دخالت رضاخان در حوزههای علمیه
به گزارش خبرگزاری سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، اولین کسی که به منظور «اصلاحگری»، در حوزه‌ها دخالت کرد، رضاخان بود. او زیر نظر افرادی مثل محمد علی فروغی، که هم شخصیتی سیاسی – اجتماعی و هم یک شخصیت علمی بود، مدرسه معقول و منقول را تأسیس کرد. امتحان ورودی این مدرسه برای هر طلبه ای بسیار آسان بود و پس از طی دورهٔ تحصیلی موفق به اخذ مدرک می‌شد که با درست داشتن آن، به راحتی می‌توانست به استخدام دوایر دولتی درآید.
اولین کسی که به منظور «اصلاحگری»، در حوزه‌ها دخالت کرد، رضاخان بود. او زیر نظر افرادی مثل محمد علی فروغی، که هم شخصیتی سیاسی – اجتماعی و هم یک شخصیت علمی بود، مدرسه معقول و منقول را تأسیس کرد.
امتحان ورودی این مدرسه برای هر طلبه ای بسیار آسان بود و پس از طی دورهٔ تحصیلی موفق به اخذ مدرک می‌شد که با درست داشتن آن، به راحتی می‌توانست به استخدام دوایر دولتی درآید.
این ترفندی بود تا بتوانند طلاب، به ویژه افراد تحت فشار اقتصادی را از حوزه‌ها جدا کنند. مدتی نیز موفق شدند و طلاب زیادی را که می‌بایست چند سال بعد هر کدام به منزلهٔ عالم اسلامی، در شهر و دیاری از مملکت پهناور اسلامی محور کارهای اصولی دینی و اجتماعی می‌شدند و پیشوایی عده ای را به عهده می‌گرفتند، از دروس حوزه و لباس مقدس روحانیت جدا کرده، به استخدام ادارهٔ آموزش و پرورش و دادگستری درآوردند.
در نهایت عده ای را نیز به سر دفتری اسناد و محضر ازدواج و طلاق دلخوش کردند. بدین ترتیب و به دلیل فقر مادی و از آن مهم تر، فقر معنوی، حوزههای علمیه و در نتیجه جامعهٔ اسلامی ایران لطمهٔ شدیدی خورد و نیروهای مستعدی را از کف داد.
محمد رضا پهلوی نیز پا جای پای پدر گذاشته، کوشید با چنین شگردی، طلاب حوزه و نیروهای انقلاب امام خمینی(ره) و سرانجام افرادی را که در نظر داشتند به طلبگی روی آوردند، به جبهه ای دیگر کشانده، از قدرت جبههٔ رقیب بکاهد.
برای نیل به این هدف ابتدا در قم مرکزی به نام «دارالترویج» به پا کردند. روحانی غیر معروفی به نام «اشراقی» را به خدمت گرفتن و بودجهٔ کافی و محلی مناسب در اختیارش قرار داده، حقوق و.مزایای شایان توجهی برای جذب طلاب مقرر نمودند.
کار دارالترویج به دلیل بی لیاقتی اشراقی، رییس این مرکز، با ضعف شروع شد. عدهٔ معدودی از طلاب (باز هم به دلیل فقر مادی و عدم بینش کافی سیاسی – اجتماعی) پا پیش گذاشتند، اما به زودی تحت تأثیر جو حوزه و سیطره خط امام، مورد مواخذه و تمسخر این و آن قرار گرفته، خیلی زود پا پس نهادند. پس از سه – چهارماه، دار الترویج بسته شد.
رییس دست نشاندهٔ آن نیز که گویا معتاد به مواد مخدر بود – پس از چندی از دنیا رفت و اصل و فرع مسئله درهم پیچیده شد./998/د101/ح
منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی