زرنگی ایرانی آمیخته با کیاست اسلامی

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمدعلی رنجبر، دکترای علوم سیاسی و مدیر موسسه مطالعات راهبردی «جهان تمدن رسالت» در یادداشتی به تشریح جایگاه خدعه و غدر و نگاه اسلام نسبت به این دو مهم پرداخته است که در ذیل می آید:

بعض مواقع چنان اسلام را کاریکاتوری و غیر واقعی شناخته و به دیگران معرفی می‌کنیم که اگر نگوییم شناختی متضاد، اما حتما می‌توان گفت شناخت ما، میانه‌ای با جامعیت اسلام ندارد. به عنوان نمونه برخی اسلام را چنان معرفی می‌کنند که گویی مسلمانان، مشتی ساده لوح، بی‎تدبیر و فاقد شعور و تعقل‌اند. حال آنکه کیاست یکی از صفات بارز مومن معرفی شده است و ساده‌لوحی در برابر دشمن را امری ناپسند تلقی می‌کند.

این تلقی غیرواقعی از اسلام که ریشه در اخلاق مداری غیرفقیهانه و غیرمستند به قرآن و تراث اهل بیت سلام الله علیهم دارد، منجر به این شده است که عده‌ی زیادی بر این تصور باشند که هر کس دیندار است، نباید اهل خدعه و مکر حتی در برابر دشمن باشد.

متاسفانه این عده بدون توجه به معنای «غَدر» که مورد نهی جدی اسلام است، بر این تصورند که خدعه و مکر هم به معنای غدر است و همه این واژه‌ها را در فارسی به یک نوع معنا می‌کنند، حال آنکه در روایات متعدد پیامبر می‌فرمایند، الحرب خدعه، و قرآن نیز بر مساله مکر الهی در برابر دشمنان تاکید دارند.

معنای غدر

در واقع «غَدْر» به معنی ترک وفا و شکستن پیمان است. جمع آن «غَدَرَه» و اسم فاعل آن «غادر» است. کلمه «غدار» به‌ معنای «کثیر الغدر» است. غدر بیشتر در دشنام استفاده می‌شود و گفته می‌شود «یا غدْر» یعنی‌ ای نیرنگ‌باز،‌ای پیمان‌شکن. ضد کلمه غدر، «وفا» است. وقتی گفته می‌شود «وفی بعهده» در جایی است که غدری به‌کار نبرده باشد [۲]غدر در جنگ، در واقع استفاده از روش‌های غیر انسانی و غیر اخلاقی برای غلبه بر دشمن است. ازجمله موارد غدر، علاوه بر وفا نکردن به پیمان و شکستن آن، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد کشتنِ بعد از امان است؛ لذا آنچه که در اسلام از آن نهی شده است غدر است و نه خدعه و مکر که امری کاملا عقلایی و مورد تایید دین است.

خدعه در جنگ

یکی از اصلی‌ترین کارویژه‌های خدعه، که بیانگر کیاست اسلامی یک فرد مومن است، بهره‌گیری او از شیوه‌های فریب دشمن می‌باشد. بهره‎گیری از اصل پوشش، حملات ایذایی، کمین زدن، خود را بیش از آنچه که هست نشان دادن، جنگ روانی و عملیات‌های روانی خاص، پنهان‎کاری و مخفیانه عمل کردن، پروپاگاندای رسانه‌ای ایجاد کردن و بسیاری موارد دیگر.

به عنوان نمونه حضرت رسول (ص) در جریان برخی از غزوات و مخصوصا در جریان فتح مکه به مسلمین دستور می‌دادند که شب هنگام آتش بیشتری روشن کنند تا تعدد شعله‌های آتش، جاسوسان دشمن را فریب دهد و آن‌ها تصور کنند که لشکریان اسلام بسیار زیادند. یا در برخی از جنگ‌ها پیامبر دستور می‌دادند که مسلمین مخصوصا آن‌ها که ریششان سفید شده بود خضاب کنند تا دشمن متوجه پیر بودن افراد لشکر نشود.

بهره گیری از خدعه در مواجه با دشمنان امروزی

بدون تردید با رشد تکنولوژی و فضای سایبری و رسانه‌ای و امکان پخش گسترده شایعات و پیشبرد اهداف دشمن در جنگ روانی که اراده حاکمان و مردم را نشانه گرفته است، حاکم حکیم و با تدبیر نیز باید نهایت سعی خود را هم در هدایت مردم و افشای خدعه‌های دشمن به کار گیرد و هم برای خدعه و فریب علیه دشمن، کاملا حکیمانه و کیاسانه و زیرکانه عمل کند

خوشبختانه رهبری نظام ما با بهره‎گیری از زرنگی ذاتی ایرانیان که یکی از خصائص اصلی آنهاست و هم بهره‌گیری از منطق قرآنی و سیره نبوی، با کیاست اسلامی آشنا هستند و بار‌ها نشان داده‌اند که این زرنگی ایرانی ممزوج با کیاست اسلامی چگونه مکر و حیله و نیرنگ دشمنان را نقش بر آب کرده است و چگونه خود با طراحی زیرکان و کیسانه دشمن را فریب داده‎اند؛ لذا این زرنگی آمیخته با کیاست اسلامی، توانسته است در طول چهل سال انقلاب، ما را در برابر هزاران تهدید و فشار و هزاران مکر و حیله دشمنان قسم خورده نظام واکسینه کند. علاوه بر اینکه توانسته است در موقعیت آفندی و تهاجمی دشمن را فریب بدهد و دستاورد‌های بزرگی در داخل و منطقه و عرصه جهانی نصیب کشور کند./918/ی702/س

منابع

[1]. ابن‌منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۸؛ زبیدی، تاج العروس، ج ۳، ص ۴۴۰؛ جوهری، الصحاح، ج ۲، ص ۷۶۶؛ اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، ص ۶۰۲؛ طریحی، مجمع البحرین، ج ۳، ص ۴۲۱.