چند خبر کوتاه از آستان قدس رضوی

به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، دبیر رونمایی از آثار نفیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، هم‌زمان با ماه محرم و عاشورا و تاسوعای حسینی از معرفی و رونمایی نفیس‌ترین نسخه‌های خطی عاشورایی موجود در گنجینۀ رضوی خبر داد که به‌دلیل شرایط کرونایی از این نسخه‌ها به‌صورت غیرحضوری و در فضای مجازی رونمایی شد.

مهدی قیصری‌نیک افزود: در گنجینۀ رضوی بیش از 123 نسخۀ خطی با موضوع کربلا و عاشورا، با عناوین زیارت، وقایع، مجالس عاشورا، مرثیه و سوگنامة کربلا و عناوینی از این دست نگهداری می‌شود.

در ادامه، کارشناس نسخ خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی به معرفی برخی از قدیمی‎ترین و نفیس‎ترین نسخه‌های خطی رونمایی شده پرداخت و گفت: از کتاب ارزشمند «المزار» شیخ مفید، نسخه‌ای قدیمی در کتابخانه موجود است که از نظر قدمت و تاریخ کتابت، قدیمی‌ترین نسخۀ خطی ایران است که به خط نسخ 15 سطرى در آخر محرم 957 هجری قمری، در 77 برگ کتابت شده است.

سیدرضا صداقت‌حسینی افزود: از دیگر نسخه‎های خطی نفیس موجود در گنجینۀ رضوی، کتاب «روضه الشهداء» ملاحسین کاشفی (متوفی 910 هجری قمری) است که به خط نستعليق خوش 18‌سطری به قلم گلشني كاشاني در ربيع‌الاول 967 هجری قمری در 236 برگ کتابت شده است.

وی به نسخه‌ای از کتاب نام‌آشنای «لهوف» ابن طاووس اشاره کرد و توضیح داد: «اللُّهوف علی قتلی الطُّفوف» تألیف رضی‌الدین ابوالقاسم علی‌بن موسی‌بن جعفر‌بن طاووس حلّی، به خط نسخ 21 سطری در قرن 11 قمری در 38 برگ کتابت شده است.

صداقت‌حسینی در پایان یادآور شد: سازمان کتابخانه‎ها، موزه‎ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، افزون بر 106 هزار نسخۀ خطی، بالغ بر 65 هزار کتاب چاپ‌سنگی، 13 میلیون و 500 هزار برگ سند تاریخی، هزاران اثر موزه‌ای و بیش از 2 میلیون نشریات ادواری را در مخازن خود به‌صورت استاندارد نگهداری می‌کند.

گفتنی است که این برنامۀ سه‌شنبه‌های فرهنگی با موضوع رونمایی از کهن‌ترین نسخه‌های خطی عاشورایی، به‌دلیل شرایط کرونایی به‌صورت مجازی برگزار شد و علاقه‌مندان می‌توانند این برنامه را در درگاه اینترنتی موزۀ آستان قدس رضوی به نشانی museum.razavi.ir  و نیز پایگاه کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی به نشانی digital.aqr.ir دنبال کنند.

شعرخوانی «رسم دعبل» از حرم امام رضا(ع) را در فضای مجازی ببینید

هم زمان با ایام سوگواری شهادت اباعبدالله الحسین(ع) امکان تماشای مراسم شعرخوانی «رسم دعبل» از حرم امام رضا(ع) برای دوستداران شعر آیینی در بستر فضای مجازی فراهم شده است.

علاقه مندان می‌توانند آیین «رسم دعبل» را در دهه اول ماه محرم تا تاریخ 11 شهریور 1399 از ساعت 18 به صورت پخش زنده(live)  از طریق صفحه اینستاگرام مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی به نشانی @aqart.ir و صفحه اینستاگرام معاونت تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی به نشانی @razavi_aqr_ir دنبال کنند.

این مراسم شعرخوانی با حضور جمعی از شاعران مطرح استان و کشور همچون سیدرضا مؤید، غلامرضا سازگار، محمدجواد غفورزاده«شفق»، ولی الله کلامی فرد، سیدمحمد رستگار، سیدهاشم وفایی، حجت الاسلام جواد محمد زمانی، مهدی جهاندار، محمدمهدی سیار، میلاد عرفان پور، قاسم صرافان، حجت الاسلام سیدحسین سیدی، روح الله مؤید، سید حسن و سیدابوالفضل مبارز، مسعود یوسف پور، رضا رحیمی عنبران و... در بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) در حال برگزاری است.

کتب خطی پزشکی از زکریای رازی در گنجینۀ رضوی

رئیس کتابخانه و موزۀ وزیری یزد، وابسته به آستان قدس رضوی، از وجود کتب خطی نفیسی از آثار زکریای رازی با موضوع دارو و درمان در این مرکز خبر داد که قدمت برخی آثاربه قرن نهم قمری می‌رسد.

محمدرضا ملک‌ثابت ابتدا به نسخه‌ای به قدمت سال 806 قمری اشاره کرد و گفت: «برءالساعه» به زبان عربی رسالۀ مختصر و معروف طبی است که در 23 باب نگاشته شده و ظاهراً آخرین نگارش رازی بوده است که به سفارش وزیر محمدبن ابوالقاسم‌بن عبدالله تألیف شده و پس از تألیف به او اهدا شده است.

وی افزود: این نسخه که مير سيداحمدتنكابني آن را به فارسي ترجمه کرده و هفت باب ديگر هم بر آن افزوده است، به قلم «اسماعیل» مشهور به «ابن الحکیم البغدادی» به خط نسخ بر کاغذ اصفهانی با عناوین و نشان‌های شنگرف در قطع وزیری کتابت شده و به دست حجّت‌الاسلام سیدعلی‌محمّد وزیری وقف کتابخانه شده است.

ملک‌ثابت با بیان این‌که نسخه‌های متعددی از این اثر موجود است، اضافه کرد: نسخه‌ای به کتابت 1142 قمری در کتابخانه موجود است که در 24 باب به قلم «غلامحسین‌بن خیرالدین» به خط نسخ بر کاغذ اصفهانی با عناوین و نشان‌های شنگرف کتابت شده و به دست سید حسین فقیهی وقف کتابخانه شده است و نسخۀ دیگری نیز در 26 باب در کتابخانه نگهداری می‌شود.

وی در پایان از نسخۀ دیگری با عنوان «الكُناش الفاخر» یا «كتاب الفاخر» به زبان عربی یاد کرد و گفت: این نسخه در دو جزء که اولی به بیماری‌های سر تا کبد و دومی به موضوع کبد تا پاها و تب‌ها پرداخته است، به خط نستعلیق تحریری بر کاغذ فرنگی رنگی با جلد مقوایی با روکش کاغذ طرح‌دار با عطف چرم در قطع جیبی در 204 برگ 19 سطری کتابت شده است و اهدایی شیخ محمدجواد علمیه است.

گفتنی است که به پاس خدمات و کشفیات این حکیم و شیمیدان بزرگ ایرانی در عرصۀ داروسازی، پنجم شهریورماه، روز بزرگداشت وی و روز داروسازی نام گرفته است.

آغاز همکاری‌های مشترک موزه‌ای ایران و روسیه

نخستین وبینار مشترک موزه‌های بزرگ ایران و روسیه با موضوع «همکاری‌های موزه‌ای در ایام کرونا» برگزار شد.

در نخستین وبینار مشترک موزه‌های بزرگ ایران و فدراسیون روسیه که با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه برگزار شد و بیش از دو ساعت به طول انجامید، ابعاد همکاری‌های مشترک برای تحقق رویدادهای بزرگ فرهنگی به ویژه در دوران کرونایی مورد تأکید قرار گرفت.

در این گفتگوی ویدیو کنفرانسی، علاوه بر مهدی قیصری‌نیک، معاون موزه‌های آستان قدس رضوی؛ جبرئیل نوکنده، رئیس موزه ملی ایران و احسان آقایی، رئیس موزه هنرهای معاصر تهران به عنوان طرف‌های ایرانی؛ میخاییل پیاتروسکی، رئیس موزه دولتی آرمیتاژ؛ ایرینا پاپووا، رئیس انستیتو نسخ خطی آکادمی علوم روسیه؛ لیوبوف موسینکو، رئیس موزه تاریخ ادیان؛ الگا چردانتساوا، معاون رئیس موزه دولتی روس و تارانتیناوا، ‌رئیس موزه تزارها در سن پترزبورگ به عنوان طرف‌های روسی به سخنرانی و ‌ارائه مقاله پرداختند و یفیم رزوان، قائم مقام موزه آنتروپولوژی و اتنوگرافی پتر کبیر و مسئولین انستیتو تاریخ هنر به عنوان مهمان حضور داشتند. قهرمان سلیمانی، رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه و خانم نرگس، رابط روسی این مراسم، دیگر حاضران این گفتگوی وبیناری بودند.

طرف‌های گفتگو در این نشست مجازی علاوه بر معرفی موزه‌ها و توانمندی‌های خود، به بیان راهکارهای افزایش همکاری‌های مشترک پرداختند. همچنین قیصری‌نیک، معاون موزه‌های آستان قدس رضوی در این گفتگو، ضمن معرفی مجموعه موزه‌های آستان قدس رضوی به عنوان یکی از برترین موزه‌های منطقه، به شرح برنامه‌های اجرا شده در شرایط کرونایی در بستر وب پرداخت.

وی در ادامه از آمادگی برای امضای تفاهم‌نامه سخن گفت و اظهار داشت: پیش‌نویس تفاهم‌نامه همکاری با موزه آرمیتاژ روسیه از طریق رایزن فرهنگی ایران در دست اقدام است.

گفتنی است این گفتگوی وبیناری درحالی انجام شد، که اقدام اولیه و درخواست آن از سوی واحد بین‌الملل اداره ترویج و توسعه ارتباطات فرهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی انجام شد و با پیگیری‌های بعدی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه به نتیجه رسید.

همچنین استمرار نشست وبیناری بین دو کشور، در هر 6ماه و در همین سطح، یکی از تصمیمات این گفتگو بود.

محمدجواد قوی، رئیس ادارۀ ترویج و توسعۀ ارتباطات فرهنگی سازمان یادشده، در این خصوص اعلام کرد: با توجه به گفتگوهای صورت گرفته در آیندۀ نزدیک شاهد مذاکراتی بین مقامات کتابخانه‌ای، آرشیوی و مطبوعاتی و مرکز نسخ خطی با مراکز همکار در عرصه بین‌المللی و داخلی خواهیم بود./864/ت304/ب1