گلایه امام خمینی از حجاب نامناسب در ادارات دولتی

به گزارش گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، یکی از مظاهر اسلامیت جوامع مسلمان، حجاب و پوشش زنان است که به عنوان سمبل و نمادی از آموزه‌های اسلامی و تکلیفی برای مسلمانان و به ویژه زنان، موضوع چالش‌های فراوان داخلی و خارجی قرار گرفته است، حجاب و عفاف از مباحثی مهم در دین اسلام بوده و هست.

حجاب و عفاف به عنوان ۲ ارزش در جامعه بشری و به ویژه جوامع اسلامی مطرح است چناچه زن از دیدگاه اسلام دارای شخصیت شایسته و موقعیتی الهی است که می‌تواند مدارج کمال را طی کرده و به مراتب عالی انسانیت راه یابد وجود زن زینت بخش آفرینش انسان است و افق روح او تجلی‌گاه رحمت و دامن زن مدرسه بشریت است و کمال مرد بدون او ممکن نیست.

جایگاه الهی و والای این گوهر آفرینش اقتضا دارد که در صدف حجاب قرار گیرد تا ارزش‌های او حفظ شود و یکی از مهم‌ترین علل حجاب برای زنان حفظ ارزش والای آنهاست.

امام خمینی(ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی در سخنرانی ها و مصاحبه های خود در قبل از پیروزی انقلاب و بعد از آن با علم به اهمیت حجاب و عفاف در زنان به ضرورت رعایت پوشش اسلامی در اجتماع تاکید داشته اند.

حضرت امام خمینی از ابتدای شکل گیری مبارزات خویش به صورت صریح و قاطع بر لزوم رعایت صحیح آموزه ها، ارزشها و موازین اسلامی تاکید داشتند و در بیانات و مصاحبه های متعدد آزادی و ترقی جامعه را در چارچوب رعایت ارزش های مترقی اسلامی می دانستند و در مورد حجاب نیز تصریح می کردند که اسلام با آنچه خلاف عفت است مخالفت دارد و ما آنان را دعوت می کنیم که به حجاب اسلامی روآورند. شما آزادید در کارهای صحیح. در دانشگاه بروید و هر کاری که صحیح است بکنید؛ و همه ملت در این زمینه ها آزادند. اما اگر کاری خلاف عفّت بکنند و یا مضر به حال ملت -خلاف ملیت- بکنند، جلوگیر می شود؛ و این دلیل بر ترقی اسلام است».[1]

امام خمینی(ره) در جواب سوال خبرنگار زن فرانسوی- که بهمن ماه ۱۳۵۷ و در نوفل لوشاتو از امام راحل پرسید «برخى از رسوم اسلامى مانند حجاب اجبارى رها شده است. آیا در جمهورى اسلامى از نو اجبارى خواهد شد؟»- جواب داد: حجاب به معناى متداول میان ما، که اسمش حجاب اسلامى است، با آزادى مخالفتى ندارد؛ اسلام با آنچه خلاف عفت است مخالفت دارد. و ما آنان را دعوت مى کنیم که به حجاب اسلامى روآورند. و زنان شجاع ما دیگر از بلاهایى که غرب به عنوان تمدن به سرشان آورده است به ستوه آمده اند و به اسلام پناهنده شده اند.»[2]

امام راحل از بی حجابی به عنوان موضوعی که مخالف عفت جامعه اسلامی است، بر لزوم تلاش نظام اسلامی برای اصلاح این معضل تصریح می نماید؛ چنانکه در خاطره یکی از همراهان امام راحل در «نوفل لوشاتو » می‌خوانیم: «در مورد حجاب هم وقتی از فرانسه آمدم، هنوز با مانتو و شلوار و مقنعه بودم. یک بار در مهران، پایم صدمه دید و من با عصا و با همان مانتو و شلوار خدمت امام رفتم تا گزارش بدهم. امام فرمودند: اگر چادر ندارید، بگویم احمد برایتان بخرد. عرض کردم: نه حاج آقا! چون به کوه می‌رفتم و اسلحه روی دوشم بود و فشنگ به کمرم و قمقمه به پهلویم و گاهی هم باید سه‌پایه تیربار را روی دوش می‌گرفتم، چادر سرکردن برایم دشوار بود. فرمودند: چادر برای زن بهتر است. من از آن روز چادر سر کردم.».[3]

بارها و بارها مسأله‌ی حجاب و حکم شرعی آن توسط نویسندگان اسلام، مطابق نظر فقهای شیعه تدوین شده و حکم وجوب ضروری آن برای زنان مسلمان بیان گردیده است و امام خمینی(ره) در اقدامی با صلابت از وضعیت حجاب در ادارات دولتی گلایه کردند و خواستار سامان دهی فوری به این اوضاع شدند.

ایشان در این‌باره فرمودند: «الآن وزارتخانه‏ ها- این را میگویم که به دولت برسد، آنطوری که برای من نقل می‏ کنند- باز همان صورت زمان طاغوت را دارد. وزارتخانه اسلامی نباید در آن معصیت بشود. در وزارتخانه‏های اسلامی نباید زن های (بی حجاب) بیایند، زنها بروند؛ اما با حجاب باشند. مانعی ندارد بروند کار بکنند، لکن با حجاب شرعی باشند، با حفظ جهات شرعی باشند.»[4]

واکنش امام خمینی به برخی بی عفتی ها

امام خمینی(ره) در مقاطعی به بی عفتی عده ای در ملأعام واکنش نشان داده و از مردم متدین خواستند تا در برابر این گونه اقدامات بایستند.

بدون تردید بی حجابی یکی از نمادهای آشکار طاغوت شناخته می شود و امام راحل در تیرماه 59 در دیدار با خانواده شهدای انقلاب می فرماید: باز هم تذکره‌ها، تذکره‌های شاهنشاهی(در ادارات) است. باز هم کاغذهای اداره، کاغذهای شاهنشاهی است. اگر شاهنشاهی هستید، خب بگویید تا ما تکلیف‌مان را با شما تعیین کنیم. تا من بگویم ملت با شما چه کند و اگر نیست، چرا این آرم ها را برنمی‌دارید؟ چرا این اشخاصی که در این ادارات مشغول فساد هستند، چرا این هایی که مشغول هستند که جوان های ما را تباه کنند، در این ادارات تصفیه نمی‌کنید؟

من نمی‌دانم این مملکت وضعش چیست؟ بیست سال است که این ملت، ملت محروم دارد زحمت می کشد، کشته می‌دهد. پانزده خرداد آنقدر کشته داد، و بعد هم هی پانزده‌های خرداد برای ما پیش آمد. این همه اینها به شهادت رسیدند. ملت ایران تا کی باید منتظر باشند که شماها از آن گرفتاری هایی که می‌گویید داریم در ادارات، بیرون بیایید؟ تا کی صبر کند ملت ایران و تا کی شما می‌خواهید اصلاح کنید امور را؟ یک سال و نیم بیشتر گذشته است از این انقلاب و باز آرمهای شاهنشاهی هست... چرا شورای انقلاب به فکر این مطلب نیست؟ ... [5]

در تیرماه 1359 آیت الله ری شهری، رئیس وقت دادگاه انقلاب ارتش نسبت به پوشش حجاب خانم های کارمند ارتش طی بخشنامه ای می نویسد: اگر شاهنشاهی هستید بگوئید تا ما تکلیفمان را با شما تعین کنیم تا من بگویم ملت با شما چه کند. (امام خمینی). از آنجا که تا کنون چندین بار توسط مسئولین امر نسبت به پوشش اسلامی خانم های کارمند ارتش جمهوری اسلامی ایران تذکر داده شده ولی متاسفانه برخی از پرسنل زن نسبت به مفاد بخشنامه های مزیور بی‌اعتنا بوده و در اجرای آن تعلل ورزیده اند لذا با توجه به اوامر و رهنمودهای رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران بدین وسیله بعموم فرماندهان یگان ها و روسای سازمان های نظامی و انتظامی ابلاغ می شود که از ورود آن دسته از پرسنل زن که پوشش اسلامی ندارند به اماکن نظامی و سرویس های رفت و آمد جلوگیری به عمل آورند.»

جواب دندان شکن امام

خانم نوشابه امیری خبرنگار کیهان که برای گفت‌وگو با امام خمینی(ره) به پاریس رفته بود، سؤال کرد: چون مرا به عنوان یک زن پذیرفته‌اید این نشان‌دهنده این است که نهضت ما یک نهضت مترقی است، اگرچه دیگران سعی کردند نشان دهند که عقب‌مانده است. فکر می‌کنید به نظر شما آیا زنان ما باید حتماً حجاب داشته باشند، مثلاً چیزی روی سر داشته باشند یا نه؟

امام خمینی(ره) پاسخ فرمودند: اینکه من شما را پذیرفته‌ام، من شما را نپذیرفته‌ام. شما آمده‌اید اینجا و من نمی‌دانستم که شما می‌خواهید بیایید اینجا و این هم دلیل بر این نیست که اسلام مترقی است که به مجرد اینکه شما آمدید اینجا، اسلام مترقی است. مترقی هم به این معنی نیست که زن‌ها یا مردهای ما خیال کرده‌اند، مترقی به کمالات انسانی و نفسانی است و با اثر بودن افراد در ملت و مملکت است نه اینکه سینما بروند و دانس بروند و این‌ها ترقیاتی است که برای شما درست کرده‌اند و شما را به عقب رانده و باید بعداً جبران کنیم. شماها آزادید در کارهای صحیح؛ در دانشگاه بروید و هر کاری را که صحیح است بکنید و هم ملت در این زمینه‌ها آزادند، اما اگر بخواهند کاری خلاف عفت بکنند و یا مضر به حال ملت و خلاف ملیت بکنند جلوگیری می‌شود و این دلیل بر مترقی بودن است.[6]

حجاب مخالف آزادی نیست

خبرنگار فرانسوی از امام راحل می پرسد: «برخی از رسوم اسلامی مانند حجاب اجباری رها شده است. آیا در جمهوری اسلامی از نو اجباری خواهد شد؟»

امام خمینی(ره) می فرماید: «حجاب به معنای متداول میان ما، که اسمش حجاب اسلامی است، با آزادی مخالفتی ندارد؛ اسلام با آنچه خلاف عفت است مخالفت دارد و ما آنان را دعوت می‏ کنیم که به حجاب اسلامی روی آورند و زنان شجاع ما دیگر از بلاهایی که غرب به عنوان تمدن به سرشان آورده است به ستوه آمده ‏اند و به اسلام پناهنده شده ‏اند»

امام راحل می فرماید: «زنان در انتخاب فعالیت و سرنوشت و همچنین پوشش خود با رعایت موازین آزادند. و تجربه کنونی فعالیت های ضد رژیم شاه نشان داده است که زنان بیش از پیش آزادی خود را در پوششی که اسلام می‏ گوید یافته‏ اند.»[7]

در خصوص زنان، اسلام هیچ گاه مخالف آزادی آنان نبوده است؛ برعکس اسلام با مفهوم زن به عنوان شیء مخالفت کرده است و شرافت و حیثیت او را به وی باز داده است. زن مساوی مرد است. زن مانند مرد آزاد است که سرنوشت و فعالیت های خود را انتخاب کند. ما می‌خواهیم که زنان را از فساد – که آنان را تهدید می‌کند- آزاد سازیم».[8]

البته باید توجه داشته باشید که حجابی که اسلام قرار داده است، برای حفظ آن ارزش های شماست. هرچه را که خدا دستور فرموده است- چه برای زن و چه برای مرد- برای این است که، آن ارزش های واقعی که اینها دارند و ممکن است به واسطه وسوسه‏ های شیطانی یا دست های فاسد استعمار و عمال استعمار پایمال می ‏شدند اینها، این ارزش ها زنده بشود.»[9]

امام خمینی(ره) در بیاناتی دیگر با انتقاد شدید از کسانی که الزام زنان و دختران مسلمان به برداشتن حجاب در کشورهای اروپایی و غربی را عین دموکراسی می دانند؛ اما الزام به رعایت  حجاب در کشورهای اسلامی را خلاف دموکراسی و آزادی می پندارند می فرماید: اجبار کردن کشورهای خارجی چگونه در دنیای به اصطلاح آزاد، الزام زنان و دختران مسلمان به رفع حجاب عین دموکراسی است و فقط ما که گفته ایم کسی که به پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) توهین کند و اجماع فقهای مسلمین فتوا به اعدام آن می دهند، خلاف آزادی است! راستی چرا دنیا در برابر کسی که اجازه ندهد تا دختران مسلمان به دلخواه خود با پوشش اسلامی در دانشگاه ها درس بخوانند یا تدریس کنند، ساکت نشسته است؟

[آیا] جز این است که تفسیر و تأویل آزادی و استفاده از آن در اختیار کسانی است که با اساس آزادی مقدس مخالفند؟ امروز خداوند ما را مسئول کرده است، نباید غفلت نمود. امروز با جمود و سکون و سکوت باید مبارزه کرد و شور و حال حرکت انقلاب را پا برجا داشت.»[10]

[1] . صحیفه امام، جلد 5، صفحه۵۲۰-۵۲۱.

[2] . صحیفه امام، ج5، ص541 .

[3] . مصاحبهء سایت ساجد با طاهره حدیده چی.

[4] . صحیفه امام، ج 6، ص: 329.

[5] . صحیفه امام، ج ۱۲، ص: ۴۷۷.

[6] . صحیفه امام، جلد ۵، صفحه ۵۲۰-۵۲۱.

[7] . صحیفه امام، ج‏۴، ص ۲۴۷.

[8] . صحیفه امام، ج۳، ص ۳۷۰.

[9] . صحیفه امام، ج‏۱۹، ص ۱۸۵.

[10] . صحیفه امام؛ ج ۲۱، ص ۳۲۸.