چالشهای رئیس جدید سازمان سینمایی؛ از گیشه تا اکنونزدگی
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، سینمای ایران در دهههای گذشته همواره با چالشها و تحولات متعددی مواجه بوده است. حالا، در شرایطی که محمد خزاعی به عنوان رئیس سابق سازمان سینمایی، توانسته با اقداماتش به احیای گیشه کمک کند، رائد فریدزاده با مسئولیت جدید خود و چالشهای تازهای روبرو است.
فریدزاده بهعنوان شخصی با پیشینه تئوریک و اندیشهای در سینما انتخاب شده و با انتظارات بالایی مواجه است.
در این گزارش تحلیلی، به بررسی چالشهای پیشروی فریدزاده و مأموریتهای اصلی او در دوره جدید ریاست بر سازمان سینمایی میپردازیم.
احیای گیشه: میراث خزاعی و چالش حفظ آن
یکی از دستاوردهای کلیدی دوران مدیریت محمد خزاعی، احیای گیشه سینمای ایران بود. پس از بحران ناشی از همهگیری کرونا، که سینماها را به تعطیلی کشاند و فروش فیلمها به شدت کاهش یافت، بازگشایی سینماها و جذب مجدد مخاطبان کار بزرگی محسوب میشد. با تلاشهای مدیریتی خزاعی، گیشه دوباره جان گرفت و مردم به سینما بازگشتند. اکنون که فریدزاده این میراث را به ارث برده است، باید از آن محافظت کند و جلوی افت احتمالی را بگیرد.
حفظ این رونق بهخصوص در شرایط اقتصادی نامناسب که میتواند تأثیر منفی بر صنعت سینما بگذارد، یکی از چالشهای اصلی فریدزاده خواهد بود. رکود اقتصادی، کاهش قدرت خرید مردم، و تولیدات کمکیفیت همگی میتوانند به گیشه آسیب بزنند. بنابراین، فریدزاده باید راهکارهایی برای حفظ و افزایش مخاطبان سینما پیدا کند. یکی از این راهها، توجه بیشتر به تولیدات با کیفیت و برنامهریزی دقیق برای اکران فیلمهاست.
تقویت اندیشهورزی در سینما و فاصله گرفتن از سطحینگری
یکی از مهمترین مأموریتهایی که وزیر ارشاد به فریدزاده سپرده است، تقویت جنبه اندیشهورزی در سینما و کاهش سطحینگری است. در سالهای اخیر، برخی از فیلمهای تولیدی بهجای پرداختن به موضوعات عمیق و معنادار، به مسائل سطحی و تجاری محدود شدهاند. این سطحینگری باعث شده تا بخش عمدهای از سینمای ایران از پرداختن به مسائل فرهنگی و اجتماعی فاصله بگیرد، هرچند این اتفاق مسیری برای رشد گیشه بود.
رئیس جدید سازمان سینمایی باید سینما را به مسیری سوق دهد که در آن فیلمها نه تنها برای سرگرمی، بلکه برای تقویت تفکر و آگاهی مخاطبان ساخته شوند. البته این به معنای نفی فیلمهای سرگرمکننده نیست، بلکه هدف این است که حتی در فیلمهای تجاری نیز به موضوعات اجتماعی و فرهنگی پرداخته شود. سینما میتواند با پرداختن به مشکلات و دغدغههای اجتماعی، نقش مؤثری در آگاهی و تغییر نگرش جامعه داشته باشد.
اکنونزدگی سینما: بحران عدم آیندهنگری
یکی از مشکلاتی که سینمای ایران با آن مواجه است، اکنونزدگی یا توجه صرف به وضعیت فعلی سینماست. وقتی گیشه موفق است و فیلمها فروش خوبی دارند، کمتر به آینده و چالشهای پیشروی سینما توجه میشود. این مسئله میتواند در بلندمدت برای سینمای ایران آسیبزا باشد، چرا که بدون برنامهریزی و آیندهنگری، رونق گیشه ممکن است موقتی باشد.
سینما باید از این اکنونزدگی فاصله بگیرد و به آینده سینمای ایران توجه شود. باید به مسائل زیربنایی سینما مانند سرمایهگذاری در تولیدات با کیفیت، پرورش استعدادهای جدید و توجه به فناوریهای نوین سینمایی توجه شود تا سینمای ایران در سالهای آینده نیز پویا و موفق باقی بماند.
فناوری و نوآوری در سینما
ضلع سوم مأموریتهای وزیر ارشاد برای فریدزاده، تأکید بر فناوری و نوآوری در سینماست. در حالی که سینمای جهان با استفاده از فناوریهای نوین مانند استفاده از هوش مصنوعی، جلوههای ویژه، نمایش سهبعدی و پلتفرمهای پخش آنلاین به پیشرفتهای بزرگی دست یافته است، سینمای ایران در این زمینه همچنان با کمبودهایی روبروست.
باید در سینما به فناوریهای جدید در تولید، توزیع و نمایش فیلمها توجه شود و این حوزه به یکی از اولویتهای اصلی سینما بدل شود.
استفاده از فناوریهای پیشرفته میتواند به بهبود کیفیت تولیدات سینمایی، افزایش بازده اقتصادی و جذب مخاطبان جوان کمک کند. در همین راستا، تجهیز سالنهای سینما و نوسازی زیرساختهای قدیمی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر بهویژه در شهرستانها که دسترسی به سینماهای مدرن کمتر است، میتواند تأثیر چشمگیری داشته باشد.
تعامل سینما با جامعه: سینما بهعنوان یک هنر انسانی
سینما تنها یک صنعت نیست؛ بلکه یک هنر اجتماعی و انسانی است که با زندگی و دغدغههای افراد تعامل دارد. یکی از نکات مهمی که فریدزاده باید به آن توجه کند، ارتباط سینما با مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه است. سینما میتواند بهعنوان ابزاری برای بیان دغدغههای جامعه و ارتقای آگاهی عمومی استفاده شود. حمایت از فیلمهایی که به مسائل اجتماعی مانند بیعدالتی، فقر، حقوق کودکان و حقوق زنان میپردازند، میتواند سینما را به ابزاری برای تغییرات اجتماعی تبدیل کند.
حضور در مجامع بینالمللی: چالشهای جهانیشدن سینما و تغییر زمین بازی
ضلع پنجم مأموریتهای فریدزاده، تقویت حضور سینمای ایران در مجامع بینالمللی است. سینمای ایران در سالهای گذشته توانسته در جشنوارههای بینالمللی مانند کن، برلین و ونیز حضور داشته باشد، البته این جشنوارهها به سینمای زیر زمینی ایران بیش از جریان رسمی سینما بوده و تا حد بسیاری کنترل آن از دست مسئولین ایرانی خارج است، اما عوض کردن زمین بازی و انجام راهکارهایی مثل اکران بینالمللی و ساخت آثار مشترک میتواند این موارد را حل کند.
حضور سینمای ایران در مجامع بینالمللی علاوه بر افتخارآفرینی، به جذب مخاطبان خارجی و ارتقای جایگاه فرهنگی ایران کمک میکند. اما برای تقویت این حضور، باید به تولید فیلمهایی با محتوای جهانی و استانداردهای بینالمللی توجه بیشتری شود. همچنین، همکاری با سینماگران خارجی و حضور فعالتر در بازارهای بینالمللی از دیگر مواردی است که میتواند به توسعه سینمای ایران کمک کند.
انتخاب مدیران زیرمجموعه و دبیر جشنواره فیلم فجر: یک چالش مهم و فوری
یکی از نکات بسیار مهم و حساس که رئیس جدید سازمان سینمایی باید به آن توجه کند، انتخاب مدیران زیرمجموعه و دبیر جشنواره فیلم فجر است. این مسئله بهویژه با توجه به زمان اندک تا برگزاری جشنواره فیلم فجر که مهمترین رویداد سینمایی کشور است، از اهمیت بیشتری برخوردار است. انتخاب بهموقع و درست مدیران زیرمجموعه، بهویژه دبیر جشنواره، میتواند تأثیر مستقیمی بر کیفیت و روند برگزاری جشنواره داشته باشد.
با توجه به اینکه محمد خزاعی بهعنوان رئیس سابق سازمان سینمایی و دبیر جشنواره فیلم فجر حضور دارد یکی از گزینههای فریدزاده میتواند ابقای خزاعی در این پست باشد. اما در عین حال ناگفته پیدا است که باید به سرعت تصمیمگیری در این رابطه با انجام شود تا از هرگونه تأخیر و ضعف در سازماندهی جشنواره جلوگیری شود.