گذری بر اهداف و دستاوردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی

به  گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، ۲۲ بهمن ماه ۵۷ تنها نقطه پایان برای رژیم ستم شاهی نبود، بلکه سرآغازی بود برای تحولات عمیق در همه عرصه‌های اجتماع ایران اسلامی. بی تردید عرصه فرهنگ از مهمترین آن‌ها به شمار می‌رفت. از این رو پیشوای حکیم انقلاب امام خمینی (قدس سره) همواره بر موضوع فرهنگ بعنوان مهمترین عرصه انقلاب تاکید داشت، تاجایی که در ۲۳ خرداد ۵۹ دستور تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی را صادر کردند. اما بازهم به همین اکتفا نکرده و با صدور پیامی در ۱۹ آذر ۶۳ و با تاکید بر فراگیر شدن انقلاب فرهنگی در همه شئون کشور «شورای عالی انقلاب فرهنگی» با دستور ایشان تشکیل شد.

ستاد انقلاب فرهنگی با اعضایی که از سوی حضرت امام در پیام مذکور تعیین گردیدند، فعالیت خود را آغازنمود. ستاد مذکور تا نیمه دوم سال ۱۳۶۲ به فعالیت خود ادامه داد. آنگاه رییس جمهور وقت (حضرت آیت الله خامنه ای) به حضرت امام رحمه الله پیشنهاد داد که ستاد فوق ترمیم و تکمیل گردد و همین موجب تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی شد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی یک شورای بالا دستی است که وظیفه آن سیاست‌گذاری، هدایت و نظارت بر فرهنگ و دانش است.

شورا در دو زمینه فرهنگ و دانش سیاست‌گذاری، مدیریت کلان و نظارت می‌کند و زمینه‌های رشد، ارتقاء فرهنگ ناب اسلامی و  علم و دانش روز و بهره برداری از آن را فراهم می‌کند.

درواقع هدف از تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی چند مرحله است؛ در مرحله اول پاک سازی فرهنگ منحط رژیم ستم شاهی و فرهنگ غربی از بخش های مختلف فرهنگی کشور بوده است و در مرحله دوم برای بومی سازی فرهنگ هدف گذاری شده است تا فرهنگ جامعه را متناسب با بوم اعتقادی و جغرافیایی کشور بازسازی و بومی سازی کند.

در مرحله سوم، استقرار فرهنگ ناب محمدی و به تعبیری دیگر، اسلامی سازی فرهنگ در کلیه ابعاد مفهومی، محتوایی، ساختاری و همچنین ارائه مسائل فرهنگی اسلام و تولید محصولات فرهنگی است؛ محصولاتی که شایسته فرهنگ انقلاب اسلامی باشد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی هرچند در حوزه اجرا، فعالیت چشمگیری از آن مشاهده نمی شود؛ اما به طور نسبی در برخی از محورها پیشرفت های خوبی کرده است و زیر ساخت هایی را طراحی کرده که سندهای متنوعی در حوزه های مختلف بوده است.

اکثر اعضای حقیقی شورای عالی انقلاب از اندیشمندان و انسان‌های بزرگ، برجسته‌ و مخلص هستند.

مطالبه ای که مخصوصاً حضرت آقا در دهه 80 از شورا داشتند مطالبه مهندسی فرهنگی بود بر اساس همین مطالبه شورا نقشه یا سند مهندسی فرهنگی کشور را تدوین کرد و در اوایل دهه 90 در انتهای دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد ابلاغ کرد اما اجرایی شدن آن مقارن با دولت آقای روحانی شد و عملاً با به محاق رفتن حوزه فرهنگ و به تبع آن شورای عالی انقلاب فرهنگی اجرایی شدن نقشه مهندسی فرهنگی نیز به محاق رفت.

رهبر معظم انقلاب بعد از نقشه مهندسی فرهنگی گفتمان های دیگری مثل جبهه فرهنگی در اوایل دهه 90 و در اواخر این دهه گفتمان آتش به اختیار طراحی و تدوین کردند، همه این ها نشان می دهد تحول ساختاری در شورای عالی انقلاب فرهنگی تحول بسیار مهمی است که در حکم جدیدی هم که حضرت آقا در پیوست حکم برای اعضاء شورا دادند به آن تصریح داشتند که شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنان آن ماهیت ستادی خود را حفظ می کند ولیکن از یک ستاد سیاست گذار به یک ستاد قرارگاه فرهنگی تبدیل می شود.

انتخاب شایسته حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه به سمت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بارقه های امیدی را در میان اهالی فرهنگ و مومنین جامعه فراهم کرد تا با وجود او، این نهاد فرهنگی بتواند بیش از پیش به اهداف خود دست پیدا کند.

حضور دبیر جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی توانسته است در این مدت کم، تغییرات قابل توجهی را در این نهاد به وجود آورد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی در بحث علم، آنجایی که ورود کرد، می‌توان گفت موفق تر بوده است و در مواردی مانند نانو، هسته‌ای، پزشکی، مهندسی و در برخی از علوم پایه، رشد خوبی صورت گرفته است که همین سیاست­گذاری­ها، هدایت­ها و رویکردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی بسیار موثر بوده است؛ اما در بحث فرهنگ شاید بتوان گفت که شورا حداکثر ۴۰ درصد بیشتر موفق نبوده است.

شورا در موارد زیادی اسناد خیلی خوبی تولید و تصویب کرده است؛ اما خیلی از این اسناد به اجرا در نیامده است و گاهی نیز نظارت های لازم صورت نگرفته است و یا شورای عالی ابزارهای نظارتی لازم را در اختیار نداشته است.

شورای عالی انقلاب فرهنگی در آموزش و پرورش که پایه تربیتی جامعه است، بجز تصویب سند تحول آموزش و پرورش نتوانست ورود زیادی داشته باشد تا این سند اجرایی شود و متاسفأنه در فرهنگ عامه نیز شورای عالی نتوانسته است کار درخوری انجام دهد و تا به حال، قادر نبوده است تا رویکرد فرهنگی جامعه را آنچنان که باید و شاید، تغییر دهد.

شورای انقلاب فرهنگی به دلیل حساسیت بالای دانشگاه ها و علوم انسانی و تمرکز دشمن بر آن در مورد دانشگاه ها ورود جدی تری کرد و مصوبات تقریباً خوبی دراین زمینه دارد.

بنابراین گستردگی بسیار زیاد محتوا و تکثر و تعدد نهادها و سازمان های فرهنگی و عِدّه و عُدّه کم شورا موجب نپرداختن شورا به بخش های زیادی شده است.