تا جامعه از بند حس رها نشود، موحد نخواهد شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله عبدالله جوادی آملی از مراجع تقلید در مراسم عزاداری شب شهادت امام رضا(ع) که امشب در مؤسسه اسراء برگزار شد، با اشاره به شبهه «آیا الفاظ و معانی قرآن کریم از خداوند صادر شده یا از پیامبر اکرم(ص)؟» گفت: بهترین مرجع برای پاسخ دادن به این سؤال قرآن کریم است؛ با توجه به آیات این کتاب نورانی همچون آیه 19 سوره انعام، آیه 27 سوره کهف، آیه 3 سوره زخرف و غیره به وضوح در می یابیم که الفاظ و معانی قرآن کریم از سوی خداوند صادر شده است و پیامبر اکرم(ص) این کتاب نورانی را بر اثر ارتباطات وحیانی تألیف نکرده اند.

وی ادامه  داد: قرآن کریم همانند لیوانی است که نیمی از آن دیده می شود و نیمی دیگر از آن در معرض دید نیست؛ بخش دیده شده آن همین بخش «عربی مبین» است و بخشی که دیده نمی شود، بخش «علی حکیم» است؛ پیامبر اکرم(ص) چون شاگرد لدنی خداوند هستند، هر دو بخش را فراگرفته اند و باید به ایشان متمسک شویم تا نور هدایت را دریابیم؛ بخش «علی حکیم» قرآن کریم را نمی توان با کتب لغت مانند لسان عرب و مفردات راغب فراگرفت، بلکه باید آن بخش را از معارف نورانی اولیای الهی آموخت؛ ما در حوزه علمیه به دنبال این هستیم که با کاوش و تحقیق در بخش «عربی مبین» به شمه ای از بخش نادیدنی «علی حکیم» دست پیدا کنیم.

حضرت آیت الله جوادی آملی اضافه کرد: مراد از «نزول قرآن»، تجلی و آویختن آن در زمین است؛ یعنی قرآن کریم بسان باران به زمین انداخته نشده، بلکه همچون ریسمانی به زمین آویخته شده است تا بشریت بدان چنگ بزنند و هدایت شوند؛ باید بدانیم که این ریسمان در ید خداوند قرار دارد.

مفسر برجسه قرآن کریم با اشاره به اینکه نباید به علم زیاد امیدوار باشیم، بلکه این عمل است که ارزش دارد، گفت: بعد بیرونی انسان از قوای ادراکی و تحریکی تشکیل شده است.

وی اظهار داشت: ذیل مقسم مذکور چهار تقسیم وجود دارد که عبارتند از اینکه «ادراک سالم باشد، قوای تحریکی هم سالم باشد»، «ادراک سالم باشد، قوای تحریکی ناسالم باشد»، «ادراک ناسالم باشد، قوای تحریکی سالم باشد» و «ادراک و قوای تحریکی هر دو ناسالم باشد»؛ فقط قسم اول کارآمد است، چراکه اگر انسان چشم و گوش سالمی داشته باشد و دست و پا نیز سالم باشد می تواند از گزند خطرها رهایی یابد.

وی افزود: بعد درونی انسان نیز به شکلی که ذکر شد به دو بخش عقل نظری و عملی تقسیم می شود؛ ذیل این مقسم نیز چهار تقسیم وجود دارد که عبارتند از اینکه «عقل نظری سالم باشد، عقل عملی هم سالم باشد»، «عقل نظری سالم باشد، عقل عملی ناسالم باشد»، «عقل نظری ناسالم باشد، عقل عملی سالم باشد» و «عقل عملی و نظری هر دو ناسالم باشد»؛ فقط قسم اول کارآمد است، زیرا انسان در صورتی اهل نجات است که عالم با عمل باشد.

حضرت آیت الله جوادی آملی خاطرنشان کرد: اگر علم باشد، اما عمل نباشد، در صورت درگیری عقل عملی با نفس به یقین عقل عملی ناکارآمد خواهد بود؛ پیامبر اسلام(ص) آمدند تا هر دو بخش عقل یعنی بخش اندیشه ورزی و بخش عملی را تکمیل کنند.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به فرازی از زیارت جامعه کبیره «محتملٌ لِعِلمِکُم» عنوان کرد: از روایات امام حسن مجتبی(ع) برمی آید که ایشان به دنبال این بودند که به مردم به ویژه علما بفهمانند که حوزه و دانشگاه را لبریز از علم و هدایت کنند؛ بر این اساس نباید هرگز بگوییم فارغ التحصیل شده ایم، بلکه همواره با مطالعه و مباحثه، جان خودمان را پر از علم کنیم؛ اگر توفیق حمل علوم نورانی اهل بیت(ع) را پیدا کنیم به پیروی از این ذوات قدسیه هر آنچه آنها قبول دارند، ما نیز قبول می کنیم و هر آنچه را باطل کرده اند، باطل می کنیم.

وی در ادامه با اشاره به حدیث امام رضا(ع) «دوست هرکس عقل اوست» ابراز داشت: تنها دشمن انسان جهل او است.

حضرت آیت الله جوادی آملی افزود: علومی که امروزه در دانشگاه ها تدریس می شود، کف علوم است، چراکه این علوم تجربی است و تجربه محدود به حس می شود و حس نمی تواند کاری از پیش ببرد؛ البته ریاضیات نیمه حسی است، اما چون تجریدی محض نیست، باز نمی تواند نورانیتی برای انسان ها ایجاد کند؛ پشتوانه علوم باید تجریدی باشد.

این مرجع تقلید ادامه داد: کسانی که علوم را محدود به حس می کنند قائل هستند که ترس از جهنم علمی نیست و جهنم چون دیده نمی شود پس وجود ندارد؛ این عقیده همان منطق کسانی است که به حضرت موسی(ع) گفتند تا خداوند را نبینیم ایمان نمی آوریم؛ تا جامعه از بند حس رها نشود، موحد نخواهد شد.

وی تصریح کرد: افزون بر همه اینها خداوند در قرآن کریم می فرمایند که اگر جهنم و بهشت را با چشم ملکوتی نمی بینید، این مشکل از خود شما است، چون اگر در مسیر حق قرار گیرید به یقین در همین دنیا جهنم و بهشت را خواهید دید.

حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به اینکه اگر انسان از علم دراسه به علم وراثه دست پیدا کند، حقایق را در خواهد یافت، بیان کرد: راه هدایت و سرآمد شدن برای همگان باز است؛ اگر عمر خودمان را به بهایی اندک بفروشیم به یقین دچار خسران خواهیم شد./841/۲۰۱/ص