مطالب برخی رسانه‌ها عامل رواج دروغگویی در جامعه است
حجت‌الاسلام سید احمد فاطمی، استاد اخلاق حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در پاسخ به پرسش‌های «آیا ما در معاشرت‌هاى روزانه، به همدیگر به طور کامل راست می‌گوییم؟ و در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟» به تعریف مفهوم دروغ پرداخت و گفت: از نظر اسلام آن‌چه که واقع شده و فرد خلاف آن را به مخاطبان عرصه کند را دروغ میگویند.
وی ادامه داد: ممکن است انسانی کاری را که انجام نداده باشد، بگوید که انجام داده و یا اینکه کاری را انجام داده و بگوید آن کار را انجام نداده است که هر دو این ادعاها کذب بوده و دروغ به شمار می‌آید.
مطالب برخی رسانه‌ها عامل رواج دروغگویی در جامعه است
استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان اینکه دروغ افزون‌بر گفتاری به صورت نوشتاری نیز رخ می‌دهد، اظهار داشت: ممکن است فردی با نوشتن مطلبی دروغی را بیان کنند، مانند اینکه مقاله‌ای را به دروغ بنویسد، البته دروغ بیشتر با کلام و گفتار صورت می‌گیرد.
وی افزود: امروزه به سبب گسترش ارتباطات دروغ نوشتاری نیز بیشتر صورت گرفته و در میان مردم رواج دارد، ادعاهای دروغین یا وارونه جلوه دادن واقعیت‌ها در برخی سایت‌ها از جمله دروغ‌های نوشتاری است.
حجت‌الاسلام فاطمی با تأکید بر اینکه زندگی سالم فردی، خانوادگی و اجتماعی زمانی توأم با سعادت است که افراد با یکدیگر به صداقت، راستی و یک چهره‌گی رفتار کنند، خاطرنشان کرد: اگر دروغ در میان مردم رواج داشته باشد آثار منفی زیادی خواهد داشت که سلب اعتماد یکی از آثار منفی آن است.
دروغگویی از مشروب‌خواری بدتر است
وی تصریح کرد: فرد راست‌گو همیشه در نظر مردم یک انسان مورد اعتماد و امانتداری به شمار می‌آید؛ وقتی دروغ رایج شود از دستاوردهای شوم آن سلب اعتماد است و وقتی اعتماد سلب شود آرامش از بین می‌رود؛ همچنین افراد به انسان کذاب به چشم یک انسان غیر امین و خائن نگاه می‌کنند.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان اینکه در اسلام دروغ از گناهان کبیره است، خاطرنشان کرد: در اسلام نسبت به دروغگویی نهی شدیدی شده است، در روایتی آمده «همه پستی‌ها در یک اتاقی جمع شد، کلید آن مشروب‌خواری است و دروغگویی از مشروب خواری نیز بدتر است».
وی ادامه داد: هر چند مشروب‌خواری گناه کبیره بوده و دستاوردهای شومی زیادی دارد ولی از جهتی می‌توان گفت که گناه انفرادی و شخصی است، اگر انسانی که مرتکب این عمل زشت شده از ته دل استغفار کند در پیشگاه خداوند متعال بخشیده می‌شود، ولی دروغگویی گناهی است که افزون‌بر حق‌الله بودن حق‌الناس نیز است.
دروغ‌گوی در سطح جامعه آثار شومی بسیاری خواهد داشت
حجت‌الاسلام فاطمی اظهار داشت: اگر فردی، فرد دیگر را امین بداند، ولی او دروغ بگوید، افزون‌بر اینکه حق الله بوده و فرمان خداوند متعال را زیر پا گذاشته است، به آن فرد نیز خیانت کرده است، چرا که دروغ نوعی خیانت است، به ویژه اگر در سطح جامعه باشد، برای نمونه اگر مسؤولی یا فردی که مردم به گفتار او اعتماد می‌کنند دروغ بگوید، طبیعتا دیر یا زود کذب او بر ملا می‌شود، از این‌رو سلب اعتماد عمومی در جامعه به وجود می‌آید.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان اینکه دلایل احساس کمبود و عقدهای روانی از عوامل دروغگویی افراد است، خاطرنشان کرد: برخی افراد برای اینکه کمبودهای خود را نشان ندهند به دروغگویی، دروغ‌پردازی و ادعاهای دروغین می‌پردازند.
برخی برای به دست آوردن مقام و جایگاه دروغ میگویند
وی افزود: گاهی نیز منفعت طلبی و خودخواهی سبب ادعاهای دروغین می‌شود، مانند اینکه انسان مدرکی را ندارد و ادعا کند فلان مدرک را دارد، چرا که به سبب طمع به دنبال کسب پست و مقام است و می‌بیند اگر صادقانه میزان تحصیلات خود را بیان کند به این پست نمی‌رسد.
حجت‌الاسلام فاطمی کسب محبوبیت در میان مردم را از دیگر عوامل دروغگویی افراد دانست و گفت: گاهی برخی افراد به دنبال کسب محبوبیتی میان مردم هستند و اگر صادقانه شخصیت و جایگاه خود را بیان کنند به محبوببت نمی‌رسد از این‌رو به دروغگویی و بیان سخنانی که جذابیت دارد، متوسل می‌شوند.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه ایمان به خدا، معاد و قیامت سبب دوری افراد از دروغ‌گوی می‌شود، خاطرنشان کرد: اگر انسان بداند تمام حرکات و کلمات او در پیشگاه خداوند متعال و فرشتگان ثبت و ضبط می‌شود، مسلما از دروغگویی پرهیز می‌کند.
وی تصریح کرد: در روایت وارد شده «هیچ کلامی از زبان انسان خارج نمی‌شود مگر اینکه دو فرشته تمام این مطالب را ثبت و ضبط می‌کند»، اگر کسی معتقد باشد که خدا بالای سر او است و تمام سخنان او را می‌شنود جرأت نمی‌کند به گناهی گرفتار شود.
خودخواهی و خودپرستی از عوامل دروغگویی است
حجت‌الاسلام فاطمی با اشاره به اینکه عدم ایمان و اعتقاد سبب ایجاد خودخواهی و خودپرستی در افراد می‌شود، اظهار داشت: اگر فرد خدا ترس نباشد برای او راست‌گویی و دروغگویی برابر است، چرا که تنها برای آن فرد منفعت شخصی مورد نظر بوده و تفاوتی نمی‌کند با دروغگویی به دست بیاورید یا راست‌گویی.
وی ادامه داد: اگر فرد خداخواهی و خداپرستی باشد، تمام رذائل اخلاقی را از خود دور می‌کند، ولی اگر دنیا پرستی بر او حاکم شود، رذائل اخلاقی در وجود او ایجاد می‌شود.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به آیات قرآن کریم و تأکید پیامبر(ص) به کفار نسبت به بیان «لا اله الا الله»، خاطرنشان کرد: منظور پیامبر(ص) تنها گفتن یک کلمه بی‌محتوا نیست، بلکه ایشان می‌خواستند بیان کنند که فرد باید به کلمه «لا اله الا الله» باور داشته باشد، خالق و رازق را خدا بداند.
وی در پایان گفت: افراد باید بدانند خداوند متعال ناظر بر اعمالشان بوده و تنها او است که می‌تواند نیازهایشان را برطرف کند، وقتی این فرهنگ از نظر اخلاقی و اعتقادی میان مردم تقویت شود، صداقت و امانتداری نیز افزایش می‌یابد.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، دو پرسش از این پرسش‌ها مربوط به موضوع دروغ بود.
گفتنی است، پرسش‌های زیر بخش از پرسش‌های مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:
چرا فرهنگ کار جمعى در جامعه‌ى ما ضعیف است؟
علت کار گریزی چیست؟
چرا در روابط همسایگى‌مان رعایت‌های لازم را نمی‌کنیم؟
چرا در زمینه‌ى فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطى به طور کامل نیستیم؟
حد زاد و ولد در جامعه‌ى ما چیست؟
الگوى تفریح سالم چیست؟
نوع معمارى در جامعه‌ى ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهاى ماست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخى از بخش‌های کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگرى و بى‌صبرى در میان بعضى از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام می‌کنیم؟ علت قانون گریزی در برخى از مردم چیست؟
انضباط اجتماعى در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کارى در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخى از حرف‌های خوب، ایده‌هاى خوب، در حد رؤیا و حرف باقى می‌ماند؟
چه کنیم که ریشه‌ى ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتمان‌نشینى چقدر براى ما ضرورى است؟
تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیارى از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟
چرا پشت سر یکدیگر حرف می‌زنیم؟
چرا در برخى از بخش‌های کشورمان روى آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صله‌ى رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتمان‌نشینى چقدر براى ما ضرورى است؟ چقدر درست است؟
طراحى لباسمان چقدر متناسب با نیازهاى ما و عقلانى و منطقى است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرت‌های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگونیم؟
بعضى‌ها با داشتن توان کار، از کار می‌گریزند؛ علت کار گریزی چیست؟
علت پرخاشگرى و بى‌صبرى و نا بردباری در میان بعضى از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانه‌ها ، در اینترنت و... مراعات می‌کنیم؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌هاى ادارى ما کم است؟
چرا در بعضى از شهرهاى بزرگ، خانه‌هاى مجردى وجود دارد؟ این بیمارى غربى چگونه در جامعه‌ى ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشى خانواده، آنچنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه‌ى ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعی‌اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی‌اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر و حق فرزندان رعایت شود؟/993/ت301/ی