کلید ادبیات دفاع مقدس در دست بانوان
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، ورود نویسندگان تازه‌نفس با سوژ‌ه‌هایی نو و پردازشی متفاوت دریچه‌ای تازه را به روی مخاطبان ادبیات دفاع مقدس گشوده و آنها شاهدند که کتاب‌های منتشر شده در این حوزه از قالب‌های کلیشه‌ای گذشته فاصله گرفته‌اند و با زبانی تازه حرف‌ِ دل ِ شهیدان و رزمندگان را می‌زنند.
پس از انتشار کتاب پرفروش «دا» که خاطره‌های سیده زهرا حسینی است و به قلم یک نویسنده زن به نگارش درآمد شاید برخی در اولین برخورد با تردید به این کتاب نگاه می‌کردند. شبهه‌ها بیشتر از آنجا نشأت می‌گرفت که آیا یک نویسنده زن توانسته به خوبی از عهده نگارش چنین کتابی بربیاید. تا پیش از «دا» مطرح‌ترین کتاب‌های جنگ را نویسندگان مرد نوشته بودند و زنان حضور جدی چندانی در این عرصه نداشتند.
پس از انتشار و دیده شدن «دا« موجی جدید در جامعه ادبی به راه افتاد. سیداعظم حسینی که کار خاطره‌نگاری کتاب را به عهده داشت با هنرمندی تمام توانسته بود از عهده کاری که به دوشش بود بربیاید. «دا» به سرعت توسط مردم و منتقدان دیده شد و به یکی از پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین کتاب‌های چند سال اخیر تبدیل شد. وقتی رهبر انقلاب در تقریظ‌شان بر این کتاب آن را اثری خوب و قابل طرح در سطح جهانی مطرح کردند، همگان بر ارزنده بودن کتاب واقف شدند.
حالا با «دا« ناشران با اطمینان بیشتری به نویسندگان زن نگاه می‌کردند و از این پس این نویسندگان هم با اعتماد به نفس بیشتری قلم می‌زدند. در فاصله کوتاهی نویسندگان زن دیگری از راه رسیدند و با کتاب‌هایشان درخشان‌ترین آثار مربوط به جنگ را رقم زدند.
بهناز ضرابی‌زاده که تا پیش از این در حوزه ادبیات داستانی فعالیت می‌کرد با ورود به حوزه خاطره‌نگاری و نگارش خاطرات «حاج‌ستار ابراهیمی« کتاب خواندنی «دختر شینا« را منتشر کرد. این کتاب یکی از بهترین نمونه‌های خاطره‌نگاری است که تا به حال منتشر شده که مخاطبان به خوبی با زبان روان و خودمانی‌اش ارتباط برقرار می‌کنند.
معصومه سپهری هم با دو کتاب «نورالدین پسر ایران» و «لشکر خوبان» نامش را به عنوان نویسنده‌ای توانا و صاحب سبک مطرح کرد. کتاب «لشکر خوبان» که در فاصله سال‌های 84 تا 90 دو جایزه ملی را تصاحب کرد و کتاب سال و کتاب برگزیده ربع قرن هم شد به دلیل شاخصه‌هایی چون جزئی‌نگری، استناد، حس قوی، نثر روان و خوب که یک اثر خوب دارد به خوبی در بازار نشر دیده شد و توانست یکی از بهترین کتاب‌های این حوزه شود.
معصومه آباد هم که اخیراً کتاب «من زنده‌ام« از او منتشر شده در دوره زمانی کوتاهی به چاپ صد و پنجاهم رسید. این کتاب که روایتگر خاطرات آباد از دوران اسارت است یکی از نمونه‌های موفق خاطره‌نگاری است که اطلاعات دقیقی از وضعیت اسیران در اردوگاه‌های حکومت بعث می‌دهد.
اشرف‌السادات مساوات هم با کتاب خاطرات «کنار رود خین» که شرح خاطرات یک مادر در سال‌های دفاع مقدس است داستان دور و دراز دلتنگی‌های یک مادر را به رشته تحریر درآورده است. «اینک شوکران« مریم برادران که شهید مدق را از نگاه و زاویه همسرش روایت می‌کند از کتاب‌های خوب و پرمخاطب ادبیات دفاع مقدس است.
در کنار این نام‌ها، ابتکارات جالبی است که بعضی ناشران فضای بیشتر و بهتری را به نویسندگان زن دادند. چاپ مجموعه‌های موفقی مثل «نیمه پنهان ماه» و «مادران« از انتشارات روایت فتح که زندگی شهیدان را از زبان همسران و مادرانشان نشان می‌داد استعداد نویسنده‌هایی مثل حبیبه جعفریان و مرحومه سارا صفالو را نشان جامعه ادبی داد. کتاب‌هایی کم‌حجم که با دوری گزیدن از کلی‌گویی و نزدیک شدن به جزئیات با زبانی ساده مخاطبان زیادی برای خود پیدا کرد.
همان‌گونه که کلید «دا» در قفل ادبیات دفاع مقدس چرخید و در به سوی چهره‌های مستعد تازه‌کار باز شد، نویسندگان زن دیگر نگذاشتند این در بسته بماند و تنور این حوزه را با آثارشان گرم نگه داشته‌اند. شاید بتوان علت این موفقیت را در چند عامل جست‌وجو کرد. زنان با نگاه ریزبین و عاطفی خود به خوبی می‌توانند احساسات شخصیت‌های کتاب را در احساسات خوانندگان گره بزنند و او را در دنیای کتاب غرق کنند. حس همذات‌پنداری مهم‌ترین عنصر در همه کتاب‌های عنوان شده است. خواننده به خوبی با فضای کتاب و سرگذشت آدم‌هایش ارتباط برقرار می‌کند، گاهی با آنها می‌خندد و گاهی می‌گرید و این مهم‌ترین عنصر در موفقیت این کتاب‌ها است./998/د102/س
منبع : روزنامه جوان