مراسم بزرگداشت آیت الله هاشمی برگزار شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مراسم بزرگداشت آیت الله هاشمی رفسنجانی امروز در سالن اجلاس سران برگزار شد.
علی‌اکبر صالحی رییس سازمان انرژی در این مراسم با اشاره به اینکه آیتالله هاشمی یکی از چهره‌های مهم در نهضت اسلامی است، اظهار داشت: شخصیت آیتالله هاشمی در اوایل انقلاب به مثابه حواریون برای امام راحل بود، ایشان در واقع تمام هستی خود را برای این انقلاب گذاشت.
وی ادامه داد: آیتالله هاشمی همیشه مردم دوست بود و رنج مردم را به نوعی رنج خود می‌دانست و در واقع اندیشه ایران دوستی از امیر کبیر به ایشان رسیده بود، او یک انسان ریزبین بود و هیچگاه از مواهب روحانی بودن خود سوء استفاده نکرد، ایشان در کنار همه مشغله‌ها دستی برنوشتن داشت و از این رو آثار زیادی از ایشان برجای مانده است.
رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: آن مرحوم سعی کرد در کنار مطالعه و بهره از قرآن یک کتاب به نام تفسیر راهنما را نیز منتشر کند که کتاب بسیار خوبی است، بنابراین این شخصیت را باید یک اسلام‌شناس و قرآن‌شناس معرفی کرد و پژوهشگران امروز باید به این افق دید آیتالله هاشمی نگاه ویژه‌ای داشته باشند.
صالحی یادآور شد: در کنار همه گرفتاری‌ها نوشتن خاطرات روزانه بسیار خوب است و باید این اقدام را ستایش کرد، ایشان همچنین در کار خود غرق نمی‌شد و به خانواده نیز اهتمام می‌ورزید، البته ایشان علاوه بر خانواده خود یک پدر بزرگ برای جامعه ایران هم به شمار می‌رفت.
وی افزود: مصالح نظام همیشه در راس دید آیتالله هاشمی بود، نمونه بارز آن انتخاب جانشین برای امام راحل بود، در واقع ایشان در کنار حمایت و یاوری امام راحل تا آخرین لحظات عمر بعد از فوت امام در انتخاب جانشین خلف امام تلاش بسیاری کردند، همچنین در سایر امور بعد از انقلاب از جمله همین انرژی هسته‌ای ایشان یکی از مشوقان اصلی بنده در دست‌یابی به انرژی هسته‌ای بودند.
رییس سازمان انرژی اتمی ابراز داشت: آیتالله هاشمی در زمینه سیاست خارجی هم دارای هوش سرشاری بودند، امروز ما داده‌های خوبی از سیاست خارجی ایشان را در دست داریم، ضمنا ایشان در کنار هویت ایرانی خود و درک ارزش و سنت یک الگو متناسب برای تامین منابع ملی بود.
صالحی با بیان اینکه آیتالله هاشمی همیشه براین اعتقاد بود که باید جهانی فکر اما بومی عمل کرد، خاطرنشان کرد: براساس تفکر ایشان سیاستمداران و دولتمردان با هم متفاوت بودند، زیرا معتقد بودند که سیاستمداران در غالب یک حزب سعی در جلو رفتن و رسیدن به اهداف هستند ولی مردان تاریخ‌ساز از وابستگی به گروه خاصی مبرا بوده و با استفاده از نظرات راهبردی کشور را اداره می‌کنند.
وی در خصوص اندیشه آیتالله هاشمی در عرصه سیاست خارجی گفت: از منظر ایشان دکترین سیاست خارجی در ایران کار دشواری بود، به همین منظور به دنبال انتقال تجارب از یک نسل به نسل دیگر بود، چهره ایشان میانه‌رو بود و می‌دانست که برای تحقق و پیشبرد انقلاب باید با یک چهره تعاملی و نه تقابلی جلو رفت.
رییس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اندیشه آیتالله هاشمی در خصوص فلسطین نیز عنوان کرد: ایشان به عنوان یکی از نخستین مبارزان برای فلسطین بودند، در واقع ایشان اصرار بر تقویت جبهه مقاومت در برابر اسرائیل داشتند و بیش از پیش به ارتباط بین همسایگان اشاره داشت، درواقع ایشان معتقد به ارتباط با همسایگان بود و این را عاملی برای تقویت منطقه می‌دانست، در واقع از نظر ایشان باید به سوی گسترش روابط با هدف تحرک بخشیدن به سیاست خارجی حرکت می‌کردیم.
صالحی بیان کرد: امروز اکثر شخصیت‌های این نظام معتقد هستند که تهدیدزدایی از طریق تنش‌زدایی ممکن می‌شود، بنابراین به دنبال ایجاد روابط و تقویت همکاری با عربستان می‌توان در بالاترین سطح کارهایی را انجام داد، ما امروز باید در عرصه روابط بین‌الملل نکاه واقع‌بینانه داشته باشیم، در واقع آیتالله هاشمی هم به دنبال تقویت جایگاه و منزلت کشورها بود و به همین خاطر حمیات از مردم رنج‌دیده کشورهای دیگر را سرلوحه کار خود قرار می‌داد.
وی ادامه داد: آیتالله هاشمی تمام تلاش خود را کرد تا در عرصه بین‌المللی یک توازن را ایجاد کند، در واقع ایشان ضمن اعتقاد به تقویت روابط بین‌المللی بر مسائل داخلی هم تمرکز داشت، ما در دوران ریاست جمهوری ایشان شاهد بهبود روابط بین ایران با روسیه و چین هستیم، این دو کشور کمونیست بودند اما ایشان معتقد بود در عین برقراری روابط با سایر کشورها نباید به چهره انقلاب خدشه‌ای وارد شود و این نشان می‌دهد که تبیین جایگاه انقلاب برای ایشان بسیار مهم بوده است.
رییس سازمان انرژی اتمی در پایان گفت: ما باید از این کنگره درس پندآموزی از آیتالله هاشمی را بگیریم، در واقع برپایی چنین نشست‌های تخصصی باعث می‌شود که نسل جوان و آینده‌ساز کشور از این اندیشه و سیره استفاده کند.
همچنین حجت الاسلام سیدحسن خمینی با اشاره به اینکه یکی از ویژگی‌های بارز آیت الله هاشمی امید به آینده بود اظهار داشت: ایشان تحت هیچ شرایطی امید به آینده را از دست نمی‌داد، او همیشه به خدا خوش‌بین بود و این ویژگی در وجود امام راحل هم موج می‌زد.
وی ادامه داد: در زمان انتخابات سال 84 ایشان را قدری مظطرب دیدم و در بعدازظهر 15خرداد سال 84 به خدمت ایشان رفتم و دیدم قدری آرامش در ایشان حاصل شده است و این دقیقا همان صفت خوش‌بینی است که در او وجود داشت، در واقع حس امید به آینده لحظه‌ای از ایشان دور نمی‌شد.
حجت الاسلام خمینی تاکید کرد: یکی از دلایل که ایشان را همیشه امیدوار به آینده قرار داده بود اطمینان ایشان از هوش سرشار مردم ایران بود، از نظر ایشان عامه مردم ایران باهوش بودند و معتقد بودند که نمی‌توان برای همیشه این مردم را گول زد و جامعه مردم هیچگاه خطا نمی‌کند.
تولیت مرقد امام راحل یادآور شد: در یک جامعه امید است که حرکت کردن رو به جلو را در مردم زنده می‌کند، چنانچه امید در یک جامعه از بین برود به جای آن یاس و ناامیدی می‌آید و در همین لحظه است که جامعه در جای خود ثابت حرکت می‌کند و در پی آن شورش و خشونت رخ می‌دهد.
وی افزود: بنابراین اگر یک جامعه امیدوار به آینده باشد هیچگاه در آن خشونت حاصل نمی‌شود و برای جلوگیری از هر اعتشاشاj لازمه کار ایجاد امید در جامعه است، حال برای ایجاد امید در جامعه باید عوامل ذهنی و عینی را محقق کنیم، در واقع مردم باید بدانند که آنچه را که انتخاب کردند قابل تحقق است و هیچ مانعی بر سر راه آن وجود ندارد.
یادگار امام (ره) ابراز داشت: متاسفانه اینکه برخی رسانه‌های ایجاد ناامیدی در جامعه می‌کنند خوب نیست زیرا جامعه احساس خوبی نخواهد داشت، ما در دوران حیات آیتالله هاشمی همیشه سخن از توسعه و سازندگی، رفاه، عفاف را شنیدیم و از منظر ایشان این عوامل شرایط توسعه در یک جامعه را فراهم می‌کند.
حجت الاسلام خمینی با بیان اینکه ایجاد یاس می‌تواند یک جامعه را از حالت تعادل خارج کند خاطرنشان کرد: ما باید از آیتالله هاشمی درس بگیریم ایشان همیشه امیدوار بودند و امید را به جامعه منتقل می‌کردند، درست است که امروز آیتالله هاشمی از میان ما رفتند اما امید نباید از جامعه رخت برکند و بالاترین امید ما امروز رهبر انقلاب است.
تولیت مرقد امام راحل بیان کرد: آیتالله هاشمی به ما درس امید دادند و همیشه هم به دنبال حسن اعتماد به خدا بودند و ما هم باید از این درس‌ها پند بگیریم، باید یاد بگیریم که درس امروز آیتالله هاشمی کار کردن ما است زیرا جامعه ما روزهای سخت و بزرگی را در پیش دارد.
یادگار امام (ره) در پایان گفت: ما نیاز داریم کار بیشتری کنیم تا فردایی امیدوار را در خود ببینیم، برای اینکه از هر نقطه تاریکی عبور کنیم نیازمند امید هستیم و در این میان رسانه ملی بیش از همه ما وظیفه آشنا کردن مردم با عوامل امید را دارد.
سید رضا صالحی امیری نیز با اشاره به به اینکه امروز نگاه اعتدالی آیتالله هاشمی در همه مشکلات و بحران‌‌های فعلی می‌تواند کمک کند اظهار داشت: از سال 92 ما شاهد بازگشت گفتمان اعتدال به جامعه هستیم و دولت فعلی هم به این منظور تداوم پیدا کرد که موضوع اعتدال را پیشه کار خود قرار داد.
وی ادامه داد: این گفتمان به نوعی به دنبال جمع کردن همه اقشار انقلابی جامعه به زیر یک چتر واحد است، در واقع این گفتمان خط‌کشی‌ها را کنار گذاشته است و با کنارگذاشتن هر فرد انقلابی در کشور مخالف است، در واقع با مطالعه تاریخ می‌توان دید که بسیاری از نیروهای انقلابی در دهه60 با وجود اتفاقات مختلف از بین رفتند، بنابراین باید هماهنگی نیروهای انقلابی بعد از انی اتفاقات رخ می‌داد که این هدف متعالی در گفتمان اعتدالی ممکن بود.
وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: ما در گفتمان اعتدال چیزی شبیه انعطاف‌ناپذیری را نمی‌بینیم، در واقع اینن نوع گفتمان انتقادپذیر است، با کمی تامل در زندگی آیتالله هاشمی می‌توان دید که عده‌ای از مرز انتقاد به سوی تخریب رفتند اما ایشان هیچ واکنشی نسبت به این سخنان نداشتند.
صالحی امیری یادآور شد: در سیاست خارجی گفتمان اعتدال در چهارچوب رعایت امنیت ملی، منافع ملی و مصالح ملی تعریف می‌شود، این گفتمان در اصل به دنبال رفع مشکلات مردم است، یکی از ویژگی‌های اعتدال عقلانیت است، یکی از گمشده‌های جامعه امروز ما هم همین عقلانیت است، متاسفانه عقلانیت امروز از احساسات و تصمیمات خلق الساعه با پشتوانه‌های نامشخص فاصله گرفته است.
وی در پایان با اشاره به موضوع اخلاق در سیاست گفت: آیتالله هاشمی همیشه ما را به رعایت اخلاق در سیاست توصیه می‌کردند، زیرا خودشان هم به دنبال رعایت مسائلی اخلاقی در سیاست بودند، در واقع ایشان به دنبال باورهای اخلاقی در حرکت‌های مختلف سیاسی بود و اگر هم در سیاست هزینه‌ای پرداخت کرد به خاطر رعایت اخلاق بود و در این زمینه ایشان پرچمدار رعایت کرامت انسانی به شما می‌رفت.
همچنین حجت الاسلام محسن غرویان استاد حوزه با اشاره به روحیه اعتدالی آیتالله هاشمی اظهار داشت: آیتالله هاشمی یک متفکر اعتدالی به شمار می‌رفت و برخلاف کسانی که برای رسیدن به اهداف سیاسی خود معنای اعتدال را هم تحریف می‌کنند ایشان این امر را رعایت کرد و به معنای اعتدال ظلم نکرد.
وی ادامه داد: معنای اعتدال در حوزه علوم انسانی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و از این رو نباید آن را تحریف کنیم، اعتدال در معنای فقهی آن بر عبادات متمرکز است و مصادیق فراوانی دارد و از جمله احتیاط‌هایی که در عبادت مطرح می‌شود همین اعتدال است.
استاد حوزه تاکید کرد: امروز اگر بخواهیم در یک جامعه به وحدت برسیم باید اعتدال را پیشه کار خود کنیم، در واقع اگر اعتدال را مدنظر قرار ندهیم نمی‌توانیم به وحدت و انسجام در جامعه برسیم.
حجت الاسلام غرویان یادآور شد: در انقلاب اسلامی هم اساس اندیشه سیاسی برپایه اعتدال بود و با شعار «نه شرقی نه غربی فقط جمهوری اسلامی» می‌توان به اندیشه اعتدال در انقلاب اسلامی پی برد، البته اعتدال می‌تواند در زمینه‌های مختلفی همچون بخش‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و کلامی در گونه‌های مختلف مطرح شود.
وی با بیان اینکه مطالعه در مکاتب مختلف جهان ما را بیش از پیش با معنای واقعی اعتدال آشنا می‌کند، خاطرنشان کرد: متاسفانه یکی از ایراداتی که بر جامعه ما وارد است سطح علمی و مطالعه اندیشه‌های مختلف در موضوعات گوناگون است که همین امر به ما ضربه می‌زند.
استاد حوزه در پایان گفت: اگر ما نسبت به اندیشه‌های مختلف مطالعه داشته باشیم دیگر نگاه واحدی در خصوص موضوعاتی چون انسان‌شناسی و نیازهای انسان نداریم، ما باید امروز به یک کثرت‌گرایی برسیم و دیگر دوران اینکه من می‌فهم و من می‌دانم کنار رفته و اعتدال بیشتر شده و در مقابل جزم‌گرایی کاهش پیدا کرده است.
آیتالله هاشمی به بحث آموزش و فقه مقید بود
حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی استاد حوزه و اخلاق در ادامه با اشاره به درجه اجتهاد آیتالله هاشمی اظهار داشت: یکی از نکاتی که تا به امروز در مورد مرحوم هاشمی مغفول مانده است موضوع اجتهاد ایشان است، در واقع ایشان اجتهاد فقهی فیضیه را یدک می‌کشید و بنده از نزدیک این مساله را دیدم و درک کردم.
وی ادامه داد: سابقه آشنایی آیتالله هاشمی با امام راحل به سال‌های پیش از انقلاب باز می‌گردد، در مقابل منزل امام راحل خانه عمه من قرار داشت که دو اخوان مرعشی که مجتهد مسلم بودند در آن زندگی می‌کردند، آیتالله هاشمی هم به مدت 15 سال در آن منزل زندگی کرد و به همراه آن دو بزرگوار به دیدار مراجع می‌رفت و در بحث‌های فقهی حضور پیدا می‌کرد و از آن پس صاحب نظر شد.
استاد حوزه علمیه یادآور شد: از آنجایی که دوران زندگی آیتالله هاشمی معطوف به مسائل سیاسی شد موضوع قدرت فقهی ایشان کنار رفت، البته امام به نظرات فقهی آن مرحوم توجه داشت، در واقع آیتالله هاشمی در مکتب اساتید بزرگی همچون آیتالله شریعتمداری، آیتالله منتظری، آیتالله حائری شیرازی و بسیاری از بزرگان آموزه‌های دینی را فرا گرفته بود.
حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی یادآور شد: آیتالله هاشمی بسیار به بحث آموزش و فقه مقید بود، ولی جای سوال است چگونه این همه توانمندی در یک نفر جای می‌گیرد، این شخصیت نشان داد که هر کسی به خدا ایمان داشته باشد و از شرک خفیف بپرهیزد قطعا موفق خواهد بود، در اصل صفات خداجویی، خدادانی، خداخواهی و کمک به خلق سبب شد که خدا چنین توانایی‌هایی در او جای دهد.
وی افزود: هر کسی نیتش خیانت کردن به خلق باشد قطعا خدا هم به او کمک نمی‌کند، آیتالله هاشمی از همان سن 15 سالگی در خدمت امام راحل بود و به بسیاری از مردم کمک کرد و دست خیلی از فقرا را نیز گرفت.
استاد حوزه علمیه ابراز داشت: همیشه نیکی کردن و خدمت به کسانی که به انسان بدی می‌کنند امری سخت و دشوار است اما آیتالله هاشمی چنین خلقی را داشت و با این وجود بازهم کمک می‌کرد.
حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی در پایان با اشاره به سخنان رهبری در خصوص آیتالله هاشمی گفت: رهبر معظم انقلاب فرمودند که «خناسان سعی کردند محبت این مرد بزرگ را به کم کنند ولی نتوانستند و او هیچگاه دست از محبتش برنداشت، خیلی به او تهمت زدند اما او ضرر نکرد و این شما بودید که ضرر کردید»، امروز هاشمی در کنار ما نیست اما نباید او را فراموش کنیم بلکه باید افکار او را جست و از مردم جدا نشویم.
آیتالله هاشمی از افراط و تفریط پرهیز می‌کرد
محسن هاشمی رفسنجانی رییس شورای شهر تهران در حاشیه نخستین کنگره بزرگداشت آیتالله هاشمی رفسنجانی در جمع خبرنگاران در خصوص شخصیت پدر خود، گفت: پدر من بیشتر به سمت وحدت حرکت داشت، درواقع وحدت میان قوا، احزاب و جامعه از منظر ایشان یک ضرورت بود و به همین منظور همیشه از افراط و تفریط پرهیز می‌کرد.
وی ادامه داد: آیتالله هاشمی در انقلاب تاثیر زیادی داشت، ایشان از زمان هجرت خود در چهارده سالگی به قم به دنبال تلاش برای مردم بود و از این رو روابط مثبتی را با گروه‌های مختلف سیاسی، مردم و حتی احزاب ایجاد کرد، در اصل برای آبادانی و آزادی این کشور از هیچ زحمتی دریغ نکرد.
رییس شورای شهر تهران تاکید کرد: تلاش‌های پدر من در زمینه‌های مختلف دستاوردهای خوبی را در پی داشت، امیداوم که راه آیتالله هاشمی در کشور عزیزمان ادامه پیدا کند.
فرزند آیتالله هاشمی رفسنجانی در خصوص این کنگره نیز اظهار کرد: در این کنگره شخصیت‌های داخلی و خارجی زیادی حضور دارند، افرادی که در این کنگره شرکت کردند راه آیتالله هاشمی را قبول داشتند و به منظور همدردی با ما در این کنگره شرکت کردند و هدف اصلی حضورشان اعلام این موضوع است که مسیر اعتدال برای همه کشورهای جهان عقلانی است و باید ادامه پیدا کند.
گفتنی است در حاشیه این کنگره از سایت مرکز اسناد آیتالله هاشمی در نخستین کنگره سالگرد وی رونمایی شد.
متن آغاز به کار این سایت نیز به شرح زیر است:
«جمع‌آوری و دیجیتالی کردن اسناد مربوط به من در اینجا از ضرورت‌هاست و با تأکید بر دقت، به کارهایتان برای تحویل آنها به دفتر نشر معارف انقلاب، سرعت بدهید، چون اگر روزی من اینجا نباشم، مثل زمان مجلس، ریاست جمهوری، دفاع مقدس و حتی شورای انقلاب مشکل خواهید داشت.»
این جملات، بخشی از سخنان آیتالله هاشمی رفسنجانی در جلسه ارائه گزارش کارگروه تنظیم دیجیتالی اسناد دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با ایشان در آبان ماه ۱۳۹۵ است.جلسه‌ای که وقتی یکی از اعضا گفت: «به ما دستور دهید که در این کار جدی‌تر باشیم»، با لبخند گفتند: «این هم دستور، ولی به کارتان سرعت بدهید.»
این پایگاه با تکیه بر اسناد فراوان از آثار گفتاری، نوشتاری، دیداری و شنیداری آیتالله هاشمی رفسنجانی و نگاه خیراندیش به آینده، مرجع و منبعی متقن از تاریخ معاصر برای محققان و پژوهشگران تاریخ‌نگاری و همه ابعاد شخصیتی آیتالله هاشمی رفسنجانی خواهد بود تا به نقد و بررسی انقلاب اسلامی بنشیند و نگذارند حقیقت‌های تاریخی در حبّ و بغض‌ها پنهان شوند.
یکی از ویژگی‌های این پایگاه که در راستای ارائه خدمات بهتر برای مخاطبان و مراجعان است، بسترسازی مناسب و متناسب با رایانه‌ها، تبلت‌ها و گوشی‌های تلفن همراه با اپلیکیشن‌های خاص است که امیدواریم با راهنمایی‌های متخصصین کامپیوتر و کارشناسان دسته‌بندی اسناد، از طریق «تماس با ما» روزبه‌روز برغنای این پایگاه افزوده شود و مردم، به‌خصوص جوانان از طریق خاطرات روزنوشت، پژوهش‌های قرآنی، کتاب‌های منتشر شده و در دست چاپ، سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها، پیام‌ها، خطبه‌های نمازجمعه، دیدارها، سفرها، گالری تصاویر، دیدگاه‌ها، لحظات تصمیم و حتی از تاریخ معاصر ایران و مشخصاً از ۱۳۳۷ که اولین سند درباره آیتالله هاشمی رفسنجانی توسط ساواک به خاطر سخنرانی در همدان ایجاد شد تا ۱۹ دی ماه ۱۳۹۵ و حتی پس از آن که مطمئناً اسناد دیگری به دست خواهد آمد، آگاهی یابند و این آگاهی با چاپ و انتشار تدریجی خاطرات سال‌های ۱۳۷۴ تا ۱۳۹۵ و کتاب‌هایی که دیگران درباره این شخصیت کم‌نظیر جهان اسلام، مکتب تشیّع و ایران عزیز خواهند نوشت و بارگذاری در این پایگاه تعمیق می‌شود.
در ادامه محمد هاشمی برادر مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی نیز با بیان اینکه برادر من امروز در میان ما نیست اما خط و مشی سیاسی او در جامعه سیاست باقی خواهند ماند تصریح کرد: مسیر اعتدال و آنچه برادرم انجام داد همان راهی است که بزرگان دین آن را انجام می‌دادند.
وی ادامه داد: آیتالله هاشمی در دوران حیات خود تمام تلاش خود را برای عزت و سربلندی ایران و اسلام به کار گرفت و در این راه هرچه سختی بر او وارد شد تحمل کرد.
بردار مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی در پایان گفت: ما امروز یک سال است که این بزرگ عرصه سیاست را نداریم اما اسناد کردار و گفتار ایشان باقی مانده است به آیندگان بزرگی و بصیرت ایشان را نشان خواهد داد./816/پ۲۰۰/ق