بزرگداشت شهدا تکرار تاریخ نیست؛ ساختن آینده است

به گزارش خبرگزاری رسا از دامغان در این یادداشت آمده است، در منظومه فکری اسلام، شهادت پایان حیات نیست؛ بلکه دگرگونی شکل حضور است. قرآن کریم می‌فرماید:"وَلا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فی سبیلِ الله أمواتًا بَل أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقون"در این آیه، خداوند نه تنها از زنده بودن شهید سخن می‌گوید، بلکه از «روزی گرفتن» آنان یاد می‌کند؛ یعنی شهید در نظام الهی فعال، حاضر و برخوردار از حیات حقیقی است. شهادت در حقیقت انتقال از زندگی محدود به زندگی گسترده‌تر است.

امام صادق (ع) می‌فرماید:"الشُّهَداءُ أحیاءٌ عندَ الله یَنظُرونَ إلی مَن یَزورُ قُبورهُم" این روایت نشان می‌دهد که شهیدان نه تنها زنده‌اند بلکه ارتباط و توجه به جامعه مؤمنان دارند. پس یاد شهدا، ارتباط با موجودی فعال و اثرگذار است، نه خاطره‌ای خاموش.

زنده، صاحب اثر است

مردم مردگان را به بی تحرکی و بی اثری می‌شناسند یعنی کسی که قادر به انجام هیچ کاری نیست و در مقدرات خود و دیگران هیچ اثری نمی‌گذارد و حتی برای ترفیع درجه و نجات خود از حوادث آخرت اندوخته‌ای ندارد مگر مومنین و نیکوکاران که شهدا مصداق کامل و قطعی آن هستند. زنده یعنی هر جا باشی اثر گذار باشی. اگر می‌گوییم که شهدا زنده‌اند شاید دلیلش این است که اثر دارند؛ از ارتزاق در بارگاه الهی تا اثر گذاری آنان در جامعه نظیر: احیای روحیه ایثار و مقاومت، ایجاد انقلاب روحی و معنوی در جوانان و... حتی می‌توان حجم قابل توجه کرامات و برآوردن حاجاتی که شهدا دارند را نشانه‌ای بر حیات معنوی آنان دانست.

آنان که فقط برای خود زیستند، مردند؛ و آنان که برای دیگران زندگی کردند (در یاد و خاطره ها) زنده‌اند. شهدا با نفع‌رساندن به جامعه، با دفاع از امنیت و ایمان مردم و با تقدیم جان خود، به مرتبه‌ای از حیات رسیده‌اند که با گذشت زمان خاموش نمی‌شود. به همین دلیل فرهنگ شهادت در نسل‌های بعدی نیز جریان دارد.

بازتاب آثار شهدا در کنگره

بزرگداشت شهید، زمانی واقعی است که شاخص‌های اثر شهدا در برنامه‌ها دیده شود و ما بتوانیم این حیات معنوی را به نمایش بگذاریم تا عموم مردم بویژه نسل جوان با شهید ارتباط برقرار کند. به نظر می‌رسد که کنگره ۳۰۰۰ شهید استان موفق شد حیات معنوی و دامنه اثر گذاری شهدا را به سهم خود نشان دهد و مقیاس کوچکی از برکات مادی و معنوی حضور شهدا در جامعه باشد. آنچه که در کنگره ۳۰۰۰ شهید برجسته بود و می‌توان آن را معادل جامعه دانست و به نگاه نگارنده شیرین آمد از قرار ذیل است:

۱- همدلی و اتحاد مؤمنان

حضور هزاران نفر از اقشار مختلف؛ خانواده شهدا، گروه‌های جهادی، روحانیون، مسئولان، زوج‌های جوان، نوجوانان، دهه نودی ها، هنرمندان، مداحان، ایثارگران و... همه و همه تصویری واقعی از همدلی و اتحاد مومنان بود. این حضور، خود نشانه‌ای از زنده بودن فرهنگ ایثار است؛ فرهنگی که هنوز توان گرد آوردن دل‌ها را دارد. جامعه‌ای که زیر بیرق شهدا متحد می‌شود، نشان می‌دهد که ارزش‌های الهی در آن زنده است.

۲- خدمات اجتماعی و جهادی

اسلام دین عمل است: "فَمَن یَعمَل مِثقالَ ذَرَّةٍ خَیرًا یَرَهُ" پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: "خَیرُ النّاسِ مَن یَنفَعُ النّاس" در کنگره، بخش مهمی از فعالیت‌ها به خدمت‌رسانی اختصاص یافت: حمایت از خانواده شهدا، رسیدگی به محرومان، فعالیت‌های جهادی، اهدای جهیزیه به نیازمندان و سایر مشارکت‌های مردمی. این برنامه‌ها نشان داد که فرهنگ شهادت، فقط در سخن نیست؛ در عمل و خدمت به مردم است. وقتی کنگره حتی به صورت نمادین گره‌ای از محرومان باز می‌کند، این ادامه راه شهدا و بازتابی درست از روش و منش آنها است.

۳- اثرگذاری فرهنگی پایدار

زنده نگه‌داشتن راه حق، با حرکت و تولید فرهنگ است. برگزاری نشست‌های فکری و تبیینی، تولید مستند و فیلم، روایتگری، نمایشگاه کتاب و محصولات فرهنگی، به کارگیری هوش مصنوعی و... همه در راستای جریان‌سازی و انتقال ارزش‌هاست. قرآن می‌فرماید: "فَأَمَّا ما یَنفَعُ النّاسَ فَیَمکُثُ فِی الأرض"

آنچه مفید و اثرگذار باشد، در جامعه ماندگار می‌شود. البته کار فرهنگی پایدار احتیاج به تداوم دارد که می‌بایست تولیدات با برنامه ریزی صحیح، در قالب‌های جذاب و برای اقشار مختلف منتشر و بازگو شود و نیز تدابیری اتخاذ شود که از روش‌های هنرمندانه برای بزرگداشت‌های بعدی در سراسر استان استفاده گردد.

۴- حضور اقشار مختلف مردم و نماد‌های اجتماعی حیات شهدا

کنگره امسال، میدان حضور مردم بود؛ نه فقط یک سالن رسمی. برپایی غرفه‌های متعدد فرهنگی، ورزشی و پذیرایی با حضور اقشار مختلف مردم، حتی عشایر و روستاییان، نشان داد که فرهنگ شهادت مختص یک قشر نیست؛ سرمایه‌ای فراگیر است. گردهم آمدن رزمندگان، نوجوانان، هنرمندان، زوج‌های جوان و خانواده‌های شهدا از ایوانکی تا فرومد، پیوند نسل‌ها را به نمایش گذاشت؛ پیوندی که خود دلیل زنده بودن این فرهنگ است.

همچنین، مرور تاریخ اسلام و انقلاب اسلامی در قالب نمایشگاه‌ها، تابلو‌ها و روایت‌های میدانی، یادآور شد که فرهنگ شهادت، ریشه در تاریخ و اعتقادات اسلام ناب محمدی بویژه عاشورای حسینی دارد و همچنان در آینده نیز راهگشا خواهد بود. این رخداد‌ها نماد روشن «زنده بودن» و «صاحب اثر بودن» شهداست.

نتیجه: بزرگداشت شهدا، سرمایه‌گذاری برای جامعه

بزرگداشت شهدا یک کار صرفاً نمادین یا احساسی نیست؛ بلکه یک سرمایه‌گذاری اجتماعی و فرهنگی است. جامعه‌ای که فرهنگ ایثار و مسئولیت‌پذیری را زنده نگاه می‌دارد، آینده خود را بیمه می‌کند. اگر امروز برای یاد شهدا یادواره، اجلاسیه و کنگره میگیریم، اینها نمایش نیست؛ بلکه سرمایه‌هایی همچون نوع دوستی، خدمات اجتماعی، امید، غیرت دینی، روحیه مقاومت، ظلم ستیزی و ... را تولید و به نسل بعد منتقل می‌کند.

وقتی فرهنگ شهادت به نسل جدید منتقل می‌شود، الگوسازی از شهید شکل می‌گیرد: جوان شجاع، مسئول، متواضع، خدمت‌گزار و امیدوار. این همان چیزی است که جامعه اسلامی برای پویایی، تاب‌آوری و پیشرفت به آن نیاز دارد. بزرگداشت شهدا یعنی تداوم خدمت به جامعه؛ شهید در میدان جنگ جان می‌دهد تا مردم و اسلام عزیز بمانند و ما امروز با فرهنگ‌سازی، خدمت و روایتگری، راه او را ادامه می‌دهیم.

پس باید گفت: 

بزرگداشت شهدا هزینه نیست؛ سرمایه‌گذاری برای آینده و پویایی جامعه است.

بزرگداشت شهدا توقف نیست؛ ادامه همان راه خدمت، مقاومت و نورانیت است.

بزرگداشت شهدا تکرار تاریخ نیست؛ ساختن آینده است.

بزرگداشت شهدا بازگشت به عقب نیست؛ شتاب در پیشرفت علم و دانش با تکیه بر توان داخلی است.

کنگره ۳۰۰ شهید استان نشان داد هر جا نام شهید زنده باشد، جامعه زنده است؛ مردم جمع می‌شوند، دل‌ها یکی می‌شود، امید دوباره جریان می‌یابد، و نسل جدید الگو می‌گیرد. این یعنی شهدا زنده‌اند، صاحب اثرند و وظیفه ماست این حیات روشن را از نسلی به نسل دیگر منتقل کنیم./977/