نمایش نمادهای ارزشی توسط ورزشکاران در نگاه رهبر معظم انقلاب

به گزارش گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، دیدار رهبر معظم انقلاب با ورزشکاران ویژگی های منحصر بفردی داشت که نیاز به دورخیز راهبردی برای فهم و بیان دارد. تاکید و اشاره رهبر انقلاب به منزلت و پیامد رفتارهای ورزشکاران در میادین ورزشی بسیار حائز اهمیت بود. تشکر از بانویی که با حجاب کامل، پرچم این دوره از ورزشهای آسیایی را حمل کرد و در مقابل یک دنیا هویت و شخصیت زن ایرانی را نشان داد. تشکر دوم از بانویی که با کودک نوزاد خویش روی سکو رفت و مدالش را گرفت که این در دنیا به معنای احترام گذاشتن زن به نقش خانواده و نقش مادری است.

تشکر سوم از بانوانی که موقع توزیع مدال از دست دادن با نامحرم اجتناب کردند و در ادامه نیز قدردانی از ورزشکارانی که بعد از پیروزی روی زمین سجده کرده و دستشان را به دعا بلند کردند و عده ای نیز در یک نمایش زیبا و مقتدرانه، پرچم را بوسیدند و روی پرچم سجده کردند. ایشان از بیان جزییات اصلا کوتاه نیامدند و از تیم ملّی‌ که به نشانه‌ دفاع از مظلوم، با چفیه وارد زمین شدند، ورزشکارانی که هر کدام به نحوی در حمایت از فلسطین موضع گرفتند یا مدالشان را به کودکان غزه و شهدای بیمارستان اهدا کردند و خصوصا ورزشکارانی که از رویارویی با طرف صهیونیست خودداری کردند نیز با تاکید و توصیف، تشکر کردند.

رهبر معظم انقلاب در توضیح این تشکر و قدردانی که از یک قدردانی عادی و تعارف گونه فراتر بود و طعم راهبردی هم داشت نیز فرمودند:« این کارها چهره‌ برجسته و شاخص و دارای منطق و اعتماد به نفْس از ملّت ایران را در مقابل چشمهای صدها میلیون مردم تماشاگر ورزش نشان می‌دهد و ملّت ایران را معرّفی می‌کند. ورزشکارانی که حاشیه‌های ارزشی را به ورزش خودشان افزودند.»

تقدم یا همطراز بودن حاشیه های ارزشی بر متن ورزشی در رفتار ورزشکاران نیز نکته مهم دیگری بود که ایشان بر نکات قبلی افزودند. این همه تاکید بر نشانه و نماد در بیان و کلام شخص اول مملکت حاکی از نگاه استراتژیک ایشان به سکوهای ورزشی و هنری و قهرمانی در سطح ملی و بین المللی است. توضیح اینکه نماد در نگاه جامعه شناختی کارکردهای متنوعی دارد که این مقوله را تبدیل به یک دیپلماسی و ابزار قدرت نرم می کند. اولین کارکرد نماد، اثر تعاملی است که زبان مشترک ایجاد می کند و سرمایه اجتماعی را تقویت می کند. مثل زبان و خط و اشکال مختلفی که در ارتباطات بشر به کار گرفته می شود.

کارکرد دومی که از نماد انتظار می رود، حیث ترویجی و انتقالی در پیام هاست که هرچقدر نمادها توان ارتباطی بیشتری را تولید کنند، میزان جاذبه و مغناطیس یک سیستم را افزایش می دهند و برندینگ جامعه را ارتقا می بخشند. کارکرد سومی که برای نماد و توجه به نمادپردازی در جامعه می توان نام برد، حیث هویت بخش این مولفه محسوب می شود. جوامع غربی و شرقی به این نتیجه رسیده اند که از ارکان حفظ و مراقبت از سیستم اجتماعی، هویت بخشی برای سوژه ها در قبال ساختارهاست که این مساله با تولید معنا و ایدئولوژی و آگاهی (چه واقعی چه کاذب) با چاشنی نمادها و نشانه ها و ابزار اسطوره ها در بستر هنر و ورزش و فیلم و سریال محقق می شود. علاوه برهویت فردی و جمعی که در نتیجه تعمیم و تعمیق نمادها و نشانه ها در جامعه محقق می شود، تولید قدرت و عمق راهبردی است که ذیل جبهه سازی و با تلفیق رویکرد ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک در فضای بین الملل رقم می خورد.

این چهار کارکرد تعاملی، تبلیغی، هویت بخش و قدرت آفرین که برای توصیف و اهمیت نماد مطرح شد را بایستی مورد تامل قرار داد و بهترین نمادها را برای بهترین موقعیت ها تولید کرد و ملاحظات زمانی، مکانی، محتوایی و مخاطبی آن را رعایت کرد. به عنوان مثال وقتی یک سرود سلام فرمانده با مضامین درست و مرکب از ارزش های دینی، ملی و حماسی وحدت آفرین در یک فضای غیررسمی تولید می شود، به شکل دومینووار و زنجیره ای در سطح بین الملل از ایران، عراق و بحرین تا افغانستان، لبنان، یمن، نیجریه و غیره تبدیل به یک نماد و زبان مشترک شده و یک کار فرهنگی_رسانه ای جهانی را رقم می زند.

یا وقتی ورزشکار ما در صحنه بین المللی ورزنه برداری روی لباسش نام مبارک امام علی (ع) یا حضرت عباس (ع) را درج می کند یا همان بانوی محترمی که سال های گذشته در یک آوردگاه بین المللی، با چادر به سمت سکوی قهرمانی روانه می شود و تحسین و پیام رهبر انقلاب را نیز دریافت می کند، ضمن کسب قهرمانی جهان، یک خط تعلیق شناختی و البته نمادین را برای دنبال کنندگان و مخاطب خاکستری آن رشته ورزشی ایجاد می کند که به رمزگشایی از زبان نمادین عادت دارند.

به هرحال این مدل دیپلماسی فرهنگی غیررسمی در سراسر جهان رواج داشته و به عنوان یک فرصت انگاره سازی و اطلاع رسانی فشرده کاربرد دارد و ورزشکاران یا تماشگران در فرمت سکوی قهرمانی یا چمن ورزشی و میدان مسابقه و در قالب جیمی جامپ یا قهرمان، نوعی متاورزش و فرا سرگرمی را در حاشیه ورزش به تصویرمی کشند. مفاهیم و ارزش های بنیادینی همچون خانواده، مادر بودن و فرزندآوری، حجاب و عفاف، شهادت و ظلم ستیزی و هر مفهوم و معنای عمیق دینی نیز این ظرفیت را دارند که با گسترش میدان کنش به صحنه جهانی و با گره زدن موفقیت ها با رفتار نمادین و البته از سر عشق و التزام واقعی که قریب به اتفاق ورزشکاران ما دارا هستند، از چالش های برساخته ای که جریان معاند صورت داده عبور کرده و موانع پیش روی زبان فطرت را در جهت تقویت و بین الاذهانی شدن هرچه بیشتر دین و دینداری از میان بردارند.