سادات:
پدران غائب، خلأی که دختران را متأثر می‌کند
روانشناس و محقق در زمینه نوجوانان نقش قوی و عاطفی پدر در خانواده را در تربیت دختران بسیار مهم ارزیابی کرد و بیان داشت: نبود پدر می‌تواند بر عزت نفس، اعتماد به نفس و سلامت روانی دختران تأثیر منفی بگذارد.
به گزارش خبرنگار گروه جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، میرسبحان سادات روانشناس و پژوهشگر در حوزه نوجوانان در نشست علمی «پدر دختری» که به همت گروه مطالعات خانواده پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام و با عنوان «گونه‌شناسی پدران غائب و تأثیرات آن بر دختران» برگزار شد به تحلیل انواع پدران غائب و تأثیرات نبود آن‌ها بر تربیت دختران پرداخت.
این پژوهشگر در حوزه نوجوانان نقش محوری و غیرقابل انکار حضور فعال و مقتدرانه پدر در خانواده را در تربیت صحیح فرزندان برجسته دانست و تأکید کرد: عدم حضور پدر می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات عاطفی، روانی و اجتماعی در دختران شود.
چهار نوع پدر غائب و تأثیرات آن‌ها
سادات انواع پدران غائب را در چهار دسته کلی معرفی کرد و بیان کرد: نخست پدران فوت‌شده یا شهید که با نبود آن‌ها، دیگر اعضای خانواده مانند عمو، دایی یا پدربزرگ تا حدی نقش‌های جایگزین را ایفا می‌کنند، اما این کمبود می‌تواند خلأ عاطفی و اقتداری را ایجاد کند که نیازمند حمایت‌های گسترده از سوی خانواده است.
سادات دسته دوم را شامل پدرانی دانست که به دلایل مختلف نظیر ماموریت‌های طولانی، مهاجرت یا زندان فیزیکی حضور ندارند و افزود: نبود فیزیکی پدر ممکن است به احساس دوری عاطفی و کاهش ارتباط موثر بین او و فرزندان منجر شود؛ با این حال برقراری ارتباط مجازی، تماس‌های تلفنی و ارسال پیام‌های محبت‌آمیز می‌تواند تا حدی این خلأ را پوشش دهد.
وی یادآور شد: نوع سوم پدرانی هستند که از نظر جسمی یا روانی ناتوان‌اند، این افراد به دلیل بیماری‌های جسمی یا مشکلات روحی و روانی از ایفای نقش پدری بازمی‌مانند که می‌تواند باعث ایجاد احساس ناامنی و اضطراب در فرزندان شود، در این شرایط مادر لازم است مسئولیت تربیتی بیشتری برعهده بگیرد تا این کمبود جبران شود.
پدران بی‌تفاوت؛ حضور فیزیکی بدون مشارکت تربیتی
این پژوهشگر در حوزه نوجوانان بیان کرد: دسته چهارم هم پدرانی هستند که گرچه در خانه حضور فیزیکی دارند اما در امر تربیت مشارکت چندانی نمی‌کنند، عدم فعالیت تربیتی این پدران می‌تواند منجر به احساس کمبود اقتدار و امنیت عاطفی در دختران شود.
وی در ادامه نشست سه نقش حیاتی و کلیدی پدر در خانواده را توضیح داد و گفت: نخستین نقش حضور مقتدرانه در تربیت است، پدر باید به‌عنوان نماد اقتدار در خانواده عمل کند تا تعادل میان محبت مادر و نظم برقرار شود، چنین حضوری اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس فرزندان را تقویت می‌کند.
پدر، الگوی رفتاری فرزندان
این روانشناس افزود: نقش دوم الگو بودن برای فرزندان است، فرزندان به‌ویژه پسران رفتارهای پدر را تقلید می‌کنند و نبود یک الگوی مثبت از سوی پدر می‌تواند اختلالات هویتی و مشکلات رفتاری به همراه داشته باشد، پدر باید در رفتار، گفتار و نگرش خود احترام، مسئولیت‌پذیری و اخلاق صحیح را سرلوحه قرار دهد تا الگویی مناسب برای فرزندان فراهم کند.
این روانشناس بر اهمیت حمایت عاطفی پدر از مادر تأکید کرده و بیان کرد: حضور روحی و عاطفی پدر برای مادر به او کمک می‌کند نقش تربیتی و حمایتی خود را به‌خوبی ایفا کند و بی‌توجهی پدر نسبت به مادر می‌تواند تأثیر منفی بر روابط فرزندان داشته باشد، مادرانی که از حمایت عاطفی برخوردارند شانس بیشتری برای موفقیت در تربیت فرزندان دارند.
سادات هشدار داد: نبود نقش مؤثر پدر در خانواده پیامدهای متعددی در پی خواهد داشت از جمله کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس در دختران، افزایش احتمال وابستگی عاطفی ناسالم در بزرگسالی، سردرگمی در هویت و روابط اجتماعی و آسیب‌پذیری بیشتر نسبت به مشکلات روحی و روانی.
این پژوهشگر حوزه نوجوان در ادامه سخنان خود پیشنهادهایی برای پدرانی که به دلایل مختلف حضور فیزیکی در خانه ندارند ارائه داد و گفت: راهکارهایی نظیر ایجاد ارتباط عاطفی از راه دور از طریق تماس‌های منظم و ارسال پیام‌های محبت‌آمیز، خلق خاطرات مشترک و وقت‌گذرانی منظم با فرزندان حتی در کوتاه‌ترین زمان‌ها، حفظ اقتدار خانوادگی با مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها، و الگو بودن از طریق رفتار و گفتار صحیح می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.
وی همچنین به نقش مادران در مدیریت چنین شرایطی اشاره کرد و مواردی را برای آن‌ها برجسته کرد و گفت: از تخریب وجهه پدر نزد فرزندان پرهیز شود زیرا بدگویی درباره پدر می‌تواند احترام فرزند نسبت به او را کاهش دهد و موجب ایجاد سردرگمی عاطفی شود.
اهمیت حفظ جایگاه پدر و پرهیز از تخریب او نزد فرزندان
وی ادامه داد: جایگزینی نقش اقتدار در غیاب پدر با کمک گرفتن از افراد قابل اعتماد مانند عمو، دایی یا پدربزرگ و تشویق فرزندان به حفظ ارتباط مثبت با پدر حتی در صورت عدم حضور او اهمیت دارد.
سادات تأکید کرد: حضور فعال و مقتدرانه پدر در زندگی فرزندان نقش بسیار حیاتی دارد، مادران باید در نبود پدر با مدیریت مناسب، خلأ عاطفی و تربیتی ایجادشده را جبران کنند، همچنین پدرانی که غایب هستند باید از طریق ارتباط منظم، حمایت عاطفی و حفظ جایگاه خود در خانواده وظایف‌شان را انجام دهند.
این پژوهشگر حوزه نوجوان یادآور شد: وجود یا عدم وجود پدر نه‌تنها تربیت فرزندان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد بلکه آینده آنان را نیز شکل می‌دهد، به‌ویژه در تربیت دختران حضور پدر نقش مستقیمی بر عزت نفس، اعتمادبه‌نفس و سلامت روانی آنان دارد.
ارسال نظرات