ویژگی‌های علم دینی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، دکتر محمد محمد رضایی، استاد دانشگاه تهران پیش از ظهر دوشنبه بیست و سوم دی ماه در «دومین کنفرانس بین‌المللی فلسفه دین معاصر» که به همت انجمن علمی فلسفه دین ایران و با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این پژوهشگاه واقع در اتوبان کردستان تهران که به مدت دو روز کار خود را آغاز کرد، به سخنرانی با عنوان «علم دینی» پرداخت.
وی دَه ویژگی برای علم دینی مطرح کرد و گفت: علم دینی زمانی تصویر می‌شود که یک مبنای فلسفیِ تجربه گراییِ علوم تجربی و علوم انسانیِ رایج کاملا متحول شود؛ این مبنا درست نیست و باید جهان بینی دینی و الهی جایگزین آن شود که انسان جهان مخلوق خداوند است و همه به توان خدا درحال انجام وظیفه هستند.
محمد رضایی با اشاره به این‌که علم گرایی باید از دعاوی بلند پروازانه خود دست بکشد، افزود: هر حوزه شناخت، ابراز مخصوص به خودش را دارد؛ ما با یک ابراز نمی‌توانیم تمام قلمروهای شناخت را مورد بحث و بررسی قرار بدهیم.
استاد دانشگاه تهران با بیان این‌که علم که کشف رابطه دو پدیده است ناسازگار با دیدگاه الهی نیست، ابراز داشت: علیت الهی نمی‌تواند در طول علیت‌های مادی باشد.
وی عقل که یکی از حوزه‌های فعالیت علوم تجربی است را رسول باطنی دانست و با بیان این‌که از نظر اسلام حکم عقل صائب است، اظهار داشت: از دیدگاه شهید مطهری در حوزه اخلاق، حتی کسانی که به ظاهر خدا را قبول ندارند اما براساس وجدان‌شان عمل می‌کنند، اینها ناخداگاه خداپرست‌اند زیرا خدا این قوانین را بر نهادشان قرار داده است، اگر کسی از خوبی‌ها تبعیت می‌کند او هم خدا پرست است و لذا می‌فرمایند بی‌اجر هم نیست.
استاد دانشگاه تهران ابراز داشت: لذا عقل اگر رابطه دوتا پدیده را واقعا کشف کند، این صائب و حکمش درست است.
محمد رضایی با تأکید بر این‌که عالم مادی بر اثر بخت و اتفاق به وجود نیامده بلکه مخلوق الهی است و دیدگاه الحادی را قبول نداریم، گفت: معتقدیم خداوند براساس نطم خاصی جهان را هدایت می‌کند و کشف این قوانین در واقع کشف قوانین و سنت‌های الهی است؛ اگر دانشمندی در طبیعت قانونی را کشف می‌کند، درحال کشف قانون الهی است.
وی علم را تعلیم الهی دانست که خدا به بندگان افاضه می‌کند و اظهار داشت: اگر دانشمندان بی‌دین و کسانی که ظاهرا دین را ندارند، رابطه بین دو پدیده را کشف کردند، به مرتبه نازله علم دسترسی پیدا کردند، وقتی می‌گوییم «علم» یعنی فضا را باز کنیم، یعنی تنها علیت را منحصر به این ندانیم، عالم ما بعد الطبیعه را در عالم طبیعت دخالت بدانیم، اینطور نیست که فقط دارو بتواند یک بیماری را بهبود ببخشد بلکه علت‌های دیگری هم وجود دارد که پیدا و ناپیدا، متعارف و غیر متعارف می‌تواند در این پدیده تأثیر بگذارد، باید فکرمان بازتر باشد.
استاد دانشگاه تهران با تأکید بر این‌که آموزه‌های اعتقادات دینی به‌دلیل این‌که قوانین تشریع الهی هستند می‌توانند ما را به ارائه بهتر نظریات یاری دهند، ابراز داشت: وقتی خداوند در حوزه مسائل جهان شناسی و انسان شناسی بحثی را مطرح می‌کند، نکات ظریفی دارد اکه گر دقت کنیم، می‌توانیم بهتر به قوانین تکوین برسیم.
وی با بیان این مطلب افزود: پرفسور عبدالسلام نظریه فیزیکی را مطرح کرد، گفت من به خاطر نظریه اعتقاد توحیدی‌ام، «وحدت نیروها» را مطرح کردم، وی جایزه نوبل را دریافت کرد.
محمد رضایی اظهار داشت: تلاش داشمندان درجهت عالم تکوین، به مثابه فقها اند که در عالم تشریع حکم خدا را کشف می‌کنند.
استاد دانشگاه تهران با تأکید بر این‌که تعیین سمت و سوی علم باید توسط متدینان و صالحان صورت بگیرد، گفت: امروزه جهت گیری علم و جهت دهی دانشمندان توسط افرادی صورت می‌گیرد که کاری به دانشمند ندارند و اهداف خاصی دارند.
وی خاطر نشان ساخت: اگر تولید علم با این مشخصات که بیان کردیم همراه باشد، ما به آن علم دینی می‌گوییم و می‌توانیم تصویر درستی از علم دینی داشته باشیم./956/ پ202/ن