برخی کارکردهای مسجد مورد غفلت قرار گرفته است
به گزارش خبرگزاری رسا، پایگاه الکترونیک مرکز رسیدگی به امورمساجد به مناسبت دهه تکریم مساجد یاداشتی با عنوان «برخی کارکردهای مسجد مورد غفلت قرار گرفته است» منتشر نموده است.
در ادامه متن یاداشت به شرح زیر است:
رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به خلا امروزین آن نگاه جامعی که در دوران حضرت رسول(ص) و ائمه اطهار(ع) به جایگاه مسجد وجود داشته است، تصریح کرد: کارکرد بهداشتی، درمانی، روانی، تکمیلی، آموزشی و ... از کارکردهای مورد غفلت قرار گرفته مسجد است.
محمدعلی موظف‌رستمی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ستاد خبری دهه تکریم مساجد با اشاره به چاپ کتاب سه جلدی «آئین مسجد» که جلد دوم آن به بیان «کارکردهای مسجد» اختصاص دارد، گفت: در این کتاب حدود ٤٠ کارکرد مساجد صدر اسلام براساس مستندات تاریخی استخراج شده است.
وی با تأکید بر اینکه بسیاری از کارکردهای مساجد در طول زمان به فراموشی سپرده شده است و باید دوباره احیا شوند، اظهار کرد: اگر بر کارکردهای مسجد بازنگری شود، متوجه می‌شویم که در طول تاریخ اسلام برخی از این کارکردها مانند کارکرد عبادت، دائمی بوده و از مسجد جدا نشده است.
رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی شرایط و مقتضیات زمان را عاملی برای بروز برخی از کارکردهای مساجد عنوان کرد و افزود: بر اساس شرایط زمانی، برخی از کارکردهای مساجد احیاء و بروز شده است و تا ضرورت‌ها و نیازها وجود داشته این کارکردها همچنان در اوج بوده اما به محض اینکه نیازها و ضرورت‌های وجود آنها در جامعه کم شده یا از بین رفته است، آن کارکردها نیز به فراموشی سپرده شده است.
موظف رستمی کارکرد مساجد در زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران را از جمله کارکردهای احیا شده و دوباره به فراموش سپرده شده عنوان و ادامه داد: کارکردهای تعاون‌آفرینی مسجد مثلا در زمان بحران‌هایی مانند جنگ و زلزله دوباره احیا می‌شوند.
وی ادامه داد: به حدی کارکردهای مسجد در طول تاریخ اسلام جامعیت دارد که بررسی ها نشان می‌دهند علیرغم نبود بسیاری از امکانات تکنولوژیکی معاصر، طی هزار و ٤٠٠ سال مشخصه این کارکردها، تنوع، تکثر و بروز بودن بوده است.
رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به خلا امروزین آن نگاه جامعی که در دوران حضرت رسول(ص) و ائمه اطهار(ع) به جایگاه مسجد وجود داشته است، تصریح کرد: کارکرد بهداشتی، درمانی، روانی، تکمیلی، آموزشی و ... از کارکردهای مورد غفلت قرار گرفته مسجد است.
موظف رستمی مسجد را خاستگاه بسیاری از مباحث فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی دانست و گفت: خواستگاه اولیه مدرسه، دانشگاه، کتابخانه‌ها و ... مسجد بوده اما به مرور زمان و با گسترش جمعیت، این کارکردها در کنار مسجد قرار گرفت اما از آن جدا نشد، اما اکنون کاملا از مساجد منفک شده اند.
وی با ابراز تأسف از اینکه اکنون مجتمع‌های فرهنگی ساخته و در آن مجتمع‌ها مسجد نیز تعبیه می‌شود، گفت: این کار یعنی ما اصل را بر مجتمع فرهنگی و فرع را بر مسجد قرار می‌دهیم، در حالی که در گذشته مسجد اصل بوده و بقیه فرع و وابسته مسجد بودند.
رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان کارکردهای مورد غفلت قرار گرفته مساجد را دوباره احیاء کرد، گفت: در درجه اول باید نگرش و تفکر مسجدی در مسئولان ما به صورت عمیق به باور قلبی تبدیل شود زیرا بسیاری از مسوولان در این باره صحبت می‌کنند اما هنوز این مسئله در آنها به مرحله باور و یقین نرسیده است و برخی حتی شک دارند که مساجد بتوانند به بسیاری از نیازهای ما در جامعه کنونی پاسخ دهند.
موظف رستمی ادامه داد: در صورتی که این امر اثبات شده است که در صدر اسلام علیرغم گسترده‌تر بودن سرزمینی جهان اسلام و کم بودن امکانات ارتباطی، تمام امور در مسجد برنامه‌ریزی می‌شده و مساجد توانسته بودند به صورت شبکه‌ای با تمام جهان اسلام ارتباط برقرار کنند.
وی با بیان اینکه اول باید توانمندی مساجد در اداره امور، در بین مدیران بالادستی به یقین تبدیل شده و باز تعریف و احیا شوند، تصریح کرد: اگر این مدیران به این باور برسند، در عملکرد مدیران میانی و پایین دست تر نیز نتایج این باور مشهود خواهد بود.
رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی در پاسخ به این پرسش که چطور می‌توان دانشگاه‌ها را نیز مسجدی کرد، گفت: وقتی مسئله ارتباط دانشگاه و مسجد مطرح می‌شود، برخی گمان می‌کنند مسئله صرفاً این است که در داخل مسجد دانشگاه بسازیم البته می‌توان محیط فیزیکی مسجد و دانشگاه را در هم آمیخت اما مسئله این است که مساجد باید مدیریت معنوی بر دانشگاه‌ها داشته باشند و مسئله صرف محیط فیزیکی نیست و اکنون این مدیریت معنوی وجود ندارد.
موظف رستمی در پایان گفت: وقتی محیط معنوی مسجد بر دانشگاه‌ها حاکم می‌شود که رفتار دانشجویان در مباحث اخلاقی، اعتقادی، اجتماعی و ... از مسجد تأثیر گرفته باشد./966/د102/ع