ذوالفقاری که پیش‌تر کتاب "تشکیلات بهشتی" را نوشته بود، در جریان نگارش این اثر با خاطرات شهید بهشتی درباره چرایی و چگونگی راه‌اندازی مسجد امام علی(ع) در آلمان روبرو می‌شود و این اولین جرقه‌ای بود که در ذهن این نویسنده برای پرداختن به سرگذشت یک مسجد و امام جماعت آن زده شد.
امام جماعت متفاوت «مسجد آبی»
شهید بهشتی پنج سال و دو ماه مسئولیت امام جماعت این مسجد را علی‌رغم میل باطنی در ابتدای امر برعهده داشت؛ دوره‌ای که به گفته ذوالفقاری خود نمونه عینی و بارز تشکیلات‌داری شهید بهشتی بود. نویسنده در مقدمه کتاب به جریان راه‌اندازی این مسجد و چگونگی انتخاب شهید بهشتی برای برعهده گرفتن مسئولیت امام جماعت این مسجد اشاره می‌کند؛ مسجدی که بعدها به عنوان مرکزی برای فعالیت‌های انقلابی متدینین شناخته می‌شود.
پول شاه خونی است
مسجد امام علی(ع) با حمایت مادی و معنوی آیت‌الله بروجردی پس از رونق گرفتن جلسات مذهبی در آلمان راه‌اندازی شد.مرحوم آیت‌الله بروجردی اولین بانی مسجد بودند که پس از اعلام این طرح در همان ابتدای امر مبلغ 10 هزار تومان معادل شش هزار مارک آن زمان به این امر اختصاص دادند، منوط بر اینکه مسجد در بهترین نقطه شهر و در زمینی مرغوب ساخته شود تا نشان‌دهنده همت و شان مسلمانان باشد. ایشان بر استفاده از پول پاک در ساخت این مسجد تاکید داشتند. شهید بهشتی نیز پس از قبول مسئولیت با این استدلال که هر پولی لیاقت صرف شدن در ساخت مسجد را ندارد، از پذیرفتن برخی کمک‌ها امتناع می‌کرد. به عنوان نمونه، در جریان سفر شاه به آلمان، کمک محمدرضا شاه برای مسجد را نپذیرفت و اعلام کرد که پول شاه، خونی است.
مهمترین مسجد آلمان چگونه ساخته شد؟
ذوالفقاری پس از اشاره به سرگذشت پرماجرای ساختن این مسجد، به چگونگی انتخاب شهید بهشتی و اقدامات وی می‌پردازد. کتاب "مسجد آبی" در سه فصل مقدمات و انگیزه‌ها، اقدامات و خاطره‌ها و پرسش‌ها و پاسخ‌ها تدوین شده است. در فصل نخست، شهید بهشتی از چرایی و چگونگی قبول مسئولیت و مختصری نیز از سفر خود به هامبورگ می‌گوید. فصل آخر مربوط به زمانی است که به ایران بازمی‌گردد و با پرسش‌های مردم، خبرنگاران و بازجویی‌های ساواک درباره سفرش به آلمان و قبول بار سنگین امامت مسجد مواجه می‌شود.
فصل میانه، که اصلی‌ترین فصل کتاب است، اقدامات و خاطره‌های ایشان را شامل می شود که در مدت پنج سال و دو ماه، درآنجا مشغولیت داشته است. اصلی‌ترین بخش این فصل گزارشی است از فعالیت‌های مرکز اسلامی که در دوازده عنوان بیان شده‌است. ذیل هرکدام از سرفصل‌های اقدامات نیز خاطره‌ها و پیام‌هایی به بیان و قلم این شهید بزرگوار آمده است.
مسجد امام علی(ع) که در میان شهروندان هامبورگ به دلیل استفاده از هنر ایرانی اسلامی با عنوان مسجد آبی شناخته می‌شود، یکی از هزاران مساجدی است که در تاریخ انقلاب نقش بسزایی در شکل‌دهی به جریان‌های انقلابی داشت؛ مساجدی که کارکرد فرهنگی داشتند و توانستند با انتخاب درست در نحوه فعالیت، تشخیص درست نیاز مخاطب و سپردن مسئولیت خطیر امام جماعت به افراد کاردان و موثر، نقش غیر قابل انکاری در جامعه داشته باشند و در یک کلام، به مرکزی مردمی تبدیل شوند.