از مقدمه سازی برای تحول جهانی تا لزوم پرداخت وام بدون سود به زائران اربعین

وی افزود: امام موسی صدر فرهنگ را به عنوان اندیشه و تفکر می داند و مدنیت را نیز به عنوان جلوه های دینی ملموس تلقی می کند و اگر فرهنگ و مدنیتی بخواهد شکل بگیرد مبتنی بر الزاماتی است و از جمله الزامات عملی آن که در واقعه اربعین نیز وجود دارد بحث همراهی و پشتیبانی از سوی نهادها و حکومت هاست و توجه به ابعاد نظری و فلسفی و دینی و بخصوص داشتن تشکل و سازمان، مسائل مهمی در پیدایش این تمدن می باشند.

لک زایی ادامه داد: در رویداد اربعین بیشترین تشکل ها، تشکل های مردمی هستند و خلق این رویداد حرکتی مردمی است و تداوم و استمرارش نیز با حضور مردم امکانپذیر خواهد بود و ایجاد چنین واقعه و رویدادی بدون مردم ممکن نخواهد بود.

وی اضافه کرد: ما نمونه آن را کمتر داریم و رویداد حج تمتع می تواند اینگونه باشد و این تشکل های مردمی باید تقویت شوند و این که چگونه تقویت شوند باید بررسی شود و بدون وابستگی مستقیم به سازمان های دولتی باید به فعالیت خود ادامه دهند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: چه دولت عراق و چه دولت ایران باید در کنار مردم بتوانند موانع مهمی که وجود دارد را از سر راه بردارند و چند کار بعنوان الزامات باید اتفاق بیافتد که اهمیت بسیاری دارند که یکی از آن ها شناخت آفت ها و آسیب هاست که از جمله آفت و آسیب های مهم رویداد اربعین، دولتی سازی آن است.

وی اظهارداشت: نکته دوم این است که نیاز ها و مایحتاج پیاده روندگان باید از طرف تشکل ها و مردم برطرف شوند و تاکید این است که این مساله همچنان باید تداوم پیدا کند زیرا دولت ها نمی توانند مایحتاج میلیون ها نفر را فراهم کنند.

لک زایی گفت: برنامه های فرهنگی مساله سوم است که باید انجام شود و برای پیاده ها برنامه هایی در نظر گرفته شوند و هرساله افزایش پیدا کند.

وی عنوان داشت: برگزاری کنگره ها، همایش ها، نشست ها و جمع های تخصصی به منظور تعمیق فرهنگی و فکری زائران از دیگر مواردی است که باید اتفاق بیافتد و برخی موکب ها از این جمع ها و نشست ها دارند اما به اندازه کافی وجود ندارد و این جمع های تخصصی فکری باید بر وجه فلسفی این رویداد نیز اشاره کنند و عمق فکری آن را نیز مدنظر قرار دهند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: این رویداد محلی برای ایجاد و برقراری و برگزاری تعاملات بین المللی میان تشکلات مردمی است و بنظر می رسد که گاهی هر مجموعه و هیئتی در حال اجرای برنامه های خاص خود است اما با اینکه این برنامه ها بسیار مفید هستند باید این تعاملات و هماهنگی ها افزایش پیدا کنند و نباید بصورت جزیره ای فعالیت کنند بلکه باید تعامل بین مجموعه ها بیشتر باشد.

وی گفت: این حرکت از ملت عراق شروع شده و به ما منتقل شده است و نکته بسیار مهمی که باید رعایت شود این است که حرمت میزبان حفظ و رعایت شود و تقدم آنها برای فعالیتی که صورت می گیرد، حفظ بماند.

غرب به دنبال دین ابراهیمی در برابر حرکت عظیم اربعین است

دکتر عبدالامیر الاسدی نیز در این مراسم بیان کرد: راهپیمایی اربعین اساس کار ظالمان و منافقین را به لرزه در آورده است.

وی افزود: این راهپیمایی تحت یک شعار واحد با حضور افرادی با ادیان و اقوام مختلف انجام می شود و اخیرا هم یک مذهب جدید بعنوان دین ابراهیمی جدید صورت گرفته تا حرکت عظیم اربعین را بپوشاند اما اینکه این دین ابراهیمی چیست و از کجا آمده و چه کسانی ترویج می کنند باید بدانیم که توسط آمریکا و غرب پایه ریزی شده و هم دین و هم سیاست را دارد که بتواند در مقابل اربعین قرار گیرد.

دانشیار دانشکده علوم سیاسی عراق اضافه کرد: این دیدگاه نسبت به حضرت ابراهیم صورت می گیرد و عادی سازی روابط با اسرائیل را مطرح می کند و غربی که سیاست را از دین جدا می دانست الان فهمیده اند که در دین چیزی وجود دارد که می تواند خیلی تاثیر گذار باشد و متخصصان زیادی را از خاورمیانه دعوت کردند تا بتوانند این دین ابراهیمی را پایه ریزی کنند و با همین عنوان شروع کردند و بایک زیارتی به نام زیارت بابا در شهر اور که محل تولد حضرت ابراهیم (ع) باشد انجام دادند.

وی با بیان اینکه هدفشان این است که جمع زیادی از ادیان مختلف را دعوت کنند ادامه داد: پروژه از نیل تا فرات را مطرح کردند و با شعار دین ابراهیم واحد فعالیت خود را آغاز کرده اند و قدس را پایتخت جمیع ادیان قرار داده اند تا با این کار نظر تمام ادیان را جمع کنند.

مساله زیارت اربعین دارای ابعاد مختلفی است که صدام از آن نگران بود

حجت الاسلام حمید پارسانیا نیز در این مراسم با اشاره به ابعاد تمدنی، فرهنگی، اجتماعی و تاریخی مساله زیارت اربعین تصریح کرد: وقتی سخن از فرهنگ، جامعه، تاریخ و تمدن می شود همه این مفاهیم چندگانه یک هویت جمعی و اجتماعی دارند و با این هویت بین الاذهانی میتوانند در قلمرو زندگی جمعی انسان ها واقعیت پیدا کنند.

وی بیان داشت: یعنی اینها اولا یک پدیده انسانی هستند و ثانیا چیزی نیستند که قائم به یک فرد به تنهایی باشند هرچند قوامشان به افراد است و بدون حضور عاملان و کنشگران فردی واقعیت پیدا نمی کند.

عضو هیات امنای دفتر تبلیغات اسلامی با بیان اینکه این مفاهیم کانون جوشش فرهنگ و تمدن افراد هستند اما به یک فرد به تنهایی نمی توان گفت یک تمدن، اضافه کرد: هرچند که با یک نظر دقیق می توان این را هم گفت که امت واحده به حضرت ابراهیم خلیل اطلاق شده و این نیاز به بحث مربوط به خودش دارد اما ریشه تمدن به فرد بازمی گردد درحالیکه بسط و گسترش و بروز و ظهور آن وقتی است که این فرد یک مجموعه ای را در باطن خود جمع کند.

وی افزود: اسلام به عنوان یک حوزه ای از معرفت و آگاهی است که به اقتضای خودش با حضور در وجود افراد و مومنان ظرفیت بسط و گسترش فرهنگ و تمدن را دارد اما الزاما یک متدین و مسلمان، به تنهایی واقعیت فرهنگی و تمدنی با او عینیت پیدا نمی کند.

حجت الاسلام پارسانیا ادامه داد: این مجموعه احکام و قواعد اسلامی است که سازوکار تمدن را شکل می دهد و این احکام شامل تقسیم بندی هایی هستند مثلا تعبدی و توسلی که تعبدی نیت و قصد خود شخص در عینیت یافتن آن دخیل است اما در حکم توسلی ولو این که توسط قصد کنشگر انجام می شود، اما الزاما نیاز نیست که بحث اخلاص و خلوص در آن نقش داشته باشد مانند غریقی که توسط کسی که قصد قربت نکرده نجات پیدا می کند.

وی اضافه کرد: اما تقسیم بندی دیگری از احکام وجود دارد که این است که احکام گاه سویه فردی و گاه سویه جمعی دارد که بعنوان مثال ایمان آوردن یک حکم مبنایی است و هر شخص شخصا موظف است که ایمان به حقیقت و حقائق را داشته باشد یا نماز نیز همینطور اما برخی از احکام هویت جمعی دارند و از همان ابتدا در یک مکان و زمان خاصی با هماهنگی دیگران انجام می شود و این حکم در اربعین کاملا هویت جمعی دارد و این گونه احکام به تناسب سطح این هویت می توانند تقسیم بندی هایی را داشته باشند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: مثلا خانواده و وظایفی که اعضای خانواده نسبت به همدیگر دارند و در دایره بزرگتر تکافل اجتماعی صورت می گیرد، همانطور که نیاز خانواده خود را باید برطرف کنند بلکه در دایره جمعی و جامعه نیز وظایفی دارند.

وی در ادامه گفت: یک دین و یک نظام معرفتی هویت اجتماعی دارد، یعنی ناظر به این سطوح مختلف اجتماعی سخن دارد و در این موارد بی موضع نیست و اگر هویت فرهنگی دارد و در سطوح متفاوت فرهنگ حرف دارد و در تمدن نیز در سطوح و لایه های درونی و بیرونی تمدن حتی در سطح بین المللی نیز حرف برای گفتن دارند.

حجت الاسلام پارسانیا اضافه کرد: یک دینی مثل اسلام که اولا رسالت برای نجات تک تک افراد را دارد و بعد در سطح اجتماعی و کلان هویت فرهنگی و تاریخی و تمدنی دارد و این احکام با دو رویکرد قابل توجه است: یکی اینکه خود این احکام را به لحاظ ذاتشان از موضع یک محقق نگاه می کنیم و می خواهیم توصیف کنیم وضعیت تمدن اسلامی را با نظر به متون و نصوص پیشگیری کنیم و نظر کنیم به ذات خود نظام معنایی دینی و لوازم اجتماعی و یا تاریخی و تمدنی این مساله را نیز اکتشاف کنیم.

وی اضافه کرد: این نوع مطالعه چیزی شبیه نوعی پدیدار شناسی نظام معنایی است که نوعا فقها و متکلمین و فیلسوفان از این زاویه به قلمرو معرفت دینی می نگرند و براهین کلامی و فلسفی می آورند که این دین چه لوازم هستی شناسی دارد و علوم جزئی را چگونه فرماندهی می کند و چنین فرهنگ و تمدنی با دیگر فرهنگ ها و تمدن ها چطور تعامل خواهد داشت.

عضو هیئت امنای دفتر تبلیغات اسلامی بیان داشت: از طرفی شاید همه این ها باشد اما مسلمانی وجود نداشته باشد و این که کسی بیاید و این احکام ر اجرا و رعایت کند.

وی ادامه داد: اما رویکرد دیگر به واقعیت دینی و فرهنگی یک تمدن می تواند باشد و از روزی که پیامبر خدا پیام الهی را دریافت کرد و به آن ایمان آورد و دیگرانی که به این مطلب ایمان آوردند و بعد از کوه پایین آمد و در آن بلد مأمور تبلیغ شد، حال این تمدن و فرهنگ در شخص رسول خدا درحال تولید و گسترش و بزرگ تر شدن می باشد.

حجت الاسلام پارسانیا اظهارداشت: وقتی فتح مکه رخ می دهد بصورت پدیده ای بزرگ تر شکل می گیرد و وقتی جنگ تبوک رخ می دهد بصورت یک پدیده جهانی بعنوان بخشی از واقعیت بزرگ بشر صورت می گیرد.

وی گفت: تا موقعی که پیامبر اسلام در مکه هستند و مسلمانان شکنجه می شوند احکام مربوط به زندگی شخصی آنهاست و وقتی وارد مدینه می شوند احکام متوجه جامعه می شوند و به هویت جمعی آنها برمی گردد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: این مسأله به نحوی متفاوت است که مکی و مدنی بودن سوره ها از ظاهر آنها و جامعه مخاطب آنها مشخص است.

وی افزود: ما در جهان اسلام با جریانات متفاوتی مواجهیم و بعد از رحلت پیامبر(ص) تشیع بصورت خاصی ضمن آنکه دغدغه حفظ هویت فرهنگی و تمدنی جهان اسلام را دارد بعنوان یک رویکرد خاص و ویژه آنچنان نیست که همه ابعاد آن حتی در سطح اجتماعی و فرهنگی قدرت ظهور داشته باشد یعنی شیعیان در مجموعه های محدود برخی از احکامشان بصورت زندگی فردی و یا نهایتا گروهی محدود خودشان وجود دارد اما برای تحقق بخشیدن اسلام آنچنان که در افق عترت رسول الله (ص) است چیزی است که از دسترس خارج است و بسمت و سوی آن تلاش می کنند.

حجت الاسلام پارسانیا اضافه کرد: هیچ موقع تشیع صورت اجتماعی خود را فرصت ابراز نداشت و بحث هایی مانند ولایت فقیه در حاشیه بحث هایی که به زندگی خصوصی اشاره میکرد به این مسائل اشاره می کرد و جوانه میزد و در سطح نظامات سیاسی اندیشه هایی که هویت مدرن داشتند در دستور کار برنامه ریزانی قرار گرفتند که هویت اجتماعی را داشتند.

وی با اشاره به مواجه بودن ما با چالش های تمدنی در جهان مدرن اظهار داشت: در آغاز قرن ۲۱ بحث حضور تمدن ها در سطح بین المللی به رسمیت شناخته می شد و اسلام خود در رسمیت بخشیدن به این مساله نقش بزرگی دارد و نقطه عطف آن نیز انقلاب اسلامی است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تشریح کرد: مساله زیارت نیز سطوح مختلفی دارد و برخی از احکام در عین آن که فردی است لایه های اجتماعی نیز دارد مانند نماز که هم فردی است و هم به جماعت یا بصورت نماز جمعه و نماز عید در می آید و هویت اجتماعی نیز دارد و زیارت نیز از طرفی بشدت با هویت فردی شخص مرتبط است و در خصوصی ترین حالات نیز نقش دارد.

وی اضافه کرد: اما به تدریج ابعاد اجتماعی آن نیز مطرح است ولو اینکه به غفلت زائر باشد اما سیاست مدار می فهمید که آمدن این مجموعه چه پیامد هایی دارد و این کشتار ها و تخریب ها که در دوران صدام بشدت صورت می گرفت به این دلیل بود که صدام نتایج این کار را خوب می فهمید و نگران بود که این حرکت برای او هیچ نقش سیاسی و اجتماعی را ندارد در عین حال که زائر حتی ممکن بود اصلا نداند که چه حرکتی صورت می پذیرد.

حجت الاسلام و المسلمین پارسانیا افزود: خود زیارت نقش فرهنگی و تاریخی دارد و گویی علم هدایت است هم برای زندگی فردی و هم برای زندگی تاریخی و تعامل های زندگی فرهنگی و اجتماعی.

 بانک ها به جای برپایی موکب، وام بدون سود به زائران بدهند

دکتر رسول نوروزی در هم اندیشی بین المللی اربعین و تمدن نوین اسلامی دیگر سخنران این مراسم بود که در سخنانی اظهار کرد: در اربعین بدون نیاز به اینکه نیاز به یک قوه قهریه باشد یا قوانین نظامی در آن وجود داشته باشد با یک سری قوانین مدنی و یک سری توافق با یکدیگر روبرو هستیم که باعث شده مردم یک سری کنش های مشترکی را باهم داشته باشد.

وی ادامه داد: هر تمدنی یک ایده کانونی دارد و آن ایده کانونی بار آن تمدن را به دوش می کشد و بر هویت تمدنی تمامی متعلقین به آن تمدن یعنی خارج از مرز جغرافیا اثر می گذارد.

نوروزی گفت: بنظر من اربعین توانسته ساخت هویت تمدنی از درون را استارت زده و آغاز کند و این کاری است که انقلاب اسلامی قبلا تلاش داشت تا با حج انجام دهد اما در اربعین در حال رخ دادن است و حداقل تعامل بین جهان شیعه را ایجاد می کند اما باید تمامی الزاماتی که در ساخت هویت تمدنی داریم را در اربعین هم مورد توجه قرار دهیم تا این هویت تبدیل به یک کنش شبکه ای شود.

وی اضافه کرد: اگر قرار باشد که اربعین بصورت ایجابی در ساخت هویت تمدنی ما مشارکت کند ما نیاز داریم که تمامی مفاهیمی را که در حوزه الهیات اجتماعی و حوزه های مختلف فعال هستند را ضرب در اربعین کنیم؛ برای مثال موقوفات وقف در اربعین چه مقدار هستند؟ یعنی انفاقاتی که در گذشته و تاریخ تمدن اسلامی افتاده، استمرار این درون زایی را تضمین کرده و روز به روز امکان گسترده شدن آن را بیشتر می کرده است.

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: علت اینکه در زمان صفوی جاده های خوبی داشتیم این بود که وقتی کسی می خواست چیزی را وقف کند حالت ایجابی صورت می گرفت و وقف چیزهای مختلفی می کرد برای مثال وقف زمین خود را بر مرمت جاده صورت می داد یا چاه خود را برای حمل و نقل استفاده می کرد و بصورتی برای این مساله خدمت میرساند.

وی اظهار داشت: در زمان حاضر نیز می توان خیلی از این موارد را آورد و در اربعین ضرب کرد و اگر این کار صورت نگیرد محدود باقی می ماند و ما باید یک عنصر حرکت بخشی را که مدام رو به گسترش باشد را بدون اینکه خللی در حرکت اصلی ایجاد شود، طراحی کنیم.

نوروزی اضافه کرد: برای مثال بانک ملی در مسیر راهپیمایی اربعین موکب دارد در حالیکه واقعاً اگر می خواهد اقدام موثری در زمینه حمایت از اربعین داشته باشد، می توانست وام در نظر گرفته شده برای اربعین را از ابتدا بدون سود ارائه کند.

وی ادامه داد: تمامی گروه هایی که در این زمینه درگیر هستند باید همکاری داشته باشند و به عنوان مثال اصحاب رسانه باید با هم بنشینند و در این خصوص فعالیت های را داشته باشند تا روز به روز جریان پیاده روی اربعین تقویت شود.

اربعین می تواند مقدمه آرمان شهر اسلامی باشد

حجت الاسلام حمیدرضا مطهری نیز در این هم اندیشی با بیان اینکه یکی از مولفه های پرداخت به اربعین و تمدن نوین اسلامی نگاه تاریخی به این مساله است تصریح کرد: تا به الان کمتر به مسائل تاریخی اربعین اشاره می شد در حالیکه تصور به تمدن نوین بدون توجه به گذشته تمدن امکانپذیر نیست و تمدن نوین باید بر پایه های تمدن گذشته برپا شود.

وی اظهار داشت: اگر اوج تمدن نوین اسلامی را شکل گیری مدینه فاضله یا آرمان‌شهر اسلامی بدانیم لازمه آن نگاه کردن به مدینه النبی (ص) است و من فکر می کنم اگر از این اربعین به نحو صحیح استفاده شود، مقدمه آن مدینه فاضله است.

رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: حرکت اربعین مانند آن آرمان‌شهری است که شخص پیامبر بدنبال آن بود و وقتی حضرت به مدینه هجرت کردند برای شکل گیری آرمان‌شهر اسلامی یکی از اولین اقدامات ایشان امنیت و آرامش جامعه بود.

وی اضافه کرد: ایشان در این مقطع و در ابتدای دوران مدنی در نخستین گام پیمان نامه های مختلفی را با گروه های مختلف برای امنیت برای دولت نوپایی که تازه شکل گرفته ایجاد کردند و وقتی این امنیت شکل گرفت ایشان به دنبال تحقق دیگر اهداف خویش رفتند و اقدامات دیگر ایشان در گرو بحث امنیت بود.

حجت الاسلام مطهری ادامه داد: زوار اربعینی در این مسیر احساس امنیت دارند و اگر بتوانیم این امنیت ایجاد شده را نهادینه کنیم یک قدم برای شکل گیری آن آرمان‌شهر اسلامی است که ما را به هدف نهایی نزدیک می گرداند.

وی اضافه کرد: نکته دیگر که در حکومت پیامبر(ص) می توانیم مشاهده کنیم انفاق و مهرورزی مردم به یکدیگر می باشد و مهاجرانی که به مدینه رسیدند با دست خالی به آنجا رسیدند بنحوی که حتی ثروتمندانشان نیز با دست خالی به آنجا رسیدند و این انصار بودند که با قسمت کردن اموالشان و میهمان کردن آنها به خانه های خود این نگرانی را از ایشان برطرف کردند.

رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: اگر این انفاق و مهرورزی در جامعه ما نهادینه شود می توان امیدی داشت که آن آرمان شهر اسلامی شکل بگیرد.

حجت الاسلام مطهری گفت: دیگر مساله ای که در حکومت پیامبر اسلام وجود داشت اتحاد و همگرایی اسلامی است و باوجود اینکه مخالفت هایی با پیامبر وجود داشته اما روح حاکم بر جامعه به این صورت بود .

وی اضافه کرد: در ایام اربعین، افراد و گروه های مختلف بدون توجه به نژاد و زبان و ملیت امام جماعت که ایرانی باشد یا عراقی به او اقتدا می کنند و همسان بودن افراد در موکب ها و شرایط مختلف اشاره به مساله عدالت دارد که آن هم مورد توجه پیامبر(ص) در حکومت ایشان بود.

رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: بحث عفو و گذشت نیز در حکومت پیامبر به شکل کامل و واضح دیده می شود و اوج آن را در جریان فتح مکه می بینید و گذشت ایشان در مجازات آنها و چنین وضعیتی را در جریان اربعین می بینیم و آن اختلافاتی که وجود داشته در جریان اربعین کاملا کنار گذاشته شده و می تواند مقدمه آن آرمانشهر اسلامی باشد.

اربعین حسینی سبب تحول جهانی شده است

دکتر فوزی التربیه دیگر سخنران این مراسم بود که در ابتدای سخنان خود گفت: در ایام حج ارتباط بین تمدن ها برقرار بوده و در اربعین هم ما مشاهده می کنیم که ارتباط بین تمدن ها برقرار است و در مقابل تمدن ابراهیمی نیز که در بین کشورها رایج است این تمدن زیارت اربعینی را می بینیم.

وی ادامه داد: ما در اربعین شاهد فرهنگ های مختلفی هستیم و اربعین حسینی سبب تحول جهانی شده و احیای شعارهای کربلا بخوبی انجام می شود.

عضو هیات علمی دانشگاه مستنصریه عراق با بیان اینکه بعد اجتماعی این تمدن را علاوه بر بعد معنوی باید تقویت کنیم گفت: این کار با رسانه های مختلف قابل انجام است و رسانه ها در زمینه معرفی ظرفیت های اربعین و همچنین کمک به ارتقاء بعد معنوی نقش مهمی می توانند داشته باشند.

اربعین یکی از قدرتمندترین ابزارهای سیاسی جهانی است

دکتر سید عباس قندیل نیز در این مراسم گفت: دوسال پیش که راهپیمایی اربعین را آغاز کردم ناگهان خود را در جمع زوار اربعین با هدف سید الشهدا (ع) احساس می کردم و بعد هم خود را در بین یک دهکده جهانی اسلامی مشاهده می کردم و زواری را می دیدم که از جای جای جهان آمده بودند.

وی ادامه داد: اربعین به یکی از قدرتمند ترین ابزار های سیاسی جهانی تبدیل شده است و رویدادی است که با محوریت سید الشهدا (ع) همه ساله جمعیتی بین ۲۰ تا ۲۵ میلیون نفر در آن شرکت می کنند.

استاد روابط بین الملل دانشگاه قائد اعظم اسلام آباد پاکستان بیان داشت: اربعین این پرسش را مطرح می کند که این حسین کیست و چرا بعد از ۱۴۰۰ سال این حسین زنده است؟ بطوری که رویداد اربعین امروزه توجه جهانیان را بعنوان یک رویداد عظیم اسلامی به سمت حسین (ع) می برد.

وی ادامه داد: چند سال گذشته متفکرین بیش از پیش متوجه این رویداد شدند و نتیجه بصورت تمدنی نوین در حال ظاهر شدن است و در خیلی از کشورها جهانیان را متحیر ساخته و چالش ها و فرصت های جدیدی را برای گسترش فرهنگ اسلامی ایجاد کرده است.

دکتر قندیل خاطرنشان کرد: تمدن نوین اسلامی باعث شده دانشمندان جهان در ابعاد مختلفی بیش از پیش به اربعین بپردازند.