ارده و مشیت الهی در زندگی مخلوقات

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، آیت الله سید ابوالحسن مهدوی نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری ظهر امروز با بیان این که انسان مختار است، اما خداوند هم مسلوب الاراده نیست، گفت: خداوند در عین این که عمدا جلوی ما را نمی گیرد و قدرتش را اعمال نمی‌کند، گاهی وقت ها هم سببیت را می‌گیرد و علت را از علیت می‌اندازد.

وی ادامه داد: خداوندی که می‌توانست به جای این انسانی که با یک سر و دو دست و پا خلق کرده را به میلیاردها شکل دیگر و به انواع و اشکال دیگر آفریده و مهندسی کند و قدرتش در خلق همه آن ها بالسویه بوده، اراده‌اش بر این قرار گرفته تا انسانی با این مشخصات بیافریند و این تخصیص ایجادی است و مخصص آن اراده خداوند است.

نماینده مجلس خبرگان رهبری افزود: خداوندی که تمام آسمان‌ها و زمین را آفریده و اراده کرده تا انسان اراده داشته باشد، همه آن مخلوقات در قبضه قدرت او هستند و هرگاه بخواهد و اراده کند تمام آن ها را بر می‌گرداند و پشیمانی در کار خداوند وجود ندارد.

آیت الله مهدوی با بیان این‌که اراده خدا عین ذات او نیست، گفت: زیرا خداوند همیشه در حال اراده کردن نیست، در حالی که علم و قدرت الهی دائمی و از صفات ذاتی هست، ولی اراده خداوند از صفات فعلیه است.

وی در ادامه با اشاره به این که خداوند اراده کرده تا ما اراده داشته باشیم و ما مجبوریم اراده داشته باشیم، تصریح کرد: حال که خداوند به ما اراده داده، اجازه داده تا بین خیر و شر انتخاب کنیم و مانند پرنده ای هستیم که یک پایش را با طناب بسته‌اند و می تواند در یک محدوده ای حرکت کند و تصمیم بگیرد و انتخاب کند که در آن محدوده که آزاد است چه کارهایی انجام دهد، حال آن که بیشتر از آن محدوده نمی‌تواند حرکت کند، هر چند در همان محدوده کوچک هم ممکن است گاهی از حرکت پرنده ممانعت شود.

امام جمعه موقت اصفهان با بیان این نکته که اختیار آن پرنده در دست ماست ولی به او اجازه داده ایم در محدوده خودش تصمیم بگیرد و قدرت خود را به جز موارد اندکی اعمال نمی‌کنیم، گفت: خداوند هم به انسان اختیار داده تا در یک محدوده‌ای خودش تصمیم بگیرد و مختار باشد.

وی افزود: انسان مختار است اما خداوند هم مسلوب الاراده نیست و در عین این که عمدا جلوی ما را نمی گیرد و قدرتش را اعمال نمی‌کند، گاهی وقت‌ها هم سببیت را می‌گیرد و علت را از علیت می‌اندازد که به عنوان نمونه در انقلاب اسلامی حضرت امام(ره) بارها باید اعدام می شدند اما خداوند اجازه ندادند و سرد شدن آتش بر حضرت ابراهیم(ع) نیز از همین مقوله است.

آیت‌الله مهدوی ابراز داشت: وقتی ما در انجام کارهایمان به خدا توکل نمی‌کنیم، از حیوان پست‌تر می شویم زیرا اراده ما تحت اراده خداست و پزشکی که عمل جراحی می‌کند با علم به این که همه چیز و شفا به دست خداست در ابتدای عمل بسم الله می گوید.

استاد اخلاق حوزه علمیه در ادامه گفت: اراده‌ای که خداوند به ائمه معصومان(ع) داده است، بیشتر از بقیه انسان‌ها است و اراده ای هم که خداوند به امیرمؤمنان(ع) داده بی‌حد است و همچنین خداوند در یک محدوده خاصی به ما اجازه داده که اراده ما افزایش پیدا کند.

وی با اشاره به این که اول خداوند اراده کرده که انسان اراده داشته باشد و اراده خداوند مال خود اوست، گفت: این که اراده خداوند را همان علم و قدرت او بدانیم، اشتباه است، چرا که خداوند می‌توانست در عین حال که قادر بر خلقت اراده در انسان است، به انسان اراده ندهد.

آیت‌الله مهدوی ادامه داد: این مطلب که چرا خداوند قبل از این جهان را خلق نکرد و اراده اش بر این تعلق نگرفت و این که چه حکمتی وجود داشته تا قبل از آن زمان خداوند جهان را خلق کند، ملا صدرا هم وارد این بحث نشده و جواب آن در این است که اصلا این تعبیر غلط است و زمان و مکان با موجود شدن جهان معنا پیدا می کند.

وی تصریح کرد: اگر خداوند اراده نمی‌کرد، نه زمان بود و نه مکان و تمام هستی ما عین ربط به خداوند است و عقل ما خارج از زمان و مکان را نمی تواند درک کند و بی نهایت خارج از احاطه فکری بشر است.

آیت الله مهدوی در پایان اظهار داشت: این نکته که چرا خداوند ما را قبل از آن زمان و یا بعد از آن و یا در مکانی دیگر خلق نکرد، مخصص آن اراده خداوند است و این در حالی است که می‌توانست در زمان و مکان دیگری این کار را بکند، اما اراده خداوند بر این تعلق گرفته و برای انسان قبل از آن زمان و مکانی تعریف نمی شود./939/پ203/ح