کردها؛ مقدمه ای برای تجزیه سوریه
به گزارش خبرگزاری رسا، کردها که تا قبل از شروع بحران سوریه هیچ گونه تحرک سیاسی خاصی نداشتند، با شروع بحران در سال ۲۰۱۱م فعالیت های خود را در عرصه های سیاسی و نظامی پیگیری کردند. در واقع کردها خود را به عنوان نیروی سوم در عرصه میدانی سوریه معرفی کردند.حزب «اتحاد دمکراتیک» (پ.ی. د)، بزرگترین حزب کُردهای سوریه معتقد بود: «در برابر نظام سوریه و گروه های تروریستی تکفیری به عنوان معارضین نظام سوریه، باید جبهه سومی شکل داد که نه با نظام سوریه و نه گروه های مسلح خواهان براندازی نظام در این کشور باشد.»
تحرکات کردها از سال ۲۰۱۴ به طور گسترده ای شروع شد و به این ترتیب، در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۴ منطقه یا کانتون «جزیره»، در۲۷ ژانویه کانتون «کوبانی» و در ۲۹ ژانویه کانتون «عفرین» اعلام خود مختاری کردند. اما چه عامل یا عواملی موجب تحرکات گسترده کردها در جهت نقش آفرینی در بحران سوریه بعد از سه سال جنگ شد؟
در پاسخ باید گفت آنچه سبب شد که کردها تغییر رویه در عرصه میدانی سوریه بدهند ناشی از سیاست های آمریکا بود. آمریکا و هم پیمانان آن در سه سال اول شروع بحران همواره بر ساقط شدن بشاراسد و برکناری وی تاکید داشتند که بعد از سه سال و عدم رسیدن به هدف مزبور(برکناری بشاراسد) تغییر رویه در سیاست خارجی خود دادند. این تغییر در جلب حمایت از کردها و مقدمه سازی از جریان کردها برای رسیدن به مقاصد دست نیافته در سوریه بود. «باراک اوباما»، رئیس جمهوری سابق آمریکا برای اولین بار ۱۲ اکتبر سال ۲۰۱۵ میلادی در مصاحبه با شبکه آمریکایی «سی بی اس» به این موضوع اشاره و صراحتا به شکست تلاش های کشورش برای کمک به حل بحران سوریه اذعان کرد و گفت: «سوریه یک مشکل دشوار برای جامعه جهانی است و آمریکا تاکنون قادر به حل آن نبوده است». وی همچنین در مورد ناکامی تلاش های این کشور برای آموزش و تجهیز نیروهای مخالف به اصطلاح میانه رو در سوریه نیز اعتراف کرد و اظهار داشت: «تردیدی نیست که این برنامه کارآیی نداشت و من از همان آغاز درباره این برنامه تردید داشتم، ولی می خواستم، چندین گزینه را امتحان کنم».
بنابراین آمریکا با تغییر روند میدانی در سوریه به تغییر رویکرد در عرصه سیاست خارجی روی آورد و در شرایط فعلی کردها بهترین ابزار برای واشنگتن هستند. به همین منظور آمریکا با کردها در شمال سوریه به عملیات می پردازد و تشکیل نیروی قسد(نیروهای دموکراتیک سوریه) با هماهنگی واشنگتن تشکیل شد. جالب اینجاست که قسد متشکل از نیروهای کرد و اعراب شمال سوریه است که بیشترین افراد آن را اعراب تشکیل می دهند.
در مقابل باید به این سوال نیز پاسخ داده شود که کردها چه امتیازی در قبال همراهی با آمریکا به دست آوردند؟
علاوه بر حمایت و تجهیز کردها توسط آمریکا در جهت مقابله با نیروهای ارتش سوریه و داعش، کردها امتیاز بزرگ تری تحت عنوان منطقه خودمختار یا فدرال در شمال سوریه به دست آوردند.کردها چه در عراق و چه در سوریه همواره خواهان استقلال بوده اند و این امر بر کسی پوشیده نیست. در نتیجه در برابر حمایت های آمریکا از کردها، اولین پیامد این حمایت ۱۷ مارس سال فوق الذکر عیان گردید. در این روز احزاب کُرد سوری طی کنفرانسی ابتدا تاسیس نظام فدرالی و سپس خود مختاری مناطق تحت تصرف خود را اعلام کردند. بنابراین با این اقدام کردها را باید اولین گروه برای تجزیه سوریه به حساب آورد. در صورت تحقق تجزیه یا فدرالی شدن سوریه واشنگتن به دو هدف مهم دست خواهد یافت: یکی رویای کردها برای خود مختاری را محقق خواهدکرد و دوم از کردها به عنوان اهرم فشاری برای دولت مرکزی سوریه در آینده استفاده خواهد کرد./994/ب102/ف
محمدرضا فرهادی