عدالت، روح قضاوت اسلامی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در فارس، در نشست اخلاق قضاوت که با حضور دانش‌پژوهان رشته حقوق و قضاء در مرکز تخصصی حوزوی امام حسین(ع) شیراز برگزار شد، آیت‌الله دستغیب مسئول این مؤسسه ضمن تبیین جایگاه خطیر قضاوت در نظام اسلامی، بر لزوم آگاهی و عدالت در امر قضاوت تأکید کرد.

 

وی در آغاز سخنان خود ضمن قدردانی از حجت‌الاسلام والمسلمین چوگانی، مدیر مرکز تخصصی امام حسین(ع)، و همکاران ایشان، گفت: خدا را شکر که این توفیق حاصل شد تا در جمع شما عزیزان که با توکل بر خداوند متعال و تلاش علمی، آینده‌ساز نظام اسلامی خواهید بود، حضور یابم.

 

آیت‌الله دستغیب با بیان اینکه دو رشته «حقوق و قضاء» و «روان‌شناسی و مشاوره اسلامی» هر دو از رشته‌های حساس و اثرگذار اجتماعی‌اند، اظهار داشت: برخی گمان می‌کنند مشاوره اهمیت کمتری نسبت به قضاوت دارد، در حالی که اگر مشاور فاقد صلاحیت باشد، آثار و پیامدهای منفی آن می‌تواند سرنوشت انسان‌ها را دچار آسیب جدی کند.

 

ایشان با اشاره به هشدار امیرالمؤمنین(ع) به شریح قاضی که فرمودند «يا شُرَيحُ، قَد جَلَستَ مَجلِساً لا يَجلِسُهُ إلاّ نَبيٌّ أو وَصيُّ نَبيٍّ أو شَقيٌّ»، تأکید کرد: جایگاه قضاوت، جایگاهی بسیار سنگین و پرمسئولیت است که تنها پیامبر، وصی پیامبر یا انسانی شقی در آن می‌نشیند.

 

رئیس مؤسسه تخصصی فقه و قضاء امام حسین(ع) افزود: در نظام اسلامی که فقیه عادل در رأس آن به نیابت از معصوم(ع) حکومت می‌کند، قضاوت واجب کفایی است و ترک آن به زیان جامعه اسلامی خواهد بود. با این حال قاضی در صورتی‌که واجد شرایط علمی و اخلاقی باشد، از پاداشی عظیم برخوردار است.

 

آیت‌الله دستغیب یکی از شرایط اصلی قاضی را احاطه علمی به فقه القضاء دانست و تصریح کرد: طبق فرمایش امام صادق(ع) «لا يَطمَعَنَّ قَليلُ الفِقهِ في القَضاءِ»، کسی که در فقه کم‌دان است نباید در امر قضاوت طمع ورزد. جهل نسبت به احکام الهی، موجب صدور حکم برخلاف آنچه خدا نازل کرده، خواهد شد و قرآن کریم چنین افرادی را با سه عنوان «کفر»، «ظلم» و «فسق» مورد سرزنش قرار داده است.

 

وی همچنین عدالت را دومین شرط اصلی قاضی برشمرد و با استناد به آیه شریفه «وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ» گفت: قاضی باید میان دوست و دشمن، عادلانه حکم کند؛ نه از دوست به ناحق جانبداری نماید و نه نسبت به دشمن، موضع ناعادلانه بگیرد.

 

آیت‌الله دستغیب در بخش دیگری از سخنان خود، پیروی از هوای نفس را یکی از عوامل انحراف قاضی از مسیر حق دانست و افزود: همان‌گونه که خداوند به حضرت داوود(ع) فرمود: «فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَ لَا تَتَّبِعِ الْهَوَى»، قاضی باید از تمایلات نفسانی پرهیز کند تا از راه خدا گمراه نشود.

 

وی در پایان با اشاره به فرمایش امیرالمؤمنین(ع) که «أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ اثْنَانِ: اتِّبَاعُ الْهَوَى وَ طُولُ الْأَمَلِ»، گفت: بزرگ‌ترین خطر برای انسان، پیروی از هوای نفس و آرزوهای بی‌پایان است؛ چراکه اولی انسان را از حق بازمی‌دارد و دومی یاد آخرت را از دل می‌برد.