لزوم آشنایی جوانان با اندیشه های امام خمینی

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، امام خمینی(ره) نقش برجسته‌ای در تاریخ معاصر کشور داشتند و اندیشه‌های ایشان نه تنها در شکل‌گیری نظام سیاسی ایران تأثیرگذار بوده بلکه به عنوان یک مرجع فکری و معنوی، الهام‌بخش بسیاری از جوانان و فعالان اجتماعی و سیاسی در سراسر جهان بودند؛ آشنایی نسل جوان با اندیشه‌های امام خمینی (ره) می‌تواند به شکل‌گیری هویت ملی و دینی آنان کمک کند و آنان را با ارزش‌ها و اصول انقلاب اسلامی آشنا سازد؛ این آشنایی می‌تواند از طریق مطالعه آثار امام خمینی(ره)، شرکت در نشست‌های آموزشی و همچنین بهره‌گیری از منابع چندرسانه‌ای باشد.

با توجه به اینکه  نسل جوان در عصر اطلاعات و ارتباطات با حجم گسترده‌ای از اطلاعات و ایده‌های مختلف مواجه هستند در این میان شناخت و درک صحیح از اندیشه‌های امام خمینی (ره) می‌تواند به آنان در انتخاب مسیر صحیح و اتخاذ تصمیمات آگاهانه کمک کند و در همین راستا نهادهای آموزشی و فرهنگی کشور با تدوین و اجرای برنامه‌های جامع برای آموزش و ترویج اندیشه‌های امام خمینی(ره) می توانند نسل جوان را از میراث ارزشمند معارف دینی و انقلابی بهره‌مند سازند.

امروز دشمنان انقلاب با تمام تلاش سعی می‌کنند تا جوانان را از هویت اصلی خود دور کنند و در فضای مجازی تصویری تحریف شده از امام خمینی(ره) این معمار کبیر انقلاب اسلامی نشان دهند تا به زعم خویش ارتباط نسل جدید با این شخصیت بزرگ و کم نظیر تاریخ کمتر شود و در نتیجه ارتباط و آشنایی کمتری با این شخصیت بزرگ داشته باشند؛ تولید محتوا و طراحی مسابقه های جذاب در فضای مجازی در باب شناخت و معرفی شخصیت امام (ره) با مشارکت نهادهای فرهنگی از جمله آموزش و پرورش فرصتی برای مطالعه اقدامات و کارهای بزرگ و سرنوشت ساز امام عزیز برای نسل جوان و نوجوان فراهم می کند.

نظام ‌اندیشه‌ای یا منظومه فکری منسجم امام خمینی(ره)

امام خمینی(ره) از دیدگاه شهید آیت الله مطهری یکی از بزرگ مردان دینی دوره معاصر است که هنگام بازگشت از فرانسه چهار ایمان و باور در وجود ایشان تبلور داشت، ایمان به هدف، ایمان به قوم، ایمان به راه و ایمان به پروردگار، که با این ایمان ها انقلاب اسلامی را به پیروزی رساند؛ اندیشه‌های امام‌خمینی(ره) متاثر از ابعاد مختلف‌‌ حوزه‌های عرفان، فلسفه، کلام و فقه است، همان گونه که در آثار ایشان این نظام ‌اندیشه‌ای یا منظومه فکری منسجم را می توان یافت؛ برای فهم ‌اندیشه های امام‌خمینی(ره) باید مبانی و مؤلفه‌های اصلی ‌اندیشه ایشان را دریافت که بر محور توحید، ارزش‌های معنوی و اخلاق متعالی قرار دارد.

از دیدگاه امام خمینی(ره) حاکمیت مطلق از آن خداوند است و نظام هستی، عدالت‌محور و هدفمند و بیهوده آفریده نشده است و ایشان براساس اعتقاد به جامعیت دین اسلام و رهایی‌بخشی آن بر این باور است که دنیا و آخرت ارتباطی تنگاتنگ دارند و اسلام برای تمام شئون فردی و اجتماعی انسان برنامه دارد؛ ایشان با تعریف محورهای سه‌گانه رابطه حاکم و مردم، رابطه حاکم و دولت‌های خارجی و جلوگیری از مفاسد، معتقدند آموزش‌های اسلام درباره اصول سیاست از اصول عبادی بیشتر است و با وجود مباحثی چون مبارزه و جهاد احکام حقوقی و جزایی و احکام مالی موجود در اسلام جدایی دین از سیاست قابل پذیرش نیست و اساساً منطق اسلام، این جدایی را نمی‌پذیرد.

سیاست در نگاه امام‌خمینی(ره) 

سیاست در نگاه امام‌خمینی(ره) به معنای راه‌بردن جامعه به موازین عقل و عدل و انصاف است و موضوع سیاست در‌ اندیشه ایشان نه قدرت، نه دولت و نه مدیریت بحران است؛ بلکه تدبیر عادلانه مبتنی بر تقوا و هدایت است که باید برآورنده مصالح افراد و جامعه باشد و این معنی بدون تشکیل حکومت حق دست‌یافتنی نیست چنان‌که پیامبر(ص) و امامان(ع) چنین هدفی را دنبال کردند.

امام‌خمینی(ره) بر پایه این باور و بینش فقهی؛ بلکه عرفانی و فلسفی در حوزه کنش وارد شدند و رهبری یک نظام سیاسی، اجتماعی را براساس آن نظریات به عهده گرفتند؛ در باور امام‌خمینی(ره) در اسلام آمیختگی دین و سیاست به‌اندازه‌ای است که هر کس قایل به جدایی میان آنها باشد هیچ‌کدام را نشناخته و در بیشتر آثار خودشان بر پیوند اسلام و سیاست تاکید داشته اند و اجرای احکام اسلامی را منوط به تشکیل حکومت و تشکیل حکومت را بر فقیهان عادل و عارف به همه احکام اسلام و صالح برای حکمرانی واجب شمردند. 

امام‌خمینی(ره) با تکیه بر جامعیت اسلام و تعطیل‌نشدن احکام الهی در هیچ زمانی، تاکید کردند همان دلایلی که در زمان حضور پیامبر(ص) و ائمه(ع) حاکمیت و رهبری سیاسی آنان را ایجاب کرد در زمان غیبت نیز وجود دارد و از این‌رو دخالت روحانیت در سیاست را جزو وظایف قطعی آنان دانستند و خود نیز به این وظیفه عمل کردند.

 از دیدگاه امام خمینی(ره) قیام برای خدا وظیفه نه تنها روحانیت بلکه هر مسلمانی است 

امام‌خمینی(ره) نه تنها روحانیت بلکه هر مسلمانی را موظف به قیام برای خداست دانستند و معتقد بودند قیام برای خدا هم عرصۀ فردی انسان و هم عرصۀ حیات اجتماعی او را شامل می شود؛ بدین معنا که اصلاح جامعه از مفاسد و انحرافات اجتماعی، استبداد و بردگی طاغوت‌ها تنها با «قیام لله» امکان‌پذیر می‌شود و اصلاح جامعه بدون اصلاح فرد از رذایل و انحرافات اخلاقی ممکن نیست.

از توصیه‌های امام‌خمینی به مسئولان نظام کمک و هموارکردن راه‌های رشد و بالندگی جوانان بود و ایشان در پیامی به مسئولان جوانان را اماناتی خواندند که امید ملت و اسلام‌اند و باید تحت تربیت صحیح اسلامی قرار بگیرند. امام‌خمینی(ره) معتقد بودند دست‌اندرکاران امور جوانان باید از افرادی صالح انتخاب شوند تا بتوانند روح توانایی و استقلال را در جوانان زنده نگه دارند و ایشان لزوم برنامه‌ریزی تحصیلی و فرهنگی جوانان را در بارورشدن و شکوفایی استعداد آنان ضروری ‌دانستند و باور داشتند این کار می‌تواند علاوه بر روشنی چراغ علم و تقوا در جوانان آنان را به متخصصان متعهد تبدیل کند.

امام‌خمینی(ره) توصیه‌های فراوانی نیز به جوانان کردند و ایشان با بیان بهره‌مندی از نعمت‌های جوانی و توانایی‌های آنان جوانان را به بنیادی‌ترین وظیفه و مهم‌ترین آرمان انبیای الهی که اصلاح نفس است دعوت و همواره تأکید می‌کرد با زوال جوانی، رذایل اخلاقی ریشه می‌دواند و جهاد با نفس مشکل می‌شود و به جوانان توصیه می‌کردند فرصت گران‌بهای جوانی را غنیمت بشمارند و خود را اصلاح کنند و در شکوفایی معنوی خود بکوشند.

تهذیب نفس و توجه به خویشتن در دیدگاه امام‌خمینی(ره)

در دیدگاه امام‌خمینی(ره) تهذیب نفس و توجه به خویشتن در مراحل مختلف زندگی به‌ویژه روزگار جوانی چنان با اهمیت بود که ایشان همواره جوانان را از غفلت از آن برحذر می‌داشتند و بر این نکته تأکید کردند که جوانان باید به این حقیقت آگاه شوند هر قدر بر خود مسلط شوند به همان میزان بر عوامل محیطی و جهان تسلط پیدا خواهند کرد و از این طریق می‌توانند زمینه سعادت خود را فراهم کنند.

امام‌خمینی علاوه بر تأکید بر پرورش روح به پرورش تن و سلامت جسم جوانان نیز اهمیت می‌داد و ضمن ستایش از جوانان ورزشکار و افتخار به آنان تقویت توأمان روح و جسم برای رسیدن به خصلت‌های پهلوانی را ضروری دانستند و به جوانان روحانی و دانشگاهی توصیه کردند با کمال جدیت به تحصیل بپردازند؛ زیرا اگر طلاب علوم دینی از تحصیل بازمانند آثار دیانت محو می‌شود و اگر جوانان دانشگاهی در رشته‌های علمی متخصص نشوند موجب وابستگی به اجانب و استعمار خواهد شد و کشور را هر چه بیشتر به عقب می‌راند؛ بنابراین ایشان از جوانان می‌خواستند با مجهزشدن به سلاح علم و دین با تفکرات استعماری مبارزه کنند.

امام‌خمینی ریشه موفقیت جوانان در عرصه‌های فردی و اجتماعی و سیاسی را شناخت درست اسلام و ایمان به خدا دانستند و در این راستا با استفاده از سخنان اهل بیت(ع) جوانان را به قرائت قرآن و انس با آن دعوت کردند و همچنین سفارش کردند جوانان با منطق شیوای قرآن و اصول مقدس اسلام آشنا شوند و به انبیای بزرگ و پایه‌گذاران عدالت و آزادی از ابراهیم خلیل(ع) تا رسول خاتم(ص) و طرز تفکر آنان در امور معنوی و توحیدی تا تنظیم جامعه و حکومت، شناخت پیدا کنند و در این امر با هوشیاری رفتار کنند تا در دام مدعیان بی‌اطلاع که دست به تفاسیر انحرافی و برداشت‌های شخصی و جاهلانه می‌زنند، نیفتند.

امام‌خمینی(ره) از سر ارادت و علاقه به جوانان همواره سفارش کردند در این مسیر از وجود روحانیان و علمای متعهد اسلام استفاده کنند و هیچ‌گاه و تحت هیچ شرایطی خود را بی‌نیاز از هدایت و همکاری آنان ندانند، همان‌گونه که به روحانیان توصیه کردند با جوانان با روی گشاده و آغوش باز برخورد کنند و با محبت و دوستی راه راست اسلامی را به آنان نشان دهند و عواطف و احساسات معنوی و عرفانی آنان را نادیده نگیرند و با لغزش‌های فکری آنان پدرانه و با عطوفت و گذشت برخورد کنند.

نسل جوان نیازمند هدایت اند و باید تلاش کرد از منجلاب موجود نجات پیدا کنند

ایشان در نامه‌ای به شهید مطهری در سال ۱۳۴۷ تأکید کردند با توجه ارتباطی که وی با نسل جوان نیازمند هدایت دارند باید تلاش کند آنان را از منجلاب موجود نجات دهند و با زبان خود معنویات را به آنان بفهماند؛ در نگاه امام‌خمینی(ره) نسل جوان باید پس از آگاهی و شناخت تعالیم حیات‌بخش اسلام و عمل به آن دست به تبلیغ اسلام بزنند و مسلمانان را آگاه کنند و اسلام عدالت‌پرور را به دنیا معرفی کنند.

ایشان به جوانان سفارش کردند با حفظ وحدت و یکپارچگی در صحنه حاضر شوند و شجاعانه در برابر انحراف‌ها قیام کنند تا استقلال و آزادی خود و کشور و ملت را حفظ کنند و همواره با هوشیاری و اراده قوی توطئه‌ها را خنثی سازند؛ ایشان از انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان در دبیرستان‌ها خواستند تا به گروه‌های مخالف با اسلام و غیرمتعهد به موازین اسلامی اجازه حضور در میان خود را ندهند و پیش از ورود افراد به انجمن‌ها، سوابق شخصی و خانوادگی آنان را بررسی کنند.