کتاب«یهودی کیست؟» بازخوانی هویت یهودی از منظری ضدصهیونیستی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، کتاب «یهودی کیست؟» اثر مهمی از عبدالوهاب المسیری، اندیشمند معاصر مصری و نویسنده دایرة‌المعارف مشهور «یهود، یهودیت و صهیونیسم»، با ترجمه اسماء خواجه‌زاده از سوی دفتر نشر معارف روانه بازار نشر شده است.

کتاب «یهودی کیست؟» به یکی از مسائل محوری گفتمان صهیونیسم می‌پردازد؛ یعنی تعریف هویت یهودی و پاسخ به پرسشی که در ادبیات رسانه‌ای غرب و رژیم اشغالگر قدس با عنوان «یهودی کیست؟» مطرح می‌شود. عبدالوهاب المسیری در این کتاب با نگاهی ژرف و تحلیلی به بازخوانی این پرسش در چهارچوب‌های تاریخی، دینی، اجتماعی و سیاسی می‌پردازد.

اثر حاضر با مروری بر شکل‌گیری هویت‌های متنوع یهودی در جوامع مختلف به بررسی نقش عوامل فرهنگی، جغرافیایی و اجتماعی در ساخت این هویت‌ها می‌پردازد. نویسنده سپس به نقد تزهای صهیونیستی درباره «ملت یهود» و «نژاد یهودی» می‌پردازد و نشان می‌دهد این ادعاها بیش از آنکه واقعیتی اجتماعی یا دینی باشند، افسانه‌هایی ساخته و پرداخته برای توجیه سیاست‌های نژادپرستانه صهیونیسم‌اند.

المسیری با تکیه بر شواهد تاریخی و جامعه‌شناختی به تبعیض‌های گسترده میان گروه‌های مختلف یهودی در سرزمین‌های اشغالی اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه یهودیان شرقی، مانند مراکشی‌ها و یمنیان در پایین‌ترین سطوح اجتماعی قرار دارند در حالی که اشکنازی‌ها (یهودیان اروپای شرقی و روسیه) در جایگاه ممتاز اجتماعی و اقتصادی قرار گرفته‌اند.

از ویژگی‌های بارز این اثر تأکید بر تفکیک میان یهودیت به عنوان دین و صهیونیسم به عنوان ایدئولوژی سیاسی است؛ تفکیکی که در ادبیات رسانه‌ای غربی عمداً نادیده گرفته می‌شود.

چاپ نخست این کتاب در سال ۱۹۹۷ توسط دارالشروق منتشر شد و در ویرایش‌های بعدی، دو فصل جدید نیز به آن افزوده شده است.

عبدالوهاب المسیری متولد ۱۹۳۸ در مصر، از برجسته‌ترین روشنفکران جهان عرب در حوزه نقد صهیونیسم به شمار می‌رود. تحصیل‌کرده آمریکا و استاد دانشگاه اسکندریه، وی در طول عمر علمی خود آثار فراوانی در نقد غرب، صهیونیسم و تمدن مدرن نگاشته است. دایرة‌المعارف جامع او درباره یهود و صهیونیسم، یکی از منابع بی‌بدیل در این زمینه به شمار می‌آید.

مطالعه کتاب «یهودی کیست؟» برای همه علاقه‌مندان به مباحث اعتقادی، دینی، سیاسی و مطالعات صهیونیسم، به‌ویژه دانشجویان، پژوهشگران و فعالان فرهنگی، توصیه می‌شود. این کتاب، زمینه‌ای مهم برای فهم درست از مسئله فلسطین، صهیونیسم و تفکیک یهودیت از صهیونیسم فراهم می‌آورد.