اختتامیه چهارمین کنگره واژه های تشنه برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، اختتامیه چهارمین کنگره واژه های تشنه به همراه تجلیل از آثار برگزیده عصر امروز در نگارستان اشراق برگزار شد.

در ابتدای این اختتامیه، سید احمد مدقق دبیر چهارمین کنگره واژه های تشنه به ارائه گزارشی از این کنگره پرداخت و خاطرنشان کرد: چهارمین کنگره واژه های تشنه مخصوص داستان است و افغانستان در نوع خود بکر و تازه است و می تواند سرآغاز یک جریان باشد و در هر صورت اولین قدم ها به شمار می رود.

دبیر چهارمین کنگره واژه های تشنه درباره استقبال صورت گرفته از این کنگره گفت: وقتی که فراخوان این کنگره اعلام شد، مخاطب آن در وهله اول شهروندان افغانستانی داخل این کشور بودند اما در عین حال تمامی شهروندان افغانستانی در سراسر دنیا را مد نظر داشتیم، اما آنچه که در واقع اتفاق افتاد، استقبال بسیار پرشور مهاجران افغانستانی در ایران بود؛ درابتدا قرار بود که اختتامیه در بلخ برگزار شود، اما این شرکت گسترده در ایران، سبب شد اختتامیه ای را در ایران برگزار کنیم و سپس اختتامیه دیگری در افغانستان برگزار شود.

وی با اشاره به اختتامیه این مراسم گفت: استقبال خوب نویسندگان خوب افغانستانی در ایران ما را بر این داشت که نه تنها اختتامیه، بلکه بخشی از برنامه های علمی را هم در ایران برگزار کنیم، بنابراین با همکاری بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان یک نشست علمی به نام «داستان عاشورایی بازآفرینی یا بازنویسی» در محل این بنیاد در تهران برگزار کردیم.

مدقق افزود: مجموعه داستان هایی که به مرحله پایانی راه پیدا کردند، 12 داستان بود و از آنجا که این حرکت حرکتی نو بود و نمی خواستیم که ابتر بماند، با توجه به سعی و تلاش های صورت گرفته تصمیم گرفته شد که این دوازده داستان در قالب یک مجموعه داستان شکیلی روانه بازار شود که هفته آینده که مراسم اختتامیه ای که در بلخ برگزار می شود، از این مجموعه داستان رونمایی خواهد شد.

دبیر چهارمین کنگره واژه های تشنه در پایان تصریح کرد: همه داستان نویسانی که داستان های خود را فرستادند، از نظر ما برگزیده هستند، اما داورهای انتخاب شده برای گزینش آثار برتر، از نظر تنوع جغرافیایی و سلیقه ای سعی کردیم که تمامی سلیقه ها را پوشش دهد.

در ادامه این نشست حجت الاسلام سید احمد بطحایی رییس انجمن داستان طلاب اظهار داشت: داستان خطه افغانستان به دلیل تاریخ غنی ای که دارند، داستان فوق العاده پربار و غنی ای است که شاید در ملل دیگر منبع خوب برای نوشتن داستان کم باشد، اما تاریخ ملی و مذهبی افغانستان از داستان و قصیده و روایت برای نوشتن پر است.

رییس انجمن داستان طلاب با بیان این که این سوگواره قدم خیلی مبارک و مغتنمی است، تصریح کرد: اما از دست اندرکاران این کنگره خواهش دارم که این قدم را متوقف نکنند و نهادهایی هستند که می توانند کمک کنند؛ این قدم، قدم ابتدایی است و امیدواریم که به کمک انجمن داستان مرکز فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم پویا تر و بهتر ادامه پیدا کنند و بتوانیم از داستان های این دوستان استفاده بیشتری ببریم.

سپس فریدالدین فریدعصر به سخنرانی با موضوع جایگاه روایت داستانی در شکل گیری سنت روایی عاشورا پرداخت و تصریح کرد: که فرهنگ عاشورا به صورت زنده در پس قرن ها و سالهای متمادی به ما رسیده و برای مردم الهام بخش بوده است و تحت تأثیر واقعه عاشورا زندگی کرده ایم.

این کارشناس ادبیات داستانی گفت: برای اهل تحقیق دغدغه شده است که چرا عاشورا توانسته به ما برسد و زنده بماند و خود را تقویت کند و استمرار پیدا کند و شما به قدری تحت تأثیر این واقعه بوده اید که درباره آن داستان بنویسید.

وی گفت: به نظر می رسد که عاشورا به این دلیل در دسترس ما است که به روایت درآمده و در دل یک سنت روایی به ما رسیده است؛ اگر به شکل روایی در نیامده بود، علی رغم عظمت شاید به این حد به دست مردم نرسیده بود؛ اساسا زندگی ما با روایت معنا پیدا می کند؛ آن مقداری از زندگی خود را که می توانیم به روایت بکشیم، می توانیم به دیگران ارائه دهیم و اگر به روایت در نیاید، قابل تعریف کردن نیست.

فریدعصر روایت را هویت دهنده دانست و تصریح کرد: اتفاقی که درباره واقعه عاشورا افتاده این است که این واقعه در دل یک سنت به بهترین شکل ممکن به روایت کشیده شده است؛ روایت هویت دهنده است و سبب می شود که شخصیت های تاریخی خود را به الگوهایی تبدیل کنیم.

وی با بیان این که در واقعه عاشورا تمام ظرفیت ها برای روایت داستانی وجود دارد، گفت: علت این که از واقعه عاشورا مسائل زیادی را مردم می دانند، این است که این واقعه به روایت کشیده شده است، این به روایت کشیده شدن دو دلیل جدی دارد: یکی این که خود واقعه عاشورا بر می گردد که این واقعه خود خصلت روایتی و روایت گونه دارد و قبل از این که واقع شده باشد، از زبان پیامبر(ع) به حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) روایت شده است. دلیل دیگر، نگاه ما تاریخ نگاری است که آیا تاریخ نگاری را منهای روایت داریم یا نه؟ با نگاه به واقعه عاشورا، تمام ظرفیت ها برای روایت محکم داستانی وجود دارد.

این کارشناس ادبیات داستانی درباره خاطره جمعی اظهار داشت: با توجه به این که خاطرات برای افراد است، زیست بوم افراد خود به خود در شکل گیری خاطرات جمعی شان تأثیر می گذارد، یعنی این که خاطره جمعی که از واقعه عاشورا در مدینه النبی وجود دارد، با خاطره جمعی که از این واقعه عاشورا در خراسان آن زمان تشکیل شده، احتمالا متفاوت خواهد بود؛ چرا که هر کدام از اینها فرهنگ، آداب و رسوم خودشان را دارند و این افرادی که این خاطره جمعی را دارند، خودشان مستقیما آن واقعه را ندیده اند و افرادی این خاطرات را به اشتراک گذاشته اند و گویا برای اینها خاطره ای از واقعه عاشورا وجود دارد.

این کارشناس ادبیات داستانی تصریح کرد: اگر کار روایت گویی را جدی بگیریم و و روایتگران خوبی باشیم و روایت گری را به خوبی فرا بگیریم، این مسأله در واقع به هویت ناب شیعی کمک می کند و در ادامه مسیر تاریخ و ساختن زندگی شیعیان مؤثر خواهد بود و داستان سرایی در استمرار روایت گری مؤثر است.

در ادامه اختتامیه کنگره، جواد محقق معاون بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان گفت: اگر چه دوستی ها و ارتباط های ما با دوستان ادبیات مهاجرت ادبیات افغانستان در ایران به درازای تاریخ انقلاب اسلامی است، با عزیزان افغانستانی خود در ایران ارتباط های فراوان داشته ایم.

معاون بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان با مبارک خواندن تولد ادبیات داستانی اظهار داشت: اگر چه تولد ادبیات داستانی هم در انقلاب و هم در میان ادبیات مهاجرت دیر تر از شعر اتفاق افتاده است و شعر به دلیل پیشینه ای که در هر دو سرزمین داشته، بسیار زودتر شروع شده و چهره های شاخصی را هم پیدا کرده است، اما تولد ادبیات داستانی، تولد مبارکی است.

وی درباره از بین رفتن زبان فارسی از زبان تاجیکستانی گفت: زبان فارسی به دلیل هجمه های مستقیم و غیرمستقیم فرهنگی و سیاسی که در یک قرن اخیر داشته، کمی از هم جدا شده و عمدتا در سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان زبان فارسی را به معنای جدی تر خود داریم که متأسفانه در تاجیکستان به دلیل نوع الفایی که استفاده می شود، اگر چه مردم این کشور به زبان فارسی صحبت می کنند، اما چون رسم الخط شان تغییر پیدا کرده، نمی توانند از آثار فارسی تولید شده در ایران و افغانستان استفاده کنند و در سال های اخیر آموزش قرآن و الفای فارسی نیز ممنوع شده است.

محقق خاطرنشان کرد: بر آن هستیم که این ادبیات و پیشنیه ادبی و تاریخی پایدار بماند و وظیفه داریم برای احیای این زبان و ارتباطات بیشتر فرهنگی تلاش کنیم.

معاون بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان گفت: یکی دیگر از کارهایی که در بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان شروع کردیم، تسرّی دادن برگزیدگان جایزه جلال آل احمد در ایران در چهار شاخه ادبیات داستانی، داستان کوتاه و بلند، پژوهش و تحققات ادبی و سفرنامه است که بتوانیم دیگر کشور های هم زبان را در این بررسی ها دخیل کنیم.

وی ضمن بیان آماری از برگزیدگان چهارمین کنگره واژه های تشنه تصریح کرد: مرتضی شاهترابی در پایان درباره روند داوری کنگره گفت: داستان ها ارسالی در دو مرحله مقدماتی و نهایی مورد بررسی قرار گرفت که در مرحله مقدماتی 12 اثر  پس از بررسی بر اساس امتیاز برتر انتخاب شه و به مرحله نهایی ارسال شدند و در مرحله نهایی 6 داستنان به عنوان داستان های برتر انتخاب شدند و 4 نفر به عنوان آثار برگزیده با جایگاه سومی مشترک انتخاب و 2 نفر نیز تقدیری برگزیده شدند.

در پایان این مراسم، از برگزیدگان چهارمین کنگره واژه های تشنه تجلیل به عمل آمد./822/پ201/ی