ولایت تمام فقه اجتماعی را در خود خلاصه می‌کند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت‌الله محسن اراکی، نماینده مجلس خبرگان رهبری در محل موسسه مطالعات راهبردي علوم و معارف اسلام نور، در رابطه با فقه اجتماعی به سخنرانی پرداخت و گفت: فقه فردی مقدمه شکل‌گیری فقه اجتماعی است.
وی در ادامه افزود: در روایات تأکید شده است یکی از بنیان‌های اسلام ولایت است. ولایت کلمه‌ای است که تمام فقه اجتماعی را در خود خلاصه می‌کند. معنی ولایت در بسیاری از موارد صحیح فهمیده نشده است و عده‌ای گمان می‌کنند، مقام ولایت، مقامی قدسی و آسمانی است و هیچ ارتباطی با زندگی مردم ندارد.
نماینده مردم استان مرکزی در مجلس خبرگان رهبری با بیان این‌که در روایات، ولایت تفسیر به تسلیم شده است، اظهار داشت: مراد از تسلیم در روایات این است که زندگی ما، فرمانبردارانه باشد. اساس ولایت این است که زندگی مردم دارای فرمانروا و فرمانبر می‌شود.
دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی به تشکیل جامعه از یک فرمانروا و مجموعه‌ای از فرمانبرداران اشاره کرد و گفت: جامعه شکل نمی‌گیرد مگر آنکه فرمانروا باشد. اگر چنین حالتی پیش آمد تمدن شکل می‌گیرد، زیرا جامعه به هم پیوسته تمدن را شکل می‌دهد. بنابراین اگر می‌خواهیم تمدن‌ساز باشیم باید کاری کنیم فرهنگ فرمانبر بودن نهادینه شود.
وی اضافه کرد: فقه اجتماعی هم از نظر تئوری و هم از نظر عملی ضعیف است، یعنی به فقه اجتماعی عمل نمی‌شود. مردم به شکلی نیستند که در رفتارهای اجتماعی عامل به فقه باشند. مردم کشور ما را می‌توان از نظر تدیّن فردی بسیار متدیّن دانست اما در فضای جامعه کمتر تدینی دیده می‌شود. در خیابان، کارخانه، بازار و اماکن عمومی دیگر، فقه یا تدین در رفتار مردم کمتر وجود ندارد.
آیت‌الله اراکی دلیل کمرنگ بودن تدین را در اجتماع، تدوین و تبیین نکردن فقه اجتماعی دانست و افزود: ابتدا ما باید فقه اجتماعی را تدوین بعد از آن تبیین کنیم تا توقع داشته باشیم فرهنگ اسلامی در جامعه دیده شود.
وی به جلوه‌گر شدن نظم اجتماعی در غرب اشاره کرد و گفت: غربی‌ها با هر ابزاری که در دست داشتند، همچون جریمه، تشویق، رسانه، تبلیغات و موارد دیگر موفق شدند رفتار و نظم اجتماعی را در جامعه خود حاکم کنند اما ما نتوانستیم فرهنگ اسلامی را به فرهنگ اسلامی اجتماعی تبدیل کنیم، البته این نتوانستن دلایل مختلفی داشته است.
دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی در تبیین دلایل ضعف ایجاد فقه اجتماعی اظهار داشت: پیش از انقلاب اسلامی نظام حکومتی ایران به شکلی نبود که دغدغه اسلامی شدن اجتماع را داشته باشد و حاکمیت طاغوت بود. پس از انقلاب نیز در ده سال اول نیروهای انقلابی درگیر تثبیت اصل موجودیت نظام بودند و فرصتی برای نظام‌سازی وجود نداشت.
وی افزود: در ده سال دوم از تئوری اسلام دفاع می‌شد. در ده‌سال سوم تا کنون کارهای شروع شده است که بسیار آهسته پیش می‌رود و نیاز به شتاب بیشتری دارد و در بعضی موارد زیاد به آن پرداخت نمی‌شود.
گفتنی است قبل از سخنرانی آیت‌الله اراکی، حجت الاسلام سیدمحمدمحسن دعائی، مسؤول موسسه مطالعات راهبردي علوم و معارف اسلام نور ضمن خوش‌آمدگویی به ایشان به توضیح و تشریح فعالیت‌های این مؤسسه پرداخت./۸۶۲/پ202/ج