینه های خود را در دل فروخورده و زبان به اعتراض نگشایند و خود بن نایف چاره ای جز کنار آمدن با این ناسپاسی آمریکایی ها نخواهد داشت. 

الاخبار در مطلب دیگری در این خصوص به قلم «محمود مروه» نوشت: کودتایی که تا کنون با موفقیت اجرا شده در کشوری روی داده که نه از جهت امکانات و نه از حیث توانایی ها شباهتی به چند سال پیش از این ندارد و با گذشت دو سال و نیم از تکیه زدن سلمان به مسند قدرت، ریاض از لحاظ سیاسی در ضعیف ترین وضعیت خود به سر می برد و نفوذ منطقه ای خود را از دست داده است. 

سیاست خارجی عربستان ادامه می یابد 

روزنامه «النهار» نیز درباره این تغییر و تحولات سریع نوشت: جنگ یمن و چشم انداز 2030 و تحریم قطر سه پرونده ای است که ردپای محمد بن سلمان در آن پیداست و به نظر می رسد سیاست های کنونی در مرحله پیش رو در این سه قضیه ادامه پیدا کند و سعودی ها تلاش دارند در مقابل توسعه طلبی های ایران، نفوذ خود را در منطقه افزایش دهند. 

النهار به نقل از «راجر شاناهان» پژوهشگر مرکز سیاست خارجی در سیدنی نوشت که عربستان با دست گذاشتن بر موضوع جانشینی این پیام را به منطقه ارسال می کند که سیاست های کنونی تا طولانی مدت ادامه خواهد یافت. 

النهار افزود: ناظران و کارشناسان مسائل خلیجی معتقدند که رویارویی اخیر عربستان با قطر توسط شخص محمد بن سلمان رقم خورده و حمایت از اسلام گرایان افراطی و نزدیکی به ایران بهانه این مساله شده است. بر همین اساس، برخی ها انتصاب های جدید را بی ارتباط با موج حملات علیه دوحه نمی دانند و یادآور می شوند که محمد بن نایف ولیعهد سابق سعودی در خصوص بحران خلیجی سکوت اختیار کرده بود و همین مساله به احتمال زیاد نشان دهنده ناخشنودی وی از سیاست اعمال تحریم علیه قطر داشت. 

بن سلمان و سعودی ورشکسته 

روزنامه «البناء» نیز در مطلبی به قلم «ناصر قندیل» نوشت: به دنبال طرح های آمریکایی و اسرائیلی برای مقابله با مرحله پیش رو یعنی مرحله بشار اسد رییس جمهوری سوریه، محمد بن نایف شخصیت نزدیک به آمریکا از ولیعهدی کنار کشیده و جای خود را به محمد بن سلمان داد. این رویداد در ذهن آمریکایی ها و اسرائیلی ها الگوی ملک فیصل با جمال عبدالناصر را تداعی می کند اما تفاوت های تاریخی زیادی بین این دو زمان و شکست ها و پیروزی های آن دوره و این دوره وجود دارد چرا که نه آمریکا آمریکای آن روزهاست و نه اسرائیل آن قدرت سابق را دارد. 

البناء افزود: همه چیز تغییر یافته و ایران نوظهور و روسیه قدرت گذشته خود را بازیافته و مقاومت با رهبری خیره کننده «سید» مقاومت، همه از نکاتی هستند که تفاوت های بسیاری بین این زمان و آن زمان رقم زده اند. 

این روزنامه در ادامه نوشت: محمد بن سلمان رهبری کشوری ورشکسته از لحاظ سیاسی و مالی و نظامی به نام سعودی را به دست گرفته و جرات و تهور و بی باکی ناشی از نشاط جوانی، باعث خواهد شد کشور را به سمت جنگ داخلی سوق دهد، همچنانکه دو جنگ بی سرانجام و شکست خورده در یمن و با قطر به راه انداخت. 

البناء در پایان افزود: سقف کارهایی که بن سلمان قادر به انجام دادن آن است رقابت کردن با جوان خلیجی دیگر یعنی تمیم امیر قطر است. 

قاطعیت بزرگان

روزنامه «المستقبل» با نگاهی ایجابی نسبت به تحولات اخیر نوشت: روز 21 ژوئن 2017 یک روز عادی در تاریخ عربستان نبود بلکه یک روز سرنوشت ساز بود که از حافظه سعودی ها پاک نخواهد شد و مسئولیت های این کشور در برابر چالش های روز افزون برای کشورهای عربی و اسلامی را با در پیش گرفتن سیاست «قاطعیت بزرگان» و «توازن جوانانه» مضاعف خواهد کرد. 

المستقبل با اشاره به تماس ترامپ با محمد بن سلمان و تبریک به وی در راس همه تبریکات و تاکید دو طرف بر تقویت همکاری ها برای تحقق امنیت و ثبات در منطقه خاورمیانه نوشت: صباح الاحمد الجابر الصباح امیر کویت، خلیفه بن زاید آل نهیان رئیس امارات، حمد بن عیسی شاه بحرین، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، محمد السادس شاه مغرب، الباجی قائد السبسی رئیس جمهوری تونس، عدبالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر، عبدربه منصور هادی رئیس جمهوری (مستعفی) یمن از جمله کسانی بودند که در تماس هایی، تعیین بن سلمان به ولیعهدی سعودی را به وی تبریک گفتند. 

ثابت بودن سیاست سعودی در قبال لبنان

به نوشته روزنامه «الجمهوریه»، تعیین محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد سعودی منجر به تغییرات قابل توجهی در سیاست های عربستان در قبال لبنان نخواهد شد چرا که اساسا سیاست خارجی سعودی از سال 2015 با نظارت و دستورات بن سلمان رقم می خورد. 

به نوشته الجمهوریه، برخی گروه ها و شخصیت های سیاسی در لبنان از تعیین بن سلمان به ولیعهدی استقبال کرده و تلاش خواهند کرد روابط خود را با او تقویت کنند. 

الجمهوریه با اشاره به برکناری محمد بن نایف از ولیعهدی به نقل از برخی افراد مطلع در مسائل مربوط به سعودی مدعی شد که وی شش ماه پیش مساله کناره گیری خود از ولیعهدی را با سلمان مطرح کرده بود و به وی گفته بود که محمد بن سلمان جانشین ولیعهد می تواند به جای وی این مسئولیت را عهده دار شود. وی پیشنهاد داده بود که با صدور قانونی از همه مسئولیت های خود کناره گیری کرده و تجربه و امکانات و توانایی های خود را صرف خدمت به ولیعهد جدید کند. 

اما ملک سلمان در مقابل این درخواست درنگ کرده و گفته می شود که دولت آمریکا نیز خواستار تامل بیشتر بن نایف در تصمیمش شده بود چون کشور درگیر مسائل امنیتی مختلفی است که نیاز به پیگیری شخصی وی دارد، اما صدور دستورات ملوکانه روز گذشته نشان داد که اوضاع داخلی و خارجی برای کناره گیری ولیعهد سابق مهیا شده است./۹۸۰/ب۱۰۲/د

منبع: ایرنا