استاد دانشگاه قم:
مدیریت تراز انقلاب اسلامی راهکاری برای مقابله با فساد و سیاست‌زدگی است
بیست‌ویکمین پیش‌نشست «همایش ملی مدیریت تراز انقلاب اسلامی در اندیشه و سیره آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدظله)» برگزار شد.
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، دکتر جلال رضایی‌نور، استاد گروه مهندسی صنایع دانشگاه قم در بیست‌ویکمین پیش‌نشست همایش ملی «مدیریت تراز انقلاب اسلامی در اندیشه و سیره آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای» با موضوع «شناسایی شاخص‌های مدیریت تراز انقلاب اسلامی در منظومه نگاه رهبری» که در پژوهشکده علوم انسانی دانشگاه قم برگزار شد، به تبیین موضوع «شناسایی شاخص‌های مدیریت تراز انقلاب اسلامی از منظر و منظومه فکری امامین انقلاب» پرداخت.
وی با بیان اینکه این تحقیق حاصل فعالیت مشترک وی و همکارانش، سرکار خانم کریمیان و حجت‌الاسلام قربانی‌مبین است، گفت: «موضوع مدیریت تراز انقلاب اسلامی، پس از گذشت نزدیک به پنج دهه از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، بیش از پیش نیازمند بررسی و تعمیق است. مقصود ما از طرح این موضوع، مشخص‌کردن شرایط و تدوین نظامی برای مدیران جمهوری اسلامی ایران است؛ نظامی که همچون خط‌کشی بتواند معیار و شاخصی برای سنجش و هدایت مدیران قرار گیرد.»
این پژوهشگر افزود: «این تحقیق نمونه‌ای از تلاش‌ها در این عرصه است که بر پایه زاویه دید و روش تحلیلی خاص ما دنبال شده است. هرچند از الگوهای مشابه پیشین بهره گرفته‌ایم، اما پژوهش حاضر را بی‌نقص نمی‌دانیم و آماده دریافت پیشنهادها و دیدگاه‌های ارزشمند شما هستیم.»
دکتر رضایی‌نور در تشریح مقدمه پژوهش توضیح داد: «مدیریت تراز انقلاب اسلامی مفهومی است که با تکیه بر فرهنگ و ارزش‌های ایرانی ـ اسلامی، در پی تدوین یک نظام جامع مدیریتی برای جمهوری اسلامی است؛ نظامی که در عرصه‌های فرهنگی و مدیریتی کشور پاسخگو باشد. در این پژوهش، بیانات امامین انقلاب مبنا قرار گرفته و در کنار آن شرایط فرهنگی و اجتماعی ایران اسلامی نیز مدنظر بوده است.»
وی ادامه داد: «از همین رو، هم منظومه بیانات امامین انقلاب و هم تجربیات مدیران انقلابی و باسابقه به‌عنوان دو منبع اصلی مورد توجه قرار گرفته‌اند. همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرموده‌اند: در طول انقلاب اسلامی هرگاه مدیریت انقلابی، فعال و پرتحرک وجود داشته، کارها پیش رفته است و هرجا مدیریت‌های ضعیف، ناامید، غیرانقلابی و بی‌تحرک بر سر کار بوده‌اند، کارها متوقف یا منحرف شده است.»
دکتر رضایی‌نور با تأکید بر اینکه تعریف مدیریت تراز انقلاب اسلامی بر همین اساس شکل می‌گیرد، خاطرنشان کرد: «مدیر تراز انقلاب اسلامی مدیری است که با بهره‌گیری از آموزه‌های اسلامی و فرهنگ انقلابی، خدمت‌رسانی به مردم را اصل قرار دهد و در مسیر تحقق عدالت اجتماعی، رفع تبعیض، کاهش فاصله‌های طبقاتی، حل مشکلات معیشتی و حمایت از محرومان حرکت کند.»
وی در بیان مسئله تحقیق گفت: «پرسش اصلی پژوهش این است که چگونه می‌توان شاخص‌های مدیریت تراز انقلاب اسلامی را استخراج و در قالب یک مدل مدیریتی کاربردی برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی به‌کار گرفت؟ این مسئله، متناسب با اهداف کنفرانس و دغدغه‌های پژوهشگران طراحی و دنبال شده است.»
دکتر رضایی‌نور یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های این تحقیق را «تضمین استمرار آرمان‌های انقلاب اسلامی» عنوان کرد و گفت: «از آنجا که باور داریم انقلاب اسلامی مقدمه‌ای برای انقلاب حضرت مهدی(عج) است، استمرار آرمان‌ها ضرورتی حیاتی محسوب می‌شود. بیانات مقام معظم رهبری نیز به روشنی بر این موضوع تأکید داشته‌اند.»
این پژوهشگر افزود: «ضرورت دیگر، جلوگیری از نفوذ مدیریت‌های غیرانقلابی و ناکارآمد است. همان‌طور که گهگاه در رسانه‌ها و محافل شاهد هستیم، انتقادهایی نسبت به حرکت برخی مدیران خارج از چارچوب‌های انقلابی مطرح می‌شود. پرداختن به موضوع مدیریت تراز انقلاب اسلامی می‌تواند در جلوگیری از چنین آسیب‌ها و انحرافاتی نقش مؤثر ایفا کند.»
وی با اشاره به پرسش‌های اصلی تحقیق خاطرنشان کرد: «یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها این بود که مدیر تراز انقلاب اسلامی دقیقاً چه کسی است و چه ویژگی‌هایی او را از سایر مدیران متمایز می‌کند؟ پاسخ به این پرسش خود محرک مهمی برای انجام پژوهش بود. بسیج توان ملی، بهره‌گیری از ظرفیت نیروهای جوان و فعال و استفاده از تمامی استعدادها در مسیر تعالی کشور، از جمله دغدغه‌هایی است که ضرورت این پژوهش را آشکار می‌سازد.»
به گفته این پژوهشگر، ارائه یک «الگوی مدیریتی تلفیقی» یکی دیگر از انگیزه‌های اصلی در این مسیر بوده است: «نظام مدیریتی جمهوری اسلامی ایران خاص و منحصر به فرد است و مشابه آن در دیگر کشورها یافت نمی‌شود. به همین دلیل نمی‌توان نسخه آماده‌ای از خارج وارد کرد. ما نیازمند مدلی بومی هستیم که ضمن بهره‌گیری از رویکردهای ایرانی و اسلامی، از برخی تجارب جهانی نیز الهام بگیرد.»
دکتر رضایی‌نور از دیگر ضرورت‌های پژوهش به «حل مسائل ملی با رویکرد فرهنگی»، «تقویت سرمایه اجتماعی» و «افزایش اعتماد عمومی» اشاره کرد و افزود: «هر یک از این مفاهیم می‌تواند به‌تنهایی محرکی جدی برای ورود به این حوزه باشد.»
وی تأکید کرد: «هدف نهایی ما استخراج شاخص‌های عملیاتی مدیریت تراز انقلاب اسلامی از منظر بیانات مقام معظم رهبری و تجارب مدیران انقلابی است تا بتوانیم در قالب یک مدل کاربردی، الگویی برای گزینش و تربیت مدیران آینده ارائه دهیم. این موضوع می‌تواند به‌عنوان یکی از نوآوری‌های اصلی پژوهش معرفی شود.»
دکتر رضایی‌نور در ادامه به نوآوری مورد انتظار پژوهش اشاره کرد و گفت: «قرار است در این تحقیق یک مدل تلفیقی ارائه شود که شاخص‌های فرهنگی و ملی را در کنار یکدیگر تجمیع کند. پیش‌بینی ما این است که این پژوهش بتواند سهم ارزش‌افزوده‌ای در ادبیات مدیریت، به‌ویژه مدیریت انقلاب اسلامی، ایفا کند.»
وی در توضیح روش پژوهش تصریح کرد: «این تحقیق با استفاده از روش کیفی و رویکرد نظریه داده‌بنیاد انجام شده که با ساختار علّی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها، چارچوب اصلی تحلیل داده‌ها را فراهم کرده است.»
دکتر رضایی‌نور مراحل پژوهش را تدوین پرسش‌های مصاحبه، نمونه‌گیری هدفمند از جامعه پژوهش، جمع‌آوری داده‌ها، و کدگذاری در سه مرحله باز، محوری و انتخابی برشمرد و افزود: «به این ترتیب، شاخص‌های مدیریت تراز انقلاب اسلامی از خلال مصاحبه با مدیران و خبرگان انقلابی استخراج و در قالب یک چارچوب علمی ساماندهی شد.»
به گفته این پژوهشگر، جامعه آماری تحقیق را مدیران انقلابی جمهوری اسلامی با سابقه طولانی فعالیت مدیریتی تشکیل دادند و در نهایت چهارده نفر از آنان به‌عنوان مشارکت‌کنندگان پژوهش انتخاب شدند.
وی درباره محدودیت تعداد نمونه‌ها توضیح داد: «در روش نظریه داده‌بنیاد، هدف اصلی رسیدن به مرحله اشباع نظری است؛ یعنی وقتی پاسخ‌های جدید، مفهومی تازه یا کدی افزوده بر داده‌های پیشین ارائه ندهند، مرحله اشباع حاصل شده است. بر همین اساس، پس از مصاحبه با چهارده نفر، داده‌ها به نقطه اشباع رسیدند و اطلاعات جدیدی بر یافته‌های قبلی افزوده نشد.»
دکتر رضایی‌نور سپس به تشریح فرآیند تحلیل داده‌ها پرداخت و گفت: «مصاحبه‌ها ضبط و پیاده‌سازی شد و بر اساس سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، بالغ بر دویست کد اولیه از داده‌های خام استخراج شد. این کدها شامل شاخص‌هایی مانند شفافیت، اجتناب از تشنج سیاسی، رعایت عدالت و محوریت رضایت الهی در تصمیم‌گیری‌ها بودند.»
این پژوهشگر درباره شاخص‌های علّی که به شکل‌گیری مدیریت تراز انقلاب اسلامی منجر می‌شوند، گفت: «این شاخص‌ها شامل ایمان به خداوند و دیانت، باور به ولایت الهی، اعتقاد به کارآمدی نظام جمهوری اسلامی، باور به آرمان‌های انقلاب، التزام عملی به اسلام، پیروی از مکتب امام خمینی(ره) و ولایت فقیه، معنویت‌گرایی، عدالت‌خواهی، آمادگی برای مقابله با سیاست‌زدگی و مقابله با فساد هستند.»
وی همچنین به شرایط زمینه‌ای اشاره کرد: «این شرایط بستر اجتماعی، فرهنگی و سیاسی لازم برای شکل‌گیری مدیریت تراز انقلاب اسلامی را فراهم می‌کنند. از جمله شاخص‌های زمینه‌ای می‌توان به فرهنگ سازمانی مبتنی بر دین‌باوری و انقلابی‌گری و فضای اجتماعی و سیاسی پس از انقلاب اسلامی اشاره کرد.»
دکتر رضایی‌نور در پایان تأکید کرد: «این یافته‌ها، مبنایی برای تدوین مدل مدیریتی کاربردی و بومی برای تربیت مدیران تراز انقلاب اسلامی فراهم می‌کنند و می‌توانند به عنوان یکی از نوآوری‌های اصلی این پژوهش به ادبیات مدیریت انقلاب اسلامی اضافه شوند.»
ارسال نظرات