تشریح «نقشه راه تحول حوزه علمیه» توسط مدیر حوزه خواهران
مدیر حوزه های علمیه خواهران در گفت‌وگوی ویژه خبری «نقشه راه تحول حوزه علمیه» را تشریح کرد.
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، «نقشه راه تحول حوزه علمیه» موضوع گفت‌وگوی ویژه خبری پنجشنبه شب بود که با حضور حجت الاسلام والمسلمین مجتبی فاضل، مدیر حوزه‌های علمیه خواهران برگزار شد که متن کامل گفت‌وگو به شرح ذیل است:
ـ حاج آقا فاضل، بپردازیم به حوزه علمیه خواهران و سؤال من این است که عمر حوزه علمیه خواهران به چه سالی برمی گردد. ما اگر بخواهیم در سطح کشور یک رصدی داشته باشیم چند مدرسه و حوزه علمیه خواهران داریم، یک نکته‌ای که شاید برای خیلی‌ها جای سؤال باشد چرا و چطور قدمت جامعه الزهراء از حوزه علمیه خواهران بیشتر است؟
جامعه الزهراء به دلیل اینکه در زمان امام و همانطور که سرکار خانم برقعی هم اشاره کردند، با توصیه امام در قم شکل گرفت اما ساماندهی به تحصیلات بانوان در کل کشور نیازمند به یک ظرفیت و یک استعداد دیگری بود خارج از جامعه الزهراء چون جامعه الزهراء در شهر قم بود، یادگار امام بود و در خود قم بود اما امروز مرکز مدیریت مرکز حوزه علمیه خواهران در ۲۸ استان، به استثناء استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، دامنه فعالیت اش قریب به ۵۰۰ مدرسه را تحت پوشش دارد که در سه مقطع سطح دو و سطح سه و سطح چهار دارند خدمات ارائه می‌کنند.
البته خدمات فقط منوط به همین خدمات آموزشی نیست، در این منشوری که از آقا صادر شد و روز گذشته ما شاهد این بودیم که نقشه راهی را آقا بعد از منشور روحانیت که امام در دو سه دهه قبل برای روحانیت و حوزه‌ها آن نسخه اش را پیچیده بودند، آقا با شرایط روز که فقط در تدریس و تدرس خلاصه نمی‌شود.
امروز حوزه‌های علمیه خواهران اعم از مرکز مدیریت و جامعه الزهراء، اینکه من عرض می‌کنم یعنی دامنه فعالیت بانوان طلبه، اختصاص به هیچیک از دو دستگاه ندارد، مجموعه کسانی که ذیل این عنوان هستند.
در عرصه تبلیغ، در عرصه تحقیق، در عرصه خدمات رسانی اجتماعی، خدمات اجتماعی، بحمدالله مشغول به فعالیت هستند، امروز ما از ثمن‌هایی را در کشور مجوز دریافت کرده‌اند که فعالیت‌های اجتماعی می‌کنند که در عین تنوع به‌روزرسانی هم است همانطور که در فرمایش آقا بود، مثلاً حوزه باید به روز و روزآمد باشد، امروز مثلاً در پیشگیری از اعتیاد، در زدودن و کاهش این بلای اجتماعی، ما در حوزه خواهران اعم از ما و جامعه الزهراء «سمن» داریم، مجوزدار از وزارت کشور، نفس، یعنی فرزندان سقط. شاید کسی امروز به باورش نمی‌آید که حوزه‌های علمیه، طلبه‌ها تا این حد در عرصه کاهش بعضی از مسائل اجتماعی اینقدر دخیل هستند، بحمدالله عرصه‌های نوپدیدی که به اقتضای مدنی بودن و جامعه جدید بودن، حوزه‌ها دامنه فعالیت هایشان به غیر از تدریس و تدرس و تعلیم و تربیت، فعالیت‌های اجتماعی را هم شاهد هستند.
ـ مهم‌ترین پیام آقا در سطوح علمی، سطوح اجرایی و در دانشگاه‌ها به چه صورت است؟
من فقط نکته‌ای که دنبال این بودید که چقدر مجتهد دارید، می‌گویم که از آثار و از شاگردان پی برد، آن نکته‌ای که اشاره کردید نسبت به بلاغ مبین، من به دنبال تمدن سازی این که آقا تقدیر می‌کنند از حوزه از تحصیلات خواهران به عنوان پدیده مبارک و این که رهبر فقید جمهوری اسلامی امام از دامن زن مرد، این‌ها تعابیرساده‌ای نیست از کنارش، امروز احیای نیمی از جامعه به عنوان ظرفیت‌هایی که می‌تواند در عرصه خانواده تاثیرگذار باشد، خانواده که کانونی‌ترین نهاد است، بخش عمده از استدامه و محکم و استحکام خانواده بانوان است.
اگر بتوانیم خانواده‌هایی مستحکمی با پرورش بانوان در این عرصه که خانواده را نجات دهیم، اگر خانواده این کانون اصلی اجتماعی شدن، اگر احیا شود خیلی از مسائل دیگر قابل حل است.
من همین جا اجازه می‌خواهم اگر فرمایش دیگری است که تادیب حق و حقوق دیگران هم نشده باشد، اما در مجموع فرمایش آقا نسبت به بلاغ همان جور که از اسمش پیداست، هم بلاغ بودن و هم مبین بودن که قبل‌تر آقا به عنوان جهاد تبیین، این منظومه فکری حضرت آقا در مجموع استفاده از یک ظرفیت که در قبل انقلاب این نبود، بعد از انقلاب به حمدالله به باور نشست که اسلام، استفاده از این ظرفیت و البته با همه محدودیتی که ممکن است این جنس داشته باشد.
ما خودمان با برادران قیاس نمی‌کنیم، با آقایون قیاس نمی‌کنیم خواهران ظرفیت‌هایی دارند که به تناسب خودشان نقش آفرین هستند و فضاهای پیش رو بیش از پیش این فضا را شفاف‌تر و واضح‌تر کند در عرصه خدمات رسانی.
دو تا کلید واژه در فرمایشات آقا در مجموعه نظام واره فرمایشات ایشان بود، یک بحث تحول و یک بحث اجتهاد بانوان که هر دوی این عنوان ناظر بر بخشی از فرمایشات شماست، تحول لازمه اش روزآمد بودن و به روز بودن است، ممکن و محتمل است که رشته امروز اولی باشد به برگزاری اش و در واقع اولویت‌هایی جلو می‌اندازد، دیگران هم ممکن است اولی باشند ولی اولویت این بیشتر است و این کاری است که حوزه دارد انجام می‌دهد و نکته مهم‌تر همین موتور محرکه بیداری این نظام تعلیم و تربیت است تحت قالب اجتهاد، که آقا فرمایش کردند بانوان در مسائلی که مربوط به خودشان است که می‌تواند اتفاق بیافتد و اجتهاد یعنی رسیدن به قله‌های بزرگ و قله‌های سطرگ تحت عنوان اسلام شناس و دین شناس، چه خانم باشد و چه آقا باشد عنوان اسلام شناس، عنوان فقیه، امیدواریم قطعا آن نیازها، در فرمایشات آقا بود، که ثقل کافی بر فقه بود، اما فقه کارآمد و روزآمد فقهی که بتواند مشکلات نظام را حل کند، ان شاءالله که فرصت خدمت بیشتری به جمهوری اسلامی داشته باشیم.
ـ آقای فاضل برگردم به پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی در بخشی از این پیام اشاره می‌کنند که مهم‌ترین وظیفه حوزه بلاغ مبین است که از برترین مصادیق آن ترسیم خطوط اصلی و فرعی تمدن نوین اسلامی و تبیین و ترویج و فرهنگ سازی آن در جامعه است.
ببینید همانطور که خانم دکتر هم اشاره کردند، مجموعه منسجمی از تراوشات فکری حضرت آقا این مجموعه که من فکر می‌کنم اگر همه را خلاصه کنیم در یک نقطه و آن هم تحول در حوزه‌های علمیه است. یعنی این عرصه‌های نوپدیدی که آقا اشاره کردند که این هم خودش جای تحلیل دارد و من یک اشاره کوتاهی داشته باشم.
ممکن است ما در سابق بزرگوارانی توصیه‌هایی داشتند، آن توصیه‌ها توصیه‌های فردی بود. حکومت نداشتیم یعنی از قبل حکومت حوزه‌ها متنعم نبودند، بعدها به یمن داشتن حکومت و نظام، نوع توقعات و انتظارات از حوزه هم تغییر کرد.
اگر امام منشور روحانیت را در سه دهه قبل و آقا دوباره امروزه آن منشور را به‌روزرسانی کردند، یعنی نیازهای جدیدی که نظام خصوصاً نظام بین الملل، ما که فقط داخل مرزهای خودمان مأموریت نداریم، مأموریت ما هم فقط در عرصه تعلیم و تربیت نیست.
نکته مهم و ثقل آن همین تحول است، تحول علی القاعده آنچه که مهم است و در فرمایشات رهبری معظم انقلاب هم بود، مدیریت تحول است، یعنی بدانیم کجا هستیم و به کجا باید برویم، با چه آهنگی و با چه ظرفیتی و با چه ظرفیت هایی. این نکته نکته بسیار مهمی است که از ذهن مدیران حوزه نباید مغفول باقی بماند.
ـ چکار کردیم برای این که عقب نمانیم و همراه شویم با روزمرگی‌ها و البته اساس‌هایی روزمرگی‌های اساسی زندگی امروز؟
این بخشی از سیاست‌های تعلیم و تربیت، زیربنای آن نیازهاست، حالا نیازهای فردی افراد یا نیازهای جامعه و دولت که نیرو می‌خواهد پرورش دهد برای اداره حکومت خودش.
امروز از آن جایی که در فرمایش حضرت آقا بود که حوزه مادر نظام است و نمی‌تواند نسبت به نظام بی انگیزه و بی تفاوت باشد، بنابراین بخشی از سیاست‌های تعلیم و تربیت ما ناظر بر تامین این بخش از خلاء‌هایی است که ممکن است موجود باشد.
بخش تعلیم دینی کودک، مشاوره، امروز ما در بحث مشاوره دینی یک خلائی محسوس است، نظام مشاوره کشور ما پایه اش به همان روانشناسی عمومی است که از آن طرف آمده است ولی یک روانشناس اسلامی یعنی با دیدگاه‌های اسلامی به دنبال حل مسئله برود.
حوزه از آن جایی که تامین خلاء‌های نظامی را باید تامین کند و اسلامیت نظام یک بخشی از آن به عهده حوزه است به تعبیر آقا به عنوان مادر نظام است نمی‌تواند مغفول باشد؛ بنابراین رشته تعریف کرده است و درخت و درختواره اش این رشته‌ها را نشانده است ولی نیازها زیاد است، یعنی جامعه ما در حال تغییر است و این تغییرات بسیار سریع اتفاق می‌افتد.
ـ این بازنگری در رشته‌ها در مقاطع مختلف داریم و اگر نیاز امروز من با نیاز جند سال دیگر من قطعا متفاوت است، حوزه این بازنگری را دائم انجام می‌دهد که براساس نیازهای صحیح و البته براساس قواعد، عرف و شرع بیاید نیازها را تامین کند در حوزه؟، راجع به بلاغ مبین، تشریح وظایف کنید، چه کردید، چه برنامه ریزی‌هایی در دست دارید و نکته مهم تمدن نوین اسلامی، فرهنگ سازی آن در جامعه است، برای این موضوع مهم چه خواهید کرد؟
اگر اجازه دهید فرمایش خواهرمان را تکمیل کنیم، به جای این که بگردیم یعنی منطق بحث را عوض کنیم، به جای این که بگردیم دنبال آدم‌ها، ببنیم چقدر در مسائل علمی تولیدات داریم.
امروز رساله‌های علمی سطح چهار طلبه‌های ما خصوصا جامعه الزهرا که زودتر شروع کردند گویای این مهم است که به یک مدارج و به یک رتبه‌های علمی رسیدند که قابل اعتناست.
امروز مجلات تخصصی، امروز نهادهایی که علم سنجی می‌کنند نقش بانوان طلبه در آن جا بسیار زیاد به حسب کم و کیفش قابل اعتناست؛ بنابراین نباید هراس داشته باشیم محظوراتی خواهرمان داشتند که درست هم بود به جای این که معرفی کردند از اسم، بیاییم منطق کارمان را عوض کنیم ببینیم چقدر در عرصه تولید علم و تاثیرگذاری خواهران مان در عرصه پژوهش.
ارسال نظرات