آزمون جدی دولت چهاردهم/ناترازی گاز در زمستان ۱۴۰۳ چقدر است؟

در روزهای سرد زمستان بیش از یک میلیارد و 150 میلیون مترمکعب نیاز به گاز برای پوشش مصرف خانگی، تجاری، اداری، صنایع، نیروگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و کشاورزی (کشت‌گلخانه‌ای و دامداری‌ها) داریم که از این رقم در بیشترین میزان، امکان تأمین 850 میلیون مترمکعب گاز را برای مصارف داخلی داریم.

در واقع با حداقل 300 میلیون مترمکعب ناترازی روزانه گاز در زمستان مواجه‌ایم که این میزان ناترازی با تخصیص فرآورده‌های نفتی به صنایع و نیروگاه‌ها و محدودسازی و قطع گاز پتروشیمی‌ها و صنایع جبران می‌شود.

اگر در زمستان 1403 سرمایی فراگیرتر و شدیدتر نسبت به زمستان 1402 بر کشور حاکم شود، با تشدید تقاضای مصرف گاز در بخش خانگی، امکان افزایش ناترازی تا 350 میلیون مترمکعب در روز نیز وجود دارد و این به‌معنای افزایش محدودیت در تأمین گاز بخش مولد کشور است.

بیشترین میزان تأمین گاز از میدان پارس جنوبی صورت می‌گیرد که سهم این میدان مشترک در تأمین نیاز گازی کشور به 70درصد می‌رسد. در زمستان سال گذشته برنامه‌ریزی‌ها برای تولید روزانه 730 میلیون مترمکعب گاز از میدان مشترک پارس جنوبی بود که با عدم تحقق کامل برنامه‌ها، بیشترین میزان تولید روزانه گاز از این میدان به 707 میلیون مترمکعب رسید و ظرفیت فعلی تولید از این میدان نیز در حدود 710 میلیون مترمکعب در روز است.

اگر میزان تولید گاز از فاز 11 افزایش یابد، با بهره‌برداری از چند حلقه چاه فاز 11، تعدادی از چاه‌های سکوی 13A و خط لوله جدید فاز 16 امکان افزایش روزانه 20 تا 30 میلیون مترمکعبی تولید گاز تا زمستان از پارس جنوبی وجود دارد.

حدود 300 میلیون مترمکعب گاز نیز از دیگر میادین کشور از جمله میادین نفت مرکزی تولید می‌شود و در مجموع با احتساب تولیدات پارس جنوبی، حدود یک‌میلیارد مترمکعب گاز ترش تولیدی روزانه کشور، پس از شیرین‌سازی به حدود 850 میلیون مترمکعب گاز شیرین قابل استفاده تبدیل شده و به شبکه سراسری تزریق می‌شود.

علاوه بر این، امکان تأمین روزانه 30 میلیون مترمکعب گاز از مخازن ذخیره‌سازی سراجه و شوریجه وجود دارد.

اگر قرارداد سوآپ سالانه 10 میلیاردمترمکعبی گاز ترکمنستان به عراق تا پیش از زمستان اجرایی شود و شاهد تبدیل توافق ایران و روسیه برای انتقال گاز روسیه به ایران (واردات و یا سوآپ) تا پیش از زمستان به قرارداد باشیم، امکان جبران بخشی از ناترازی گاز با استفاده از این دو قرارداد وجود دارد.

علاوه بر تمامی این راهکارها، اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف گاز از جمله جایگزینی بخاری‌های پرمصرف و بهینه‌سازی موتورخانه‌ها که شروع آن در دولت سیزدهم کلید خورده، می‌تواند جبران کننده بخشی از ناترازی زمستانه گاز با بهینه‌سازی مصرف در بخش خانگی باشد.