واکنش دین درباره مهمانی 10 کیلومتری چیست؟

هر چند برخی واکنش‌ها تلاش داشتند این حضور سراسر شادی مردم را تحت شعاع قرار دهند، به گونه‌ای که این جشن را مخالف با آموزه‌ها و سبک زندگی دینی برشمردند، آیا به راستی دین اسلام با برگزاری چنین مراسم‌های شادی مخالف است؟ به عبارتی دیگر وظیفه حکومت اسلامی برای شاد بودن مردم در اعیاد بزرگ چیست؟ آیا چنین هزینه کردن برای تبلیغ ارزش‌های الهی اسراف است؟ با ما همراه باشید تا به یک وجهه سبک زندگی اسلامی برای گسترش شعار الهی که مربوط به جشن‌های شادی است، اشاره کنیم:

جایگاه قاعده سبقت در خیرات در جشن غدیر

قرآن به یک قاعده مهم فرهنگی و تربیت دستور و از سویی در بیان فلسفه خلفت بشر در آیه دوم سوره ملک خبر می‌‌دهد: «الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ»؛ خداوند مرگ و زندگى را آفرید تا شما را بیازماید که کدامیک نیکو کردارتر هستید و او پیروزمند آمرزگار است!

به بیانی دیگر فلسفه خلقت انسان، شرکت دادن او در یک مسابقه بزرگ است. مسابقه‌ای که برپا شده است تا روشن شود کدامین فرد عمل بهتری داشته است! به همین دلیل دستور می‌‌دهد که «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرات» (بقره،۱۴۸) همچنین «سارِعُوا إِلى‏ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ» (آل‌عمران،۱۳۳). در این آیات امر شده است که این مسابقه الهی در خیرات و کسب غفران الهی از یکدیگر سبقت بگیرید.

امر در قرآن به گفته فقها ظهور در وجوب دارد. یعنی واجب است حرکت و سرعت در خیرات داشته باشیم. البته روشن است که همه مراتب حرکت و سبقت واجب نیست. اما اصل حرکت، در این مسابقه الهی واجب است. زیرا تنها کسانی رستگار هستند که در این مسابقه حرکت رو به‌ جلو داشته باشند.

وقتی شعائر الهی در جشن غدیر نمود دارد

هر فردی تلاش کند در آن حد که می‌‌تواند در این مسابقه سرعت گیرد. در نتیجه هدف الهی از خلق انسان‌ها، آن‌هایی که نیستند که در این مسابقه الهی خود را شرکت نمی‌دهند یا سنگ‌اندازی می‌کنند، بلکه هدف برندگان و حرکت کنندگان در این مسیر بوده‌اند.

نقش حکومت اسلامی در جشن مهمانی ۱۰ کیلومتری

وظیفه ذاتی حکومت اسلامی تسهیل‌گری رشد افراد جامعه است؛ وگرنه اگر حکومت اسلامی هم نباشد، اهداف مادی را در دستور کار خود برای بقا باید قرار دهد. اگر هدف دین اسلامی و قرآن و پیامبرش، هدایت انسان‌هاست، هدف یک حکومت اسلامی نیز باید حداقل برداشتن موانع هدایت باشد. موانع مادی و معنوی. از فقر مطلق و بی‌عدالتی تا مبارزه با طاغوت‌های فرهنگی و دینی.

با توجه به فلسفه بیان‌شده برای خلقت انسان و قاعده فقهی ـ فرهنگی و تربیتی «سبقت در خیرات» باید بدانیم که از وظایف مهم حاکمیت اسلامی و نهادهای فرهنگی و حتی در ظاهر غیرفرهنگی آن، کمک به شرکت و پیروزی مردم جامعه در حرکت و سبقت در این مسابقه الهی است.

حاکمیت توان و جایگاه ورود مستقیم در حرکت مردم ندارد؛ بلکه وظیفه ذاتی آن زمینه‌سازی برای حرکت مردم است. یعنی دو کار مهم را انجام دهد: رفع موانع حرکت مردم و حتی کمک ایجابی به این حرکت. مهم‌ترین آن‌ها برنامه‌ریزی برای تسهیل کردن حرکت و سبقت مؤمنانه است.

جشن جمعی اسلامی نمود بیش‌تری از شعائر الهی دارد

یک نمونه موفق آن را می‌توان ایجاد زمینه یک حرکت و سبقت مردم در برپایی جشن غدیر دانست. افراد دخیل در جشن چهار میلیونی غدیر همان‌هایی هستند که سال‌‌های پیش هر کدام در جایی در حال خدمتی برای غدیر بودن یا حتی ممکن است حرکت چندانی نداشتند باشند؛ اما به هر حال در چنین حرکت متحد و دشمن‌شکنی شرکت نداشتند. هنگامی‌که  حاکمیت حداقل زمینه حضور و حرکت را مهیا می‌کند، شاهد سبقت مردم در خیرات و تبلیغ غدیر می‌شویم.

درس گرفته شده از این رویداد ایمانی، این است که اگر نهادهای فرهنگی بتوانند با برنامه‌ریزی بر اساس فهم صحیح از ظرفیت‌ها، زمینه مسابقه ایمانی را فراهم کنند، مردم خود انقلاب فرهنگی و سبقت در مسابقه ایمانی را دست خواهند گرفت. این همان درسی از که از انقلاب بزرگ امام راحل گرفتیم.

معمار کبیر انقلاب بر اساس عمل به همین وظیفه مهم علما، زمینه فکری سبقت و حرکت مردم در جهت انقلابی مؤمنانه را ایجاد کرد. مردم خود در انقلاب و دفاع مقدس هنگامی که زمینه مشارکت و حرکت و سبقت آن‌ها فراهم شد، در این مسابقه شرکت کنند. نیز شبیه آنچه در دوران کرونا در برخی جهت رقم خورد.

از ظرفیت مردمی جشن غدیر برای تبیین حجاب بهره ببریم

به‌رغم داشتن این الگوی حکومت اسلامی اما در مورد مقوله حجاب و حیای اجتماعی و عمومی، از آنجا که برنامه و تعریفی صحیح برای سبقت و سرعت مردم در اصلاح جامعه داه نشد، شاهد رسید به نتایج لازم نیستیم. از سویی حتی گاهی مشاهده می‌شود جریانی و فکری خزنده در حال کم کردن مشارکت و حضور مردم در این اصلاح است.

نگاهی به قانون فعلی حجاب و عفاف نشان می‌دهد در این قانون نه تنها توجهی به این الگو نشده بلکه در مقابل، در جهت کم کردم مشارکت ایمانی مردم در اصلاح جامعه حرکت کرده است و تمام توان خود را به قدرت بخشی محدود از حاکمیت محدود کرده است.

برای تبیین حجاب از ظرفیت جشن غدیر بهره ببریم

امید که برنامه‌ریزی فرهنگی در جهت زمینه‌سازی برای حرکت و سبقت مردم در تقویت حیا و حجاب در جامعه در برنامه حاکمیت جامعه به‌ویژه حاکمیت فرهنگی کشور قرار گیرد. برنامه‌ریزان باید بدانند الگوها و نسخه‌های پلیسی غربی راهگشایی برای یک بحران دینی و ایمانی ندارد!

اگر چنین وظیفه‌ای انجام نگیرد مصداق بارز ترک فعل مسؤولان است و به وظیفه حداقلی ذاتی خویش عمل نکرده‌‌‌اند و دچار حرمت تشکیلاتی ـ ایمانی شده‌اند. زیرا آن امر دلالت بر وجوب در مراتبی دارد. از سویی وظیفه حاکمیت اسلامی زمینه‌سازی برای انجام واجبات و ترک محرمات است. در نتیجه اگر این زمینه‌سازی در تمامی مراتب آن تحقق نیابد، به یقین حرمت قطعی صورت گرفته است.

از سویی ممکن است بیان شود که این زمینه‌سازی برای این انجام وظیفه کفایی است؛ اما با توجه به جایگاه و قدرت و فلسفه وجودی حکومت اسلامی، بسیاری از وظایف برای حاکمیت کفایی نیست و عینی است؛ هرچند بر دوش بر دوش افراد جامعه نیز هست.