مبانی فقه شیعه اجازه کوبیدن بر طبل جنگ را نمی‌دهد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام داوود فیرحی، در هم‌اندیشی اصول سیاست خارجی دولت اسلامی که در قم برگزار شد با اعتراض نسبت به برخی سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین میرباقری درباره جنگ حق و باطل گفت: جنگ مفهوم محوری سیاست خارجی است و هم فقه مذاکره، صلح و هر نوع روابط به تعیین موضوع در خصوص مفهوم جنگ باز می‌گردد.
وی با بیان اینکه سنت قدیم حوزه‌ها این بود که حرف‌ها ناظر به موضوع، دقیق، بنابر تعریف و در پاسخ یک سؤال مشخص باشد، خواستار مرور ادبیات فقهی در خصوص مفهوم جنگ و صلح شد و ابراز کرد: سیاست خارجی امتداد جنگ است، اما باید روشن شود که نسبت فقه با سیاست خارجی چیست.
حجت الاسلام فیرحی افزود: در حوزه جنگ و صلح سه نظریه داریم، نظریه رایج و سنتی شیعه که مرحوم امام راحل بر آن مبنا قرار دارند، طبق این نظریه سنتی جهاد را به ابتدائی و دفاعی تقسیم کرده و برای آن احکامی را می‌شمارند اما بلافاصله یک استثنا وارد می‌کنند، اما از اختیارات ولی فقیه جهاد ابتدائی را کنار می‌گذارند.
وی ادامه داد: وقتی براساس تئوری سنتی جهاد ابتدائی کنار گذاشته می‌شود در واقع جوامع غیراسلامی به دارالحرب تبدیل نمی‌شود و چون تبدیل به دارالحرب نمی‌شود بنابراین فقیه و حاکم دوره غیبت وظیفه جهاد ابتدائی ندارد و اگر این کار را بکند و اگر تبعاتی بر جامعه داشته باشد مسؤولیتش بر خود جامعه است.
حجت‌الاسلام فیرحی با بیان اینکه به لحاظ اعتقادی می‌پذیریم که دنیا دنیای حق و باطل است اما وظیفه من مسلمان چیست که نمی‌توانم در جنگ ابتدائی حضور داشته باشم، اظهار داشت: شاید اینقدر جنگ ابتدائی و سیاه و سفید کردن دنیا خطرناک است که قرآن آن را برعهده معصوم گذاشته است.
وی گفت: برخی بزرگان این نظریه را دارند که بحث جهاد دفاعی و ابتدائی بودن جهاد ربطی به معصوم و غیرمعصوم نداشته باشد، اما بزرگان فقها ذیل باب بسیار مهم مهادنه و هدنه بحثی بزرگ را مطرح کردند که حکومت براساس مصالحی می‌تواند وارد هدنه شود و بحث حرب را متوقف کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه برخی بزرگان دوگانه جهاد ابتدائی و دفاعی را شکسته‌اند، ابراز کرد: مرحوم شهید مطهری اصالت را به صلح می‌دهند و معتقدند تمام آیات جهاد به آیات مقید جهاد محدود می‌شوند و می‌فرمایند با کسانی که با شما می‌جنگند و با کسانی که فتنه می‌کنند جنگ کنید.
وی با بیان اینکه از سنت فقاهتی در حال عبور هستیم و خود را با شکستن قواعد فقهی بی‌قاعده می‌کنیم، تصریح کرد: هرچند در جهان جنگ حق و باطل را می‌پذیریم اما وظیفه من مسلمان کارگزاری جنگ نیست.
حجت‌الاسلام فیرحی گفت: همانطور که امام علی (ع) فرمودند «با احتیاط تصمیم بگیر اما صلح و وفای به عهد را نشکن و حتما از عهدی که بستی حفاظت کن»، با مبانی متافیزیکی حق و باطل نمی‌توانیم عهدمان را بشکنیم؛ بنابراین هیچ‌کدام از مبانی فقه شیعه اجازه کوبیدن به طبل جنگ را نمی‌دهد.
این استاد دانشگاه با طرح این سؤال که حوزه سیاست خارجی در کجا است آیا بیشتر در حوزه تکالیف است یا بیشتر در حقوق و عرف، اظهار داشت: بیشتر در سیاست خارجی دنبال احقاق حقمان هستیم و آن هم از طریق حقوقی که عرف به ما می‌دهد.
وی گفت: اعتدال ریاضی معنا ندارد اما اعتدال در عمل یعنی ایجاد هماهنگی بین خواسته‌ها و باورهای یک جامعه نه اینکه به خاطر خواسته‌ها باورها را و به خاطر باورها خواسته‌ها را ترک کنیم؛ چه کسی گفته که زندگی یک جمعیت 75 میلیونی و یک جامعه جهانی را خراب کنیم که بگوییم جنگ حق و باطل در دنیا داریم.
حجت‌الاسلام فیرحی تصریح کرد: زمان و مکان باید برای ما مهم باشد، اما مصلحت ساده نیست که بتوان در تظاهرات خیابانی آن را دنبال کرد، مصلحت ناشی از دقت عرفی است که بیشتر کارشناسان، اندیشمندان و دانشمندان می‌توانند آن را بشناسند./920/پ202/ج