نشست خبری «نشان شیرازه» در سرای هل قلم تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست خبری «نشان شیرازه» در مورد دومین سالانه هنر طراحی کتاب ایران، روز یکشنبه با سخنرانی کیانوش غریب‌پور، دبیر علمی دومین سالانه هنر طراحی کتاب ایران؛ مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب؛ و افشین داورپناه، معاون پژوهشی و فرهنگی خانه کتاب، در سرای هل قلم برگزار شد.
«پیکره» و «اجزا»ی کتاب، دو بخش اصلی مسابقات هستند
در ابتدای این مراسم، غریب‌پور در تبیین سالانه هنر طراحی کتاب ایران گفت: ما یک رویداد به نام جایزه کتاب سال داریم که موضوع آن، محتوای کتاب است اما در رویداد سالانه طراحی کتاب به ظاهر کتاب توجه می‌شود. در تاریخ کتاب‌آرایی جهان، صحافی ایرانی شناخته شده است چراکه در طول تاریخ کشورمان، کتاب از جهت کیفیت و تصویر مورد توجه بوده است، همچنین دو جایزه معتبر برای کتاب‌آرایی در سطح جهان وجود دارد که خانه کتاب نیز در سطح داخلی وارد این حوزه شده است.
وی در مورد هدف از برگزاری این سالانه و دلیل نامگذاری «نشان شیرازه» برای آن اظهار کرد: ما می‌خواهیم کتاب‌آرایی‌های برتر را برند کنیم و کتاب‌آرایی خود را اتقاء بدهیم. همچنین عنوان «نشان شیرازه» را برای آن انتخاب کردیم که مدنظرمان اتصال همه اجزای کتاب به عنوان یک موضوع واحد است.
دبیر علمی دومین سالانه هنر طراحی کتاب ایران بیان کرد: مطابق فراخوانی که منتشر شده است، دو بخش اصلی در جوایز داریم، یک بخش مربوط به پیکره کتاب است که ظاهر کتاب به عنوان واحدی یکپارچه باید از همه جهات برگزیده شود و یک بخش مربوط به اجزای کتاب است که هر جزء به طور جداگانه بررسی می‌شود.
وی در مورد مسابقه پیکره کتاب افزود: در این بخش، رویکردمان در ژانر کتاب‌های تصویری با رویکردمان در بخش کتاب‌های غیر تصویری متفاوت است به طوری که در بخش کتاب‌های غیر تصویری؛ خوانش، فونت فارسی و مدیریت متن در صفحه مورد نظر است. در ژانر کتاب‌های تصویری؛ جایزه کتاب گنجینه را داریم که موضوع آن مجموعه آثار هنرمندان، موزه‌ها و امثالهم است و جایزه کتاب نفیس را داریم که بیشتر، ادبیات فارسی در آن مورد توجه است. همچنین در این بخش، دو جایزه به فرد داریم؛ یکی برترین مدیر هنری نشر که به کسی تعلق میگرد که تحولی در آثار حوزه ایجاد کرده باشد و همچنین برترین ناشر حامی کتاب‌آرایی را داریم که به کسی انتخاب می‌شود که در این حوزه سرمایه‌گذاری بهتری کرده باشد.
غریب‌پور در تبیین چگونگی تعلق جوایز در بخش مسابقه اجزای کتاب گفت: اگر کتابی در شاخه هنری موفق باشد اما به عنوان یک پیکر واحد نتواند جایزه بگیرد، جایزه همان بخش هنری که برتر بوده را می‌گیرد و در این حزه نیز هم طراحان کتاب و هم ناشران می‌توانند شرکت کنند؛ به طوری که دو پنل خواهیم داشت که پنل طراحان گرافیک و پنل ناشران است.
وی در پایان سخنانش در مورد تاریخ ارسال آثار برای این سالانه بیان کرد: دوم شهریور فراخوانمان را اعلام کردیم و ارسال آثار تا 25 شهریور مهلت دارد؛ که به نظر می‌رسد برای کسی که برای این رویداد کار تولید می‌کند همین زمان کافی باشد، با اینهمه در صورت درخواست، ممکن اسنت یکی دو روز تمدید در حداکثر زمان ارسال آثار داشته باشیم.
«شیرازه»، شیرازه را پیوند می‌زند
در ادامه این نشست، غلامی جلیسه در مورد اهمیت کتاب‌آرایی گفت: بدون شک همه واقف هستند که شکل و ظاهر کتاب در ترویج کتابخوانی دنیای امروزی، بسیار تأثیرگذار است، همچنین ما همواره در حوزه کتاب‌آرایی، جایگاهی در جهان داشتیم و این از افتخارات ماست که هویت ایرانی را در جهان معرفی می‌کند و جای تأسف است که در عصر حاضر کمتر به این توجه می‌شود.
وی در مورد دلیل ضعف کتاب‌آرایی کشور در دوران اخیر افزود: یک بخش از دلایل آن، صنعت چاپ ماست که هنوز چندان به‌روز نیست، ضعیف بودن اقتصاد نشر نیز دلیل دیگر است و چنین دلایلی دست به دست هم داده‌اند که نتیجتاً ویترین کتاب ما چندان جذاب نیست و خریداران کتاب را ترغیب نمی‌کند.
مدیرعامل خانه کتاب در مورد هدف از سالانه «نشان شیرازه» اظهار کرد: «شیرازه» قرار است کمک کند شیرازه از هم پاشیده کتاب ایرانی به هم بپوند بزند لذا ما طبق جلساتی که داشتیم هدفمان این است که صرفاً جایزه ندهیم بلکه یک استاندارد در هر حوزه‌ای معرفی کنیم، همچنین این فعالیت‌ها قطعاً محدود به تهران نخواهد بود و آن را به شکل‌های مختف در شهرهای مختلف ادامه خواهیم داد.
وی افزود: این نگاه آموزشی حتی در فراخوان ما نیز قابل مشاهده است به طوری که خواندن فراخوان، خودش آموزش است؛ اینکه مدیر هنری می‌تواند در کتاب‌آرایی تأثیر به سزایی داشته باشد خودش یک آموزش است.
غلامی جلیسه در پایان سخنانش در مورد اثرگذاری سالانه «نشان شیرازه» بیان کرد: ما امیدوار هستیم با تداوم این جشنواره بتوانیم آینده رنگارنگ و با کیفیت را برای کتاب‌آرایی کشورمان در گستره بین‌المللی داشته باشیم، همانطور که سال گذشته نیز فکر نمی‌کردیم این جشنواره تا این اندازه تأثیرگذار باشد چراکه حجم آثار و استقبال از طرح‌ها، ما را شگفت‌زده کرد.
پیکره کتابهایمان ضعف دارد
در ادامه این نشست، داورپناه با ارائه آماری در مورد اولین سالانه یادآور شد: اولین سالانه مخصوص دو سال 92 و 93 بود، سال گذشته نزدیک هزار طرح ارسال شد که 60 درصد برای بزرگسال بود و فقط 15 درصد از این هزار کتاب به مرحله دوم راه پیدا کرد که اکثراً نقطه قوت آن‌ها نیز یا فقط بر روی زیباشناسی استوار بوده یا فقط به موارد کاربردی توجه داشته است و متأسفانه کتاب‌هایی که در هر دو زمینه مناسب باشند کم بودند.
خط اصیل ایرانی برای تحریر قرآن، کمتر وجود دارد
در بخش دیگری از این نشست، غریب‌پور در پاسخ به خبرنگاران در مورد دلیل جای خالی جایزه قرآن نفیس گفت: کمتر شاهد خطی با اصالت ایرانی هستیم که برای تحریر قرآن، طراحی شده باشد و برای تحریر قرآن، اکثراً از الگوهای استاندارد در جهان اسلام استفاده می‌شود؛ به طوری که نمونه‌های خودمان یا مثل قرآن استاد نیریزی به دوران قدیم برمی‌گردد یا چندان موفق نبوده است!
وی افزود: البته در در طراحی جلد قطعاً قرآن‌های نفیس نیز می‌توانند جایزه بگیرند اما در صفحه‌آرایی یکی دو مورد الگوی آماده است که تکرار می‌شود و کار اصیل کم است. هرچند این روند ممکن است تغییر کند که تعیین بخش‌های مختلف مسابقات نیز طبعاً به شرایط هر زمانی بستگی دارد. البته در بخش گنجینه، آثار قدیمی شرکت می‌کنند لذا قرآن نیریزی نیز می‌تواند در این بخش شرکت کند و فقط بخش جداگانه‌ای برای قرآن نداریم.
دبیر علمی دومین سالانه هنر طراحی کتاب ایران در مورد چگونگی داوری کتاب‌های کودک و نوجوان گفت: ما چون به انواع کتاب می‌خواهیم بپردازیم متمرکز به یک حوزه‌هایی نخواهیم شد که برای خودش رویدادی مستقل دارد؛ تصویرگری، چند جشنواره خوب دارد، در گرافیک نیز وضعیت همینطور است. تصویرگری ما تابع ادبیات است و متأسفانه ادبیات در حوزه کودک و نوجوان به‌روز نیست و با زندگی بچه‌ها انطباق ندارد. توصیه شورای علمی و خود آقای جلیسه این است که به کتبی جایزه بدهیم که توانسته‌اند با تأثیر بر روی مخاطب موفق باشند، منتها ما چون روی موجودات انتخاب می‌کنیم باید ببینیم چه چیزی به دستمان می‌رسد!
وی در مورد معیار برگزیدن آثار گفت: ما فقط به کار خوب نگاه می‌کنیم، البته قرار نیست ما با این سالانه، کل صنعت نشر را درمان کنیم، ما فقط کتب خوب را شناسایی و معرفی می‌کنیم، همچنین رانتی وجود ندارد و یادم نیست تاکنون جایزه‌ای به کتاب دولتی داده باشیم بلکه همه ناشران برگزیده، خصوصی بودند هرچند اگر یک ارگان دولتی نیز کار خوبی کرده باشد طبعاً قابل تقدیر است.
غریب‌پور در پایان سخنانش در مورد داوری افزود: در بخش کتب مصور، میزان انتخاب تصویر با فضای داستان و سن مخاطب مهم است؛ چیزی که خیلی برایمان مهم است و شخصاً از آثار ارسالی آن نا امید هستم، بخش کتاب‌های بدون تصویر است، در این بخش باید به چشم مخاطب احترام گذاشته شود، همچنین در این بخش، گرافیک زیرپوستی برای شخص من خیلی مهمتر از گرافیک درخشان است. همچنین هیئت داوران نیز بر همین اساس عمل می‌کنند و ما در انتخاب هیئت داوران صرفاً از چهره‌ها استفاده نکردیم بلکه داورانمان به‌روز و هوشیار هستند./805/201/ب2