تمایل به تناسخباوری در جوامع امروزی روزافزون است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، علی موحدیان عطار، استاد دانشگاه تهران، ظهر امروز در جلسهای از برنامههای مدرسه تابستانی کلام امامیه با موضوع نقد آموزهی تناسخ به سخنرانی پرداخت و گفت: تناسخ باوری و تمایل به این اندیشه در میان جوامع روز افزون است، به ویژه در جوامعی که دین اصیلی نداشته باشند.
وی در ادامه افزود: باید به این موضوع توجه داشت که این جوامع نیازی در خود دیدهاند که به سراغ این اندیشه رفتهاند و نمیتوان گسترش آن را تنها برگردن افراد سودجو نهاد.
موحدیان عطار به مدرن شدن ویژگیهای انسان اشاره کرد و گفت: یکی از دلایلی که جوامع امروزی به سوی اندیشههایی همچون تناسخ میروند ویژگیهایی است که در انسان مدرن به وجود آمده است.
وی بعضی از ویژگیهای انسان مدرن را اینچنین برشمرد: انسان مدرن تجربهگرا است و کمتر به علوم و معارف عقلی، فلسفی، شهودی و نقلی علاقه نشان میدهد. در تناسخ از شواهد و مصادیق فراوان استفاده میکنند و به طرف مباحث عقلی و نقلی نمیروند.
استاد دانشگاه تهران در توضیح ویژگی دوم بیان کرد: ذهنهای مدرن به طرف دیناندیشی نمیروند. نسلهای امروزی دیگر از فکر کردن به دین میگریزند و حتی موضوعات دینی را به صورت بیرونی بحث میکنند. تناسخ باوری دینی نیست، بنابراین ذهن جدید به راحتی با آن کنار میآید و از بحث و فکر کردن به آن پرهیز نمیکند.
وی با بیان اینکه ویژگی سوم انسان دوران مدرن انسان محوری است، گفت: انسان باوری یعنی انسانها خود را مرکز هستی میدانند و به علاقههای خود و نفع و ضرر خود میاندیشند نه عبد خدا بودن. تناسخ باوری با این ویژگی تناسب دارد زیرا در این باور، انسان است که سرنوشت خود را تعیین میکند و به قضاوت خداوند کاری ندارد.
موحدیان عطار فردگرایی را ویژگی چهارم انسان مدرن عنوان کرد و افزود: انسانهای امروزی و به اصطلاح مدرن به خواستههای جمع اهمیت کمتری میدهند به همین دلیل است که تناسخ را بهتر میپذیرند.
وی بیان داشت: انسان مدرن، عقل گرایی به مفهوم عقل تجربی و دنیوی را میپذیرد. مبحث معاد پیچیده است و متافیزیک عمیقی برای فهم خود میطلبد. در حالی که تناسخ این مشکلات و سختیها را ندارد و سریع فهمیده میشود.
استاد دانشگاه تهران به توضیح ویژگی کارکردگرا بودن ذهن انسان مدرن پرداخت و گفت: انسان مدرن از هر اندیشهای به دنبال کارکرد آن است، کارکردی که بتواند در زندگی روزمره از آن استفاده کند و مشکلی از مقابل پایش بردارد. تناسخ میتواند کارکردگرا باشد به همین دلیل است که از آن استقبال میکنند.
وی افزود: تناسخ معنای زندگی را راحت، ترسیم میکند و از نگاه خود مشکلات را راحتتر حل میکند. مثلا در مسأله نقص عضو به فرد میگویند؛ نگران نباش، تو زندگی دوبارهای خواهی داشت که در آن دیگر با این مشکل مواجه نخواهی شد یا میگویند؛ این نقص عضو تو، به دلیل کار اشتباهی است که در گذشته انجام دادهای.
موحدیان طاهری با بیان اینکه ما هیچگاه به تناسخ و عرفانهای نوظهور نگاه دقیقی نداشتهایم، اظهار کرد: این پدیدهها در پاسخ به نیازی به وجود آمدهاند که در جوامع وجود داشتهاند، اگر ما به آن نیازها پاسخ سریع و صحیحی میدادیم هیچگاه این نیازها در جوامعی مانند جامعه خودمان به تناسخ و عرفانهای نوظهور ختم نمیشدند.
وی تأکید کرد: تناسخ در جوامعی که این مفهوم ریشه دارد، امری تلخ و ناخوشایند است و آنها درپی نجات از آن هستند اما هنگامی که تناسخ وارد کشور ما میشود به لاابالیگری میانجامد زیرا افراد، فکر میکنند شانس مجدد زندگی کردن خواهند داشت، بنابراین هرکاری که مطابق با نفسشان باشد انجام میدهند.
لازم به ذکر است این سخنرانی دومین جلسه از روز سوم برنامه مدرسه تابستانی کلام امامیه بود که به همت دفتر تبلیغات اسلامی، واحد تخصصی آخوند خراسانی برگزار گردید./202/862/ب1