برداشت علوم انسانی از غرب با رویکرد گزینشی یا خودبسندگی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام امیر آقاجانلو دانش آموخته دکترای فلسفه دین دانشگاه تهران پیش از ظهر امروز در نشست تخصصی «نقد و بررسی سیاست های جمهوری اسلامی و نهادهای غیر حاکمیتی در مواجهه فکری و علمی با غرب» که در مرکز رصد دفتر تبلیغات اسلامی، برگزار شد، اظهار داشت: نحله و نظریه‌های علم دینی را می‌توان رویکردهای تکامل یافته‌تر مواجهه ما با غرب دانست و این جریان ها به دنبال این هدف هستند که لااقل قدم هایی را هم پس از سلب بپیمایند.

وی با اشاره به ضرورت تولید علوم انسانی با مراجعه به متون غربی، اظهار داشت: چند رویکرد نسبت به غرب وجود دارد؛ رویکرد نخست گزینش از تفکر غرب است که آنچه خوب است را انتخاب کنیم و آنچه که بد است را کنار بگذاریم که اگر این است نیاز به این همه صرف هزینه برای تولید نیست چون در این جا گزینش است و تولید صورت نمی گیرد و رویکرد دوم خودبسندگی است.

حجت الاسلام آقاجانلو ادامه داد: رویکرد گزینشی به دنبال پالایش اندیشه های غربی است و از این منظر با دوختن لباسی اسلامی بر قامت آن اندیشه ها و تشخیص مطابقت یا عدم مخالفت آن ها با اسلام، علم دینی ایده آل خود را پی می گیرد و در مقابل رویکرد خودبسندگی راهکار را در واکاوی سنت موجود و در بهره برداری از داشته‌های خود می‌داند.

وی با اشاره به سه جریان نوصدرایی، مکتب تفکیک و جریان سنت‌گراها در استفاده علوم انسانی، ابراز داشت: در این سه جریان رویکرد صدرایی از همه موفق تر بوده است چرا که در داوری بین سه رویکرد فوق می‌توان اشکالی گزینشی به سنت گراها وارد کرد که آن ها فقط علوم را در زمینه های تصوف و عرفانی می بینند و جریان تفکیک هم در واقع با وحدت وجود مخالفت دارند و به همین دلیل می‌گویند فلسفه نداریم.

کارشناس برتر فلسفه افزود: رویکرد نوصدرایی می تواند علوم و تمدن ما را پشتیبانی کند و اگر فلسفه صدرایی نمی تواند علم قرن بیستم را بفهمد مشکل ما است که می خواهیم تفکر غرب را راضی کنیم، در حالی که محققان این رویکرد باید بدانند خودشان را با غرب تعریف نکنند، بنابراین نقد غرب نه مطلوب نه مهم نه ممکن و نه محقق است./1330/202/ب2