گزارشی از روز اول مذاکرات مسکو

به گزارش خبرگزاری رسا، روز اول مذاکرات ایران و 1+5 که طی آن 2 دور گفت و گوی 2 ساعت و سی دقیقه ای بین طرفین صورت گرفته بود، پایان یافت.

در خلال این مذاکرات طرف ایرانی یک دیدار با هیئت چینی داشت و در پایان دیدارها نیز میهمان نیکلای پاتروشف دبیر شورای عالی امنیت ملی روسیه بود تا سعید جلیلی با همتای روس خود در ضیافت شام پیرامون مذاکرات بحث و تبادل نظر داشته باشد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران پیش از آغاز دور نخست گفت‌وگوها، نشست را آزمونی برای گروه 1+5 خواند که آیا آنها با پیشرفت کشورمان مخالفند یا خیر.

گفت‌وگوها در حالی آغاز شد که طرف ایرانی، غنی سازی هسته‌ای را کف خواسته خود در مذاکرات با گروه 1+5 عنوان کرد.

همچنین یک دیپلمات نزدیک به تیم مذاکره کننده ایرانی گفت که ایران در دور اول مذاکرات مسکو یک راهبرد 3 گامی را در پیش گرفته است.

گام اول از این راهبرد انتقاد از فرصت سوزی یک ماهه گروه 1+5 از مذاکرات بغداد به این سو و عدم برگزاری نشست معاونین است.

این منبع گفت: 1+5 کاملا در این باره توجیه خواهد شد که به این روند به شانس پیشرفت در مسکو ضربه زده است.

دیپلمات ایرانی که نخواست نامش فاش شود، گام دوم راهبرد ایران را ورود جدی و محتوایی به بحث درباره محور مدنظر 1+5 نامید و عنوان کرد که ایران پاسخ هایی روشن، مستند و مبتنی بر NPT به پیشنهادهای غرب آماده کرده است که به تفصیل برای تیم 1+5 توضیح داده خواهد شد.

وی این امر را روشن‌ترین دلیل بر جدیت ایران در مذاکرات مسکو دانست.

این عضو هیئت ایرانی در مسکو در ادامه اضافه کرد که گام سوم راهبرد ایران تبیین 5 محور پیشنهادی ایران در بغداد به نحو تفصیلی تر و روشن تر است تا پای بندی گروه 1+5 به تعهد خود درباره درگیر شدن در بحث جدی درباره این موارد به آزمون گذاشته شود.

بر اساس اعلام طرف ایرانی و مایکل‌ مان سخنگوی اشتون، ایران در این مرحله روی پیشنهادات 5 محوری خود که پیش از نشست به صورت کتبی به 1+5 ارائه کرده بود مذاکره کرد.

با این تفاصیل، دور نخست آغاز شد و در خلال آن سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جمع خبرنگاران حاضر شده و عنوان کرد که ایران در این مرحله روی پیشنهادات 5 محوری خود مذاکره می‌کند هر چند که وی مدعی شد این پیشنهاد به صورت شفاهی است و چیزی برای گفت‌وگو وجود ندارد. این در حالی بود که تیم ایرانی اعلام کرده بود که پیشنهادات خود را هفته پیش از آغاز مذاکرات به صورت کتبی در اختیار 1+5 قرار داده است.

در ادامه و بر اساس جوسازیی که شب گذشته مایکل مان برای خبرنگاران غربی به منظور ایجاد فضای منفی در جهت عدم همکاری ایران به منظور موفقیت نشست ایجاد کرده بود سؤالاتی هدفمند از سوی خبرنگاران غربی مطرح شد که عامل شکست احتمالی گفت‌وگو ایران جلوه داده شد.

وی به خبرنگاران غربی در خصوص مانور روی بی‌نتیجه نشان دادن مذاکرات مسکو توصیه کرد.

سخنگوی اشتون همچنین با وجود این که کاترین اشتون در مذاکرات استانبول 2 و بغداد در خصوص احترام به حقوق ایران در استفاده از انرژی هسته‌ای بر اساس معاهده ان پی تی سخن گفته و به رسمیت شناخته بود مایکل مان مدعی شد که در معاهده ان پی تی حق غنی سازی برای اعضا قید نشده است.

این در حالی است که بر اسای بند 4 این معاهده آمده است که هیچ یک از بند های این معاهده به نحوی تفسیر نخواهد گردید که به حقوق غیر قابل انکار هر یک از اعضای آن به منظور توسعه تحقیقات، تولید و بهره برداری از انرژی هسته‌ای جهت اهداف صلح جویانه بدون هر نوع تبعیض و منطبق با مواد 1 و 2 این معاهده، خللی وارد نماید.

همچنین در ادامه آمده است که همه اعضاء این معاهده متعهد می گردند که تبادل هر چه وسیع تر تجهیزات، مواد دانش و اطلاعات فنی را جهت مصارف صلح جویانه انرژی هسته ای تسهیل نموده و حق شرکت در این مبادلات را دارند. اعضا ای معاهده در صورت توانایی باید انفرادی یا به اتفاق سایر اعضاء یا سازمان های بین المللی در توسعه بیشتر استفاده از انرژی هسته ای برای اهداف صلح جویانه مخصوصا در قلمرو اعضایی که فاقد سلاح هسته ای می باشند و با توجه به نیازهای مناطق در حال توسعه جهان، مشارکت نمایند.

به نظر می‌رسد مان ماموریت داشت تا خارج از مذاکرات با جو سازی، نوعی جنگ تبلیغاتی را علیه ایران هدایت کند.

دور دوم گفت وگوهای روز گذشته نیز از ساعت 15 و 30 به وقت مسکو آغاز و ساعت 18 به پایان رسید.

یک مقام مطلع در خصوص دور دوم مذاکرات گفت: در دور اول، ایران نظرات و پیشنهادات خود را به طرف مقابل ارائه داد و آنها بیشتر شنونده بودند و در دور دوم مذاکرات آنها هستند که در مورد پیشنهادات ما بحث کرده و همچنین پیشنهادات و نظرات خود را ارائه خواهند داد.

در پایان دور دوم علی باقری معاون جلیلی در بین خبرنگاران عمدتاً ایرانی حاضر شده و در مورد مذاکرات صحبت کرد.

وی در تشریح دور نخست مذاکرات مسکو، گفت: امروز نخستین روز گفت‌وگو‌های ایران و 1+5 در مسکو بود که در دو نوبت بین طرفین برگزار شد. در جلسه صبح، ایران براساس توافقات استانبول 2 و گفت‌وگوی معاونان در ژنو، چارچوب جامعی را به طور دقیق ارایه کرد. این چارچوب در بغداد ارائه شده بود، اما در مسکو به طور تفصیلی و دقیق ارائه شد که شامل پنج محور اصلی می‌شود.

باقری این محورها را شامل 1-اصول راهنمای مورد توافق دو طرف، 2- اهداف، 3- موضوعات، 4- ساختار شکلی فرآیند گفت‌وگوها و 5- گام‌های متقابل دو طرف که باید برداشته شود، عنوان کرد.

معاون جلیلی خاطرنشان کرد: پنج گام متقابلی که از طرف ایران به طرف مقابل ارائه شد. مبانی و نتیجه هر گام و همین طور اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند، در آن لحاظ شده بود

باقری اضافه کرد: پس از پایان صحبت‌های آقای جلیلی، خانم کاترین اشتون به نمایندگی از 6 کشور با تشکر از تبیین دیدگاه‌های ایران چه در عرصه مفاد پیشنهادی طرف ایرانی و چه در عرصه نقد پیشنهادات 1+5 از جلیلی خواست تا فردا به طرف مقابل فرصت داده شود، در هر دو موضوع یعنی هم پیشنهادهای طرف ایرانی و هم نقد پیشنهاد 1+5 تامل کنند.

وی با اعلام اینکه جلسه فردا 12 ظهر برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: پاسخ طرف مقابل را در هر دو عرصه خواهیم شنید.

از سوی دیگر مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون نیز که ظاهراً قصد برگزاری کنفرانس خبری را نداشت با اعلام حضور باقری در بین خبرنگاران، در سالنی که عمدتاً خبرنگاران خارجی حضور داشتند، حاضر شده و به سوالات آنها پاسخ داد که این اظهار نظرات نیز مانند کنفرانس خبری صبح حول محور فضا سازی منفی علیه ایران در جریان بود.

نکته قابل توجه در نشست امروز نقش فعال تر چین و روسیه بود.

یک منبع مرتبط با تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در مسکو گفت که روسیه و چین نسبت به دورهای قبلی مذاکرات راهبرد فعال تری را در پیش گرفته‌اند.

وی صبح امروز (دوشنبه) تاکید کرد که به نظر می‌رسد روسیه و چین تصمیم گرفته اند از نقش پیغام بر آمریکا در مذاکرات فاصله گرفته و فعال تر عمل کنند.

وی تصریح کرد که مثلا درباره روس‌ها به نظر می‌رسد آنها مصمم هستند محتوای مقاله ولادیمیر پوتین حین مبارزات انتخاباتی اخیر در روسیه را که در آن تاکید شده بود غنی سازی حق ایران است، به دستور کار درونی گروه 1+5 تبدیل کنند.

این منبع نتیجه گرفت که این بار فشار زیادی از سوی روسیه و چین روی 1+5 بویژه آمریکا وجود خواهد داشت تا در مذاکرات منطقی رفتار کنند.

برآیند دو دور مذاکرات 2 ساعت و سی دقیقه ای بین ایران و 1+5 را میتوان به شفاف سازی خواسته های دو طرف از یکدیگر در قالب بسته هایی مدون دانست که می تواند راه را برای تبادل نظر و بحث پیرامون موضوعاتی دقیقتر و دارای چارچوب بندی هموار کند؛ موضوعی که امروز(سه شنبه) و در ادامه گفت و گوها ملموستر خواهد بود و شاید برخلاف نتایج استانبول و بغداد، جز توافق برای استمرار مذاکرات، توافقات دیگری نیز داشته باشد./902/د101/ک