پاسخ به چند سوال در مورد تشنگی امام حسین و یارانش در کربلا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، یکی از سوالاتی که در مورد محرم و واقعه کربلا مطرح است این که گفته شده در روز عاشورا همه تشنه بودند، شب تاسوعا آب را میبندند. شتر تا 40 روز شیر میدهد کاروان از قبل که حرکت کرده بودند طبق رسم اعراب قدیم با خود بسیار آب حمل کرده بودند . از اینها مهمتر خود شتر 40 تا 80 روز میتواند شیر بدهد که 55 تا 60 درصد آن آب است، ولی براحتی برای اینکه تحریف بشود و ذهن ما را منحرف کنند به ما میگویند تشنه بودند. حسین لبش خشک بود در صورتی که اینطور نبوده ، شتر داشتند ، شیر داشتند ، بچه اگر تشنه میشد شیر میدادند شتر تا 48 روز از طریق کوهانش شیر میدهد... در صورتی که حسین تشنه چیز دیگری بوده! ... حسینی که در تاریخ آدم خیلی بزرگی است ما عمداٌ کوچکش کرده ایم....

البته در جای دیگر گفته می شود: تاریخ را آیندگان مینویسند پس دروغ مینویسند. اصلاً تاریخی وجود ندارد.

و یا در جای دیگر آمده که اگر یک احمق در جایی باشد و یک سیاست مدار، در آنصورت مذهب متولد میشود!!!

همچنین از قول امام صادق علیه السلام حدیثی را بدین شرح مطرح کردند: آنقدر باید پول دربیاوری که خودت و سه نسل بعد از تو در آسایش زندگی کنند.

مرکز پاسخگویی سوالات دینی به این مطالب پاسخ داده اند که حتما متن زیر را بخوانید.

پاسخ سوال اول مربوط به كيفيت تشنگي امام حسين(ع) و يارانش در صحراي كربلاست،كه در پاسخ بايد گفت:

از گزارش‏هاى معتبر تاريخى، چنين به دست مى‏آيد كه سه روز قبل از شهادت امام حسين (ع) (در روز هفتم محرّم) دستورى از عبيداللَّه بن زياد از اين قرار به عمر بن سعد ابلاغ شد كه: «بين حسين و آب فاصله انداز و مگذار كه قطره‏اى از آن بنوشند» و اين عمل را نوعى انتقام در مقابل بستن آب بر عثمان تلقى كرد.(1)

ابن سعد به مجرد دريافت اين دستور، عمرو بن حجاج را با پانصد سوار، مأمور مراقبت از شريعه فرات به منظور جلوگيرى از دسترسى امام (ع) و يارانش به آب كرد.(2) در اين دو سه روز امام (ع) و يارانش از طرق مختلف سعى در دسترسى به آب داشتند زيرا تحمل تشنگى در آن بيابان سوزان- به ويژه با آن كاروان مشتمل بر زنان و كودكان- بسيار طاقت فرسا بود.

در برخى از گزارش‏ها چنين آمده است: امام حسين (ع) در محدوده اردوگاه خود اقدام به حفر چاه‏هايى كرده بود اما وقتى گزارش آن به ابن زياد رسيد و او دستور شدّت عمل بيشتر و ممانعت از حفر چاه را به ابن سعد ابلاغ كرد.(3)

همچنين گزارشى از حمله شبانه حضرت عباس (ع) به همراه سى سوار و بيست پياده به پرچمدارى نافع بن هلال به فرات در منابع معتبر نقل شده است. آنان پس از درگيرى با گروه عمرو بن حجاج، موفق به پر كردن بيست مشك آب مى‏شوند.(4)

زمان دقيق اين گزارش نقل نشده است. اما در آن عبارت «ولمّا اشتد على الحسين و اصحابه العطش» (چون تشنگى بر حسين و يارانش فشار آورد) آمده است.

برخى از گزارش‏ها حكايت از ريختن آب از سوى امام (ع) بر چهره خواهرش زينب (س) در شب عاشورا دارد زيرا وقتى او اشعار آن حضرت مبنى بر نزديك بودن شهادتش را شنيد، از حال رفته بود.(5)

اين گزارش اجمالًا دلالت بر وجود آب در شب عاشورا مى‏كند علامه مجلسى در بحارالانوار مسأله عدم مضيقه آب را در صبح روز عاشورا- حتى براى آشاميدن- با صراحت بيشترى مطرح مى‏كند. در اين گزارش چنين آمده است:

«ثم قال لاصحابه: قوموا فاشربوا من الماء يكن آخر زادكم و توضؤوا و اغتسلوا و اغسلوا ثيابكم لتكون اكفانكم ثم صلّى بهم الفجر»(6) «سپس امام (ع) به اصحاب خود فرمود: برخيزيد و آب بنوشيد كه آخرين آذوقه شما از دنيا است و وضو بگيريد و غسل كنيد و لباس‏هاى خود را با آن بشوييد تا كفن‏هاى شما باشد. آن‏گاه امام (ع) نماز صبح را با آنان به جماعت خواند».

از عبارت «يكن آخر زادكم» و نيز از گزارش‏هاى مربوط به روز عاشورا چنين استفاده مى‏شود كه پس از اتمام اين ذخيره آبى، ديگر دسترسى به آب ميسّر نشد و امام (ع) و ياران و خاندانش در آن گرماى طاقت فرساى كربلا تا هنگام شهادت، علاوه بر مبارزه سنگين با دشمن با تشنگى شديد نيز دست به گريبان بودند.

علامه مجلسى (ره) در ادامه گزارش خود سخن از ريشخند يكى از لشكريان عمر بن سعد به نام تميم بن حصين خزارى به ميان آورده كه مى‏گويد:

«اى حسين، و اى ياران حسين آيا به آب فرات نمى‏نگريد كه چگونه همانند شكم مار مى‏درخشد به خداوند سوگند از آن قطره‏اى نخواهيد آشاميد تا آنكه مرگ را دريابيد»(7)

حرّ نيز در روز عاشورا و در هنگام نصيحت به كوفيان، آنان را به جهت ممانعت از دسترسى امام (ع) و يارانش به آب فرات توبيخ كرده است.(8)

همچنين گزارش تلاش امام (ع) براى به دست آوردن آب و ممانعت شمر از آن و ريشخند او به آن حضرت و نفرين امام (ع) بر او در برخى از منابع آمده است.(9)

علامه مجلسى (ره) روايتى را نقل مى‏كند كه مضمون آن درخواست عباس بن علي براى مبارزه و مأمور شدن او از طرف امام (ع) به منظور آوردن آب براى اطفال و كودكان حرم مى‏باشد. همان‏گونه كه مشهور است، عباس (ع) موفق به آورن آب نشد و در راه بازگشت به شهادت رسيد.(10)

اما اينكه بخواهيم با طرح مدت زمان شير دهي شتر،تشنگي را رد كنيم،سخن منطقي نيست،چرا كه قبل از هر چيز بايد وجود شتران شير ده را ثابت كنيم.از طرفي بيش تر مركب هاي آنان هم اسب بود. به فرض آن كه چند شتر بين آن ها باشد و بپذيريم كه برخي از شترها شير ده بودند،نيز بپذيريم شير جايگزين آب باشد، شير اندك به چه كار مي آيد؟

نكته ديگر اينكه براي اينكه انسان دچار تشنگي شود،نياز نيست حتماً از چند روز قبل دسترسي به آب نداشته باشد،بلكه با توجه به نوع جنگ آن دوره كه تن به تن و با شمشير بوده، آن هم در هواي گرم و ممانعت دشمن از دسترسي به آب، قطعاً انسان را به شدت با تشنگي مواجه خواهد كرد.

مطلب ديگري كه اشاره كرده ايد در مورد دروغ بودن تاريخ است. اينكه در نقل هاي تاريخي مطالب غيرواقعي هم مطرح مي شود،امري غير قابل انكار است،اما اينكه بطور كلي مطالب تاريخي را دروغ بدانيم،سخني نادرست است. ما چه بخواهيم چه نخواهيم، مهمترين و اصلي ترين راه اطلاع از احوال گذشتگان مراجعه به منابع تاريخي است،منتهي براي اطلاع از درست يا نادرست بودن يك نقل بايد به متخصصين تاريخي مراجعه كنيم.

در پاسخ به اين سخن كه: اگر يك احمق در جايي باشد و يك سياست مدار، در آن صورت مذهب متولد مي شود!!!

بايد گفت:

هر چند عده اي با انگيزه ها و اهداف مختلف اقدام به ساخت اديان انحرافي كرده اند، اما اينكه بطور كلي مذهب را ساخته دست بشر بدانيم سخني بي پايه و اساس است، چرا كه در جاي خود الهي بودن اديان آسماني به اثبات رسيده است.

در مورد اين سخني هم كه از قول امام صادق(ع) نقل كرده اند:« كه آن قدر بايد پول دربياوري كه خودت و سه نسل بعد از تو در آسايش زندگي كنند». ما در منابع روايي چنين روايتي را نيافتيم،لازم است ايشان آدرس اين نقل را بفرمايند تا مورد بررسي بيشتر قرار بگيرد.

پى ‏نوشت‏ ها:

1. بلاذرى، انساب الاشراف، تحقيق محمد باقر المحمودي، بيروت، دار التعارف للمطبوعات، ط الأولى، 1977/1397. ج 3، ص180.

2. همان‏.

3. الفتوح، ابن اعثم الكوفى (م 314)، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411/1991، ج 5، ص 91:«فقد بلغنى ان الحسين يشرب الماء هو و اولاده و قد حفروا الآبار و نصبوا الاعلام فانظر اذا ورود عليك كتابى هذا فامنعهم من حفر الآبار ما استطعت و ضيق عليهم و لا تدعهم يشربوا من ماء الفرات قطرة واحدة».

4. وقعة الطف،ابي مخنف، ص 152.

5. تاريخ يعقوبى، بيروت، دار صادر، بى تا. ج 2، ص 244.

6. بحارالانوار، محمد باقر مجلسي، ج 44، ص 317.

7. بحارالانوار، ج 44، ص 317.

8. انساب الاشراف، بلاذري، ج 3، ص 189.

9. بحارالانوار، ج 45، ص 51.

10. بحارالانوار، ج 45، ص 41 و 42.

/1325/ت۳۰۳/ج