سوء استفاده قانون جذبی‌ها از روایتی بدون سند به نقل از امام علی(ع)
بسیار شنیده‌ایم که امام علی (ع) فرموده‌اند: «از دری که فقر وارد شود، از در دیگر دین و ایمان خارج می‌شود» اما ...
به گزارش خبرنگار گروه فرق و ادیان خبرگزاری رسا، شاید تا کنون بارها این روایت را شنیده باشید که گفته می‌شود امام علی (علیه‌السلام) فرموده است: «از دری که فقر وارد شود، از در دیگر دین و ایمان خارج می‌شود».
برخی از این روایت برای اثبات تلازم مستقیم میان فقر و دین‌ستیزی یا کاهش ایمان استفاده می‌کنند و برداشت می‌کنند که اسلام نیز قائل به وجود رابطه‌ای مستقیم و علت‌ومعلولی میان فقر و کاهش ایمان است.
با این حال، بررسی منابع روایی و تفسیری نشان می‌دهد که:
- عدم وجود روایت در منابع معتبر: این عبارت در هیچ یک از کتب روایی شیعه و سنی یافت نمی‌شود؛ نه به زبان عربی و نه به ترجمه‌های فارسی.
- نبود اشاره در متون تفسیری: هیچ یک از متون تفسیر قرآن و کتب اخلاق و معارف اسلامی چنین روایتی را نقل نکرده‌اند.
- عدم استناد: با این وجود، برخی منابع و نویسندگان بدون ارائه سند معتبر به این روایت استناد می‌کنند و تلازم میان فقر و خروج ایمان را نتیجه‌گیری می‌کنند.
این مسئله نشان‌دهنده پراکندگی اطلاعات و برداشت‌های ناصحیح از احادیث و گفته‌های امامان است که زبان زبان گشته بدون آنکه سندی برای این روایت ذکر شود.
بنابراین، نمی‌توان چنین رابطه علت‌ومعلولی مستقیمی را میان فقر و کاهش ایمان یا دین‌ستیزی اثبات کرد. آنچه از متون معتبر اسلامی برداشت می‌شود این است که فقر می‌تواند شرایط و دشواری‌هایی ایجاد کند، اما هیچ روایت معتبری وجود ندارد که بگوید «فقر خود به خود موجب خروج ایمان می‌شود».
به بیان دیگر، این روایت بیشتر شبیه یک ضرب‌المثل یا حکمت عامیانه است که به‌صورت استعاری برای بیان اثرات منفی فقر بر روحیه انسان به کار رفته است، نه یک نص صریح از امام علی (علیه‌السلام).
اگرچه شاید روایاتی در این باب وارد آمده باشد ولی فی‌الحال این روایت وجود خارجی ندارد.
اما نکته مهم این است که این روزها، بسیاری از پکیج فروشهای فضای مجازی، فروشندگان تکنیکهای ترید و بازارهای مالی، فروشندگان قانون جذب با ادعای قانون جذب اسلامی برای فروش بیشتر به متدینین، اغلب به این حدیثِ بدون سند استناد می‌کنند و اینطور تبلیغ می‌کنند که «اگر میخواهید دین و ایمانتان حفظ شود، پس باید ثروتمند شوید و لازمه ثروتمند شدن، خریدن پکیج‌های مالی و رازهای قانون جذبی است که ما آموزش می‌دهیم».
در این تبلیغات، ثروتمند شدن به روش آنها، تنها نقطه مقابل فقر است و هیچ وظعیت وسطی تعریف نشده است. با یک حدیث جعلی، ثروت، ضامن بقای دین و عاقبت بخیری دینی تلقی می‌شود و با عبور از رازهای رازقیت الهی، ثروتمند شدن با ترید یا قانون جذب، تنها راز خوشبختی در عالم معرفی می‌شود.
نکته دردناک نیز اینجاست که همه این نظام معنایی و معرفتی و بهتر است بگوییم نظام تبلیغاتی را با حدیثی بدون سند به امیرالمؤمنین علی علیه السلام نسبت می‌دهند.
شایسته است نهادهای مسئول که فکر میکنم در حال حاضر نهادی جز حوزه علمیه وجود ندارد، به این امر رسیدگی کرده و مانع سوء استفاده از روایات و نام اهل بیت علیهم السلام شوند.
ارسال نظرات