شاخصه عمار فداکردن جایگاه اجتماعی‌اش پای ولایت است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام مهدی همایون زاده، مؤلف و پژوهشگر حوزوی، شب گذشته در همایش بررسی ابعاد شخصیتی عمار در مسجد صنعتگران مشهد اظهار داشت: عمار یاسر در سال پنجم بعثت جزء مهاجرین به حبشه بود و در جنگ بدر و سایر غزوات پیامبر(ص) حضور داشت.
وی ادامه داد: عمار، شخصیتی محبوب نزد رسول خدا است و ایشان فرمودند«عمار به دست گروهی گمراه به شهادت می رسد».
وی همچنین افزون بر 22 سال جهاد در رکاب رسول خدا، 25 سال نیز در کنار امیر مؤمنان علی(ع) دارای سابقه درخشان و محبوب بنی هاشم است و در 93 سالگی در حالی که پرچمدار مردم کوفه بود درصفین در سپاه علی(ع) بود، به شهادت رسید.
حجت الاسلام همایون زاده تصریح کرد: عمار به دلیل فعالیت های ویژه و مخالفت آشکار با خلیفه سوم، به همان اندازه که نزد بنی هاشم محبوبیت دارد نزد امویان مغضوب است. او یکی از کسانی است که در شورش علیه خلیفه و انتقال قدرت از بنی امیه به بنی هاشم موثر بود و از نظر امویان جرم بزرگی مرتکب شد چرا که بنا نبود قدرت از بنی امیه خارج شود.
نویسنده کتاب «ریزش ها و رویش ها در بین خواص صدر اسلام» در تشریح وضعیت سیاسی اجتماعی حاکم در زمان خلیفه سوم، ابراز داشت: در این زمان شاهد تبارگرایی سیاسی در تقسیم قدرت هستیم، به گونه ای که برای نخستین بار در تاریخ، قریش، به حزب میانه نقش دادند و قدرت بدون رعایت نسب، به حسب حزب تقسیم می شد در حالی که تا پیش از این اولویت کسب قدرت با صحابه پیامبر(ص) بود.
وی با اشاره به فساد در تقسیم ثروت که به ایجاد شکاف طبقاتی بسیار در جامعه منجر شده بود، افزود: دارایی شخصی برخی صحابه در این دوران به چند میلیون درهم می رسید در حالی که به فرموده حضرت علی(ع)، سقف مال حلال در ان روزگار، چهار هزار درهم بوده است.
این پژوهشگر حوزوی یادآور شد: مال(بهره برداری شخصی از مال) در نظام اقتصادی اسلام، سقف دارد حتی اگر حقوق واجب آن همچون خمس و زکات، ادا شده باشد.
حجت الاسلام همایون زاده با اشاره به برخوردهای تند با صحابه و فساد حقوقی و قضایی آن زمان، گفت: در بخش اداری مالی نیز نه تنها فساد قانونی بلکه علنا فساد غیرقانونی رایج بود و بذل و بخشش های بی حساب و کتاب خلیفه و والیان، مردم را به ستوه آورده بود.
وی ادامه داد: از این رو شورش های مسلمانان علیه خلیفه سوم، به دلیل دریافتن جایگاه امامت و ولایت حضرت علی(ع) و حقانیت ایشان برای خلافت نبود، بلکه به خاطر شکوه از فساد سیاسی اقتصادی حاکم بود.
این نویسنده حوزوی خاطرنشان کرد: عمار در چنین شرایطی همچون ابوذر که به دلیل مخلفت علنی با خلیفه تبعید شده بود، تبعید شد اما با اعتراض حضرت علی(ع)حکم تبعید وی لغو شد. از سوی دیگر، عمار، بنا به درخواست عبدالله بن مسعود(مبلغ اعزامی حضرت علی به کوفه) و نیز مقداد، به جای خلیفه بر جنازه آنان نماز می گذارد که خشم خلیفه را برمی انگیزد.
وی یادآور شد: تا دوران امام صادق(ع) شیعه به معنای واقعی وجود نداشت، همه شیعه سیاسی بودند که خلیفه اول و دم را به رسمیت می شناختند، با خلیفه سوم به دلیل فساد همه جانبه مشکل داشتند و با علی(ع) عهد می بندند و بعد او نیز کسی از اهل بیت پیامبر(ص) را که مورد رضایت و اقبال مردم باشد، حاکم و خلیفه مسلمین می دانند.
حجت الاسلام همایون زاده اضافه کرد: در شرایطی که خلیفه اموی سر کار است، حزب میانه قریش هوس قدرت دوباره می کند و به سرکردگی عایشه(که دارای جایگاه بسیار محکم و پایگاه عظیم اجتماعی است)، روی موج اعتراضات عمومی علیه خلیفه سوار می شوند و یقین دارند که می توانند قدرت را دوباره به تیرهای میانه قریش که شیخین بودند، برگردانند.
وی گفت: از سوی دیگر، مردم هم حضرت علی(ع) را در حد داماد پیامبر و پسرعمومی ایشان، می شناسند نه وصی و جانشین ایشان. با وجود این و بر خلاف محاسبات عایشه، قدرت پس از عثمان به امیرمؤمنان علی(ع) منتقل می شود چرا که انصار بر خلاف مهاجرین که خود را کنار کشدیه اند، در مسجدالنبی در حمایت از حضرت سخنرانی می کنند.
نویسنده کتاب «ریزش ها و رویش ها در بین خواص صدر اسلام»، اظهار داشت: پس از این که حضرت علی(ع) به خلافت می رسد و به مفسدان نسبت به گرفتن حق مردم هشدار می دهد، این امر خصوصا بر صحابه ای که غرق در ثروت هستند سنگین می آید از این رو در صحنه ای که حتی زبیر به عنوان نزدیک ترین افراد به اهل بیت پیامبر(ص)، خود را می بازند، عمار اگاهانه در کنار ولایت می ماند.
شاخصه عمار، فدا کردن جایگاه اجتماعی اش به پای امام است نه سوابق درخشانش
حجت الاسلام همایون زاده افزود: وقتی حضرت علی(ع) خطبه جمل را خواند، تنها شش نفر از صحابه لبیک گفتند و تنها 700 نفر از مدینه همراه حضرت بیرون آمدند در حالی که سپاه دشمن، سی هزار نفر بود.
وی گفت: در چنین شرایطی که بسیاری از صحابه، با توجیهات شرعی، قائد و ساکت بودند ومردم را هم به بی طرفی ترغیب می کردند، عمار با آن سابقه درخشان خود وارد می شود و با وجود کهولت سنی که دارد، شب و روز نمی شناسد، هم با خواص جداگانه صحبت می کند و هم با سخنرانی های عمومی برای مردم روشنگری می کند و می گوید» انان که مقابل علی(ع) ایستاده اند، یا کافرند یا فتنه گر، که طبق امر قرآن با هردو گروه باید جنگید».
وی افزود: مناظرات عمار در مسجد کوفه سبب خروج 12 هزار نفر از کوفه می شود که برگ برنده حضرت علی(ع) قرار می گیرد.
وی با بیان این که علت رفتن امیرمؤمنان(ع) از مدینه به کوفه، اختیار و انتخاب نبوده و از روی ناگزیری حضرت بوده است، افزود: در جمل تنها خواص، کنار ننشستند بلکه شیعیان هم سکوت کردند، اما عمار نه تنها کنار نکشید بلکه پرچمدار سپاه علی(ع) بود.
این پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: به فرموده پیامبر(ص)، عمار، ملاک تشخیص جبهه حق و باطل برای مردم است اما او این جایگاه خود را به پای امام حق و امام زمان خود، قربانی می کند در حالی که سایر صحابه هریک در برابر امامشان ندای «انا رجل» سر داده اند.
وی با تأکید برای که شاخصه عمار، فدا کردن جایگاه اجتماعی اش به پای امام است نه سوابقش، گفت: عمار در صفین با آن شرایط سنی پرچم به دست در وسط میدا ن است و نمی گوید من کار خودم را کرده ام اکنون زمان آن است که در اتاق فکر بنشینم و دیگران به میدان بروند.
وی گفت: عمار در این شرایط مشوش، با آن که می توانست اما جریان و جایگاه سومی برای خود راه نینداخت و مدعی قدرت نشد، از همه ابزارها برای حمایت از ولی حق استفاده کرد و تا اخرین نفس در صحنه بود.
حجت الاسلام همایون زاده در پاسخ این سؤال که چرا در تحلیل دوران فتنه در حکومت حضرت علی(ع)، نقش حسنین در ابهام است، تصریح کرد: حسنین(ع) فرزندان حضرت هستند و با توجه به ناآگاهی و عدم بصیرت مردم، هر کاری در دفاع از امام حق می کردند، اینگونه برداشت می شد که چون فرزندان امام هستند از ایشان دفاع می کنند، بنابراین جامعه قابلیت نقش آفرینی حسنین در تبیین واقعیت را نداشت.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر در جامعه ای که صحابه چند سال بزرگتر از حسنین که سال ها در رکاب پیامبر(ص) بوده اند، مدعی قدرت هستند چه کسی به حرف حسنین گوش فرا می دهد؟
گفتنی است، برگزاری شب شعر «از قبیله سلمان»، «همایش بررسی شخصیت عمار» و «پاتوق فعالان ادبی، هنری و رسانه ای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی» از برنامه های ستاد مردمی بزرگداشت 9دی در مشهد است./930/پ202/س