گزارشی از آخرین رایزنی‌های گروههای سیاسی بر سر پست نخست وزیری عراق
در حالی که نتایج انتخابات پارلمان عراق هنوز اعلام نشده است، گروه های سیاسی بر اساس نتایج غیر رسمی منتشر شده به رایزنی درباره تشکیل دولت جدید می پردازند.
نتایج غیر رسمی نشان می دهد که ائتلاف دولت قانون در استان های مرکزی و جنوب در صدر قرار دارد و ائتلاف المواطن و الاحرار در رتبه های بعدی قرار دارند.
در این بخش، گزارشی از آخرین خبرها و دیدگاه های گروه های سیاسی درباره نتایج انتخابات و تشکیل دولت آینده به ویژه احتمال سومین دوره تصدی نوری المالکی بر پست نخست وزیر می پردازیم.
آغاز رایزنی‌های مالکی برای تشکیل دولت جدید
علی الموسوی، مشاور رسانه‌ای نخست وزیر عراق، گفت نتایج اولیه انتخابات نشان می‌دهد که نوری مالکی پیشتاز است و این وضعیت نخست وزیری مجدد او را تضمین کرده است.
وی افزود: تماس‌های نوری مالکی با همه نیروهای سیاسی کشور از کُرد و سنی و شیعه آغاز شده و هدف از این تماس‌ها توافق بر سر یک برنامه سیاسی یکپارچه است.
موسوی تصریح کرد: برنامه نوری مالکی تشکیل دولت اکثریت سیاسی است و کسانی که از مخالفت با نخست وزیری مجدد مالکی سخن می‌گویند هیچ درکی از اوضاع سیاسی کشور ندارند.
مشاور رسانه ای نخست وزیر در حالی از آغاز رایزنی نوری مالکی برای تشکیل دولت جدید خبر می دهد که پذیرش یا عدم پذیرش تصدی مالکی برای سومین بار بر پست نخست وزیر به صدر خبرهای عراق تبدیل شده است.
برخی از سیاستمداران و خبرگزاری ها از قطعی بودن نخست وزیری مالکی و حمایت گروه های سیاسی از وی خبر داده و برخی دیگر تأکید می کنند که مالکی به هیچ وجه به سومین نخست وزیر خود دست نخواهد یافت.
ائتلاف مجلس اعلا، جریان صدر، اهل تسنن و کردها
روزنامه «وشه» وابسته به اقلیم کردستان از ائتلاف مجلس اعلای اسلامی، جریان صدر، اهل تسنن و کردها برای جلوگیری از به نخست وزیری رسیدن مالکی خبر داد.
این روزنامه ادامه داد بر اساس نتایج انتخابات و کسب آرا از سوی گروه های سیاسی بزرگ همانند دوره گذشته، تشکیل دولت بسیار سخت خواهد بود و بر این اساس نوری مالکی از مواضع تند خود در قبال سایر گروه های سیاسی کاسته است.
پیوستن 30 نماینده سنی و 15 نماینده کرد به ائتلاف دولت قانون
در مقابل، خبرگزاری اوان با اشاره به پیروزی قاطع ائتلاف دولت قانون در اکثر استان های عراق اظهار داشت که برخی گروه های سیاسی که به شدت با مالکی به دشمنی می پرداختند پس از اطلاع از نتایج انتخابات در حال نزدیک شدن به نخست وزیر کنونی هستند.
این خبرگزاری خبر داد که 30 تن نماینده ائتلاف متحدون وابسته به اهل تسنن و 15 نماینده ائتلاف ملی کردستان از مالکی به عنوان بهترین گزینه نخست وزیر یاد کرده و با ائتلاف دولت قانون متحد خواهند شد.
خبرگزاری اوان ادامه داد که سخنان هفتگی نوری المالکی نشان داد که وی توانسته است موافقت بیش از نیمی از پارلمان برای نخست وزیری مجدد خود را بدست آورد و بر همین اساس با قاطعیت از تشکیل حکومت اکثریت سیاسی سخن می گوید؛ حکومتی که شعار اصلی وی در پارلمان به شمار می آمد.
مخالفت قاطع جریان صدر با نخست وزیری مالکی
اما از سوی دیگر، ائتلاف الاحرار وابسته به جریان صدر که از جریان های مهم شیعه به شمار می آید به شدت با نخست وزیری مجدد مالکی مخالفت می کند.
حاکم الزاملی از اعضای این ائتلاف با اشاره به اینکه ائتلاف گروه های سیاسی پس از اعلام نتایج رسمی آغاز می شود، تأکید کرد که الاحرار به شدت با سومین نخست وزیری مالکی مخالفت می کند اما از شرکای مهم سیاسی خواهد بود.
وی خاطر نشان ساخت که ائتلاف المواطن به رهبری سید عمار حکیم و همپیمانی کردستان از نزدیک ترین گروه ها به ائتلاف الاحرار به شمار می آیند.
تأکید مجلس اعلا بر لزوم تغییر نوری مالکی
مجلس اعلای اسلامی عراق که با نام ائتلاف المواطن در انتخابات شرکت کرده بود نیز از همان ابتدا با سومین دوره نخست وزیری مالکی مخالفت کرده و حتی گزینه های خود را برای نخست وزیری معرفی کرده است.
مسؤولان این مجلس به شدت نسبت به اداره کشور از سوی نوری مالکی معترض هستند و به همین دلیل همواره از شعار تغییر در رقابت انتخاباتی استفاده می کردند. آنان لزوم تغییر وضع کنونی که از سوی مراجع تقلید سر داده می شود را تغییر مالکی می دانند.
بر همین اساس بود که همواره خبرهایی از ائتلاف مجلس اعلای اسلامی عراق با گروه های اهل تسنن و کرد برای تشکیل دولت جدید شنیده می شود، خبری که همواره از سوی رهبران این مجلس تکذیب شده است.
مجلس اعلای اسلامی معتقد است که نخست وزیر مطمئنا از همپیمانی ملی یعنی ائتلاف شیعیان متشکل از ائتلاف دولت قانون، مجلس اعلای اسلامی، جریان صدر، جریان اصلاح ملی و حزب فضیلت انتخاب خواهد شد، اما این فرد را مطمئنا نوری مالکی نمی دانند.
انتخاب نخست وزیر و تشکیل دولت جدید در دروه های گذشته نیز با بحث و جدل های فراوانی همراه بود. ابراهیم الجعفری که هم اکنون ریاست جریان اصلاح ملی را به عهده دارد به عنوان نخست وزیر پیشنهادی همپیمانی ملی معرفی شد ولی با مخالفت سایر گروه ها بود که نوری مالکی به نخست وزیری انتخاب شد.
در دوره گذشته نیز بحث و جدل شدیدی درباره انتخاب نخست وزیر صورت گرفت که مهمترین مورد آن انتخاب مجدد نوری مالکی بود. بحثی که به صورت گسترده میان شیعیان صورت گرفت و نهایتا این ائتلاف دولت قانون بود که حرف خود را به کرسی نشاند و مالکی را برای دومین بار به نخست وزیری که مهمترین پست در دولت عراق است، رساند.
به نظر می رسد بحث درباره انتخاب نخست وزیر در دوره کنونی به مراتب پیچیده تر از دوره های گذشته باشد چرا که ائتلاف دولت قانون که مطمئنا بیشترین کرسی را نسبت به سایر گروه ها در پارلمان خواهد داشت نوری مالکی را تنها گزینه خود برای نخست وزیری می داند در حالی که سایر گروه ها به ویژه همپیمانان گذشته مالکی نظیر مجلس اعلای اسلامی، مطلقا بر عدم انتخاب مالکی تأکید می ورزند./980/ز501/ک
محمدرضا جاسم زاده جایروند