«فرهنگ و هنر» زیر سایه دیکتاتوری غرب

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، برخی جشنواره‌های سینمایی و نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب و رویدادهای فرهنگی و هنری به بهانه جنگ روسیه با اوکراین و تحت عنوان حمایت از مردم این کشور دست به اقداماتی زده‌اند که نه تنها سایه سیاست بر فرهنگ و هنر را اثبات می‌کند بلکه بعضاً بوی فاشیسم نیز از آن به مشام می‌رسد.

تمام شعارهای جدایی سیاست از هنر و فرهنگ را فراموش کنید، جامعه غرب این روزها بدجور قیمه‌ها را درون ماست‌ها ریخته و هر رویداد و اتفاق مربوط و نامربوط را به نزاع روسیه با اوکراین پیوند می‌زند تا به روسیه فشار بیاورد.

طنز ماجرا این است که هالیوود که بازوی فرهنگی حمایت و خدمتگزار اشغالگری و جنگ‌افروزی ایالات متحده محسوب می‌شود نیز روسیه را تحریم و اکران فیلم‌های جدید خود را در سینماهای این کشور متوقف کرده است؛ اقدامی که سال‌های سال با استناد به آن بسیاری از کشورهای مستقل تحت فشار سیاسی بودند، در حالی که همین مجامع به اصطلاح فرهنگی و هنری همیشه مدعای غیرسیاسی بودن داشتند، هیچ واکنشی به کشتار چندین ساله مردم و افراد غیرنظامی در کشورهای عراق، سوریه، لیبی، افغانستان، یمن و فلسطین از سوی برخی دولتمردان خودشان که امروز برای قرار گرفتن در لیست تحریم‌کنندگان و تقبیح‌کنندگان جنگ روسیه علیه اوکراین مسابقه می‌دهند، نداشته و ندارند.

نگاه نئوفاشیستی برگزارکنندگان این رویدادهای به ظاهر فرهنگی و هنری با این جنگ بیشتر از قبل برملا شده است و تا جایی که با وقاحت تمام و انداختن نقاب و ژست‌های بشردوستانه قبلی‌شان کشتار مردم کشورهای غیراروپایی را عادی اعلام می‌کنند و از اوکراینی‌ها تحت عنوان مردم نسبتاً متمدن یاد می‌کنند.

جنگ روسیه علیه کشور اوکراین دستاویزی برای علنی کردن سیاسی‌کاری و اقدامات غیرحرفه‌ای رویدادها و مجامع بین‌المللی فرهنگی و هنری غرب در تحریم هنرمندان چهره‌های فرهنگی این کشور شده است؛ کشورهایی که اغلب آن‌ها تا همین چند وقت پیش با بهانه «آزادی بیان» کشیدن کاریکاتور پیغمبر اسلام (ص) و انتشار آن را جایز می‌شمردند و آن را یک اقدام قانونی و متناسب با آزادی بیان و اندیشه می‌خواندند، امروز از هنرمندان روس می‌خواهند به سبک دادگاه‌های تفتیش عقاید از پوتین ابراز تبری کنند، وگرنه عواقب سکوت خود را می‌بینند.

طنز تلخ ماجرا بیش از هر زمان دیگر وقتی خود را نشان می‌دهد که یکی از معتبرترین رهبران ارکستر جهان به بهانه اینکه حاضر نشده از پوتین ابراز تبری کند، از کار برکنار شده است.

والری گرگیف، استاد روس پس از اینکه از محکوم کردن روسیه و پوتین سر باز زد، از شغل خود به عنوان رهبر ارکستر فیلارمونیک مونیخ اخراج، کنسرت‌هایش لغو و از او خواسته شد از موقعیت‌های افتخاری در سراسر دنیای موسیقی کلاسیک استعفا کند.

دیتر رایتر، شهردار مونیخ روز دوشنبه در یک بیانیه مطبوعاتی از پایان کار گرگیف از ارکستر مونیخ خبر داد.

رایتر روز جمعه خواستار آن شده بود که گرگیف علناً پوتین و اقدام روسیه را محکوم کند یا اخراج شود.

کارنگی هال نیویورک و جشنواره ادینبورگ در اسکاتلند نیز نامزدی‌های آتی گرگیف را لغو کردند.

مدیر گرگیف نیز روز یک‌شنبه همکاری‌اش با گرگیف را کنار گذاشت. فیلارمونیک روتردام و لااسکالا نیز گفته‌اند رزروهای آتی با گرگیف را لغو خواهند کرد، مگر اینکه او موضع خود را در مورد اوکراین روشن کند.

نیویورک تایمز روز جمعه گزارش داد این هنرمند علناً در مورد حمله روسیه به اوکراین صحبت نکرده، اما در گذشته همدلی‌هایش با سیاست‌های پوتین را پنهان نکرده است.

تحریم‌های هنری و فرهنگی

ورایتی در گزارشی می‌نویسد: «مجامع مختلف سینمایی واکنش‌های متفاوتی در قبال تهاجم نظامی روسیه به اوکراین نشان داده‌اند. جشنواره۲۰۲۲ فیلم استکهلم که از ۹ نوامبر (اواخر پاییز سال آینده) شروع می‌شود، تأکید کرده است هیچ فیلمی که با بودجه دولتی روسیه ساخته شده باشد، امسال در این جشنواره جایی نخواهد داشت. در همین حال اتحادیه فیلمسازان اوکراینی به سرعت در کمپینی بسیج شده‌اند تا از ورود روسیه به خاک کشورشان فیلم‌های مستند تهیه کنند.»

نمایشگاه‌های سیاسی

در این میان نتفلیکس هم اعلام کرده است، کانال‌های خبری و تبلیغاتی رایگان روسی را که قرار بود پخش کند، ارائه نمی‌کند، این در حالی است که طبق قراردادی که دسامبر ۲۰۲۱ بین نتفلیکس و روسیه به ثبت رسید، نتفلیکس با توجه به بالا رفتن حجم اشتراک خود در روسیه ملزم شد ۲۰ کانال خبری، ورزشی و سرگرمی روسی را به صورت رایگان ارائه کند.

یکی از سخنگویان نتفلیکس گفته است با توجه به شرایط پیش‌آمده برنامه‌ای برای پخش کانال‌های همسو با کرملین ندارد.

در همین رابطه مسئولان برگزارکننده نمایشگاه کتاب فرانکفورت نیز با صدور بیانیه‌ای همکاری با نهادهای دولتی روسیه را به حالت تعلیق درآورده‌اند.

یورگن بوس، مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت با صدور بیانیه‌ای می‌گوید: برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب فرانکفورت، حمله روسیه به اوکراین را به شدت محکوم می‌کنند. با توجه به اقدام فدراسیون روسیه و نقض قوانین بین‌المللی، نمایشگاه کتاب فرانکفورت همکاری با نهادهای دولتی روسیه را که مسئول سازماندهی غرفه جمعی روسیه در نمایشگاه هستند، تعلیق می‌کند. نمایشگاه کتاب فرانکفورت به ناشران اوکراینی برای حمایت کامل خود اطمینان می‌دهد.

پیش از این سازمان‌های کتاب کشورهای بالتیک به نمایندگی از نویسندگان، ناشران و دیگر متخصصان از استونی، لتونی و لیتوانی، با ارسال نامه‌ای سرگشاده به نمایشگاه‌های کتاب بولونیا، لندن و فرانکفورت، از این نمایشگاه‌ها خواسته شده است با تحریم روسیه، حمایت خود را از اوکراین نشان دهند. نمایشگاه کتاب کودک بولونیا و انجمن بین‌المللی ناشران (IPA) نیز حضور روسیه و آثار روسی در رویدادهای حوزه نشر را محکوم کرده‌اند.

دستپاچگی در واکنش نشان دادن به روسیه از طریق تحریم برنامه‌ها و نیز چهره‌های فرهنگی و هنری روسیه وضعیت مجامع غربی را بیش از هر زمان دیگری متناقض کرده و نقاب غیرسیاسی بودن فرهنگ و هنر را در غرب کنار زده است.