وسواس را در کودکانمان تقویت نکنیم

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از  جام جم آنلاین، مرضیه عزیزی معین روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با بیان این که وسواس عبارتند از اعمال افکار و عقاید تکرار شونده که فرد تسلطی بر آن ندارد و مشخصه ی اصلی آن تکرار و اجبار است یعنی فرد نمی تواند جلو آن را بگیرد و مجبور است مدام یک کار را تکرار کند، عنوان کرد: احتمال دارد کودک و نوجوان علی رغم تشخیص این که عقاید یا رفتارهایی که با آن درگیر است منطقی نباشد نیاز به تکرار آن داشته باشد در واقع کودک و نوجوان نمی تواند تشخیص بدهد که دارای بیماری و اختلال وسواس است.

عزیزی معین ادامه داد: کودکان و نوجوانانی که در خانواده های سخت گیر و کنترل گر هستند معمولا رفتارهای وسواسی از خودشان نشان می‌دهند یعنی قدرت تصمیم گیری ندارند و مدام دچار شک و تردید می شوند لذا این خانواده های کنترل گر قدرت تصمیم گیری را از کودک و نوجوان می گیرند و کودک مدام چک می کند که آیا این کار درست است یا نه چون نگران این است والدین ا ورا زیر سوال ببرند و سرزنش کنند در واقع کودک به افکار و اعمال غیر منطقی و تکرار شونده می پردازد.

این روانشناس بالینی بیان کرد: کودکان یا نوجوانان به علت ترس از سرزنش والدین برای انجام هر کاری نگران هستند و سعی می کنند آن رفتار را تکرار کنند تا آن مسئله بی نقص انجام شود این کودکان نظم و ترتیب افراطی و باریک بینی و دقت خیلی خاصی دارند.

وی با بیان اینکه کودکان و نوجوانان در خانواده های کنترل گر و سخت گیر دچار کمال طلبی می شوند اضافه کرد: این کودکان و نوجوانان کمال طلب هستند در مورد نتیجه مطلوب کارهای خود شک دارند در مورد نظم و ترتیب خیلی دقت دارند و تلاش می کنند همه موارد یک موضوع را بررسی کنند که کار اشتباهی انجام ندهند این کودکان در بزرگسالی هم اگر درمان نشوند وسواس شان ادامه پیدا می کند

این مدرس دانشگاه با اشاره به این که کودکان کمال طلب تمام تلاش خود را می کنند کار خود را به نحو احسن انجام دهند و البته هیچ وقت از کارشان راضی نیستند، افزود: کودک و نوجوان وسواسی غالبا اضطراب خود را با افکار و اعمال تکراری کنترل می کند در واقع ریشه وسواس این کودکان اضطرابی است.

در خصوص ژنتیکی و اکتسابی بودن اختلال وسواس تصریح کرد: حتما یکی از والدین و نزدیکان این کودکان دچار بیماری و اختلال وسواس و یا اضطراب هستند و در واقع هم به صورت اکتسابی و هم مانند دیگر اختلالات قسمتی از علت و سبب شناسی آن ژنتیکی است.

عزیزی معین در خصوص راهکارهای درمانی یادآور شد: در مورد درمان وسواس دو خط درمانی وجود دارد که همزمان باید از هر دو استفاده کنیم یکی درمان دارویی که متخصصین روانپزشک تجویز می کنند و همچنین روان درمانی که توسط متخصصین روانشناسی که در زمینه وسواس فکری کودک و نوجوان تخصص دارند باید حتما انجام شود.

وی ادامه داد: برای درمان وسواس ابتدا ارزیابی انجام می شود که اختلال وسواس فکری-عملی در کودک و نوجوان تشخیص داده شود و سپس درمان دارویی و روان درمانی برای کودک انجام می شود امّا برای درمان کودک حتما باید نقش خانواده را در نظر بگیریم نقش اعضای خانواده در تشکیل وسواس و مواردی برای اجتناب از این کارها می تواند خیلی کمک کننده باشد لذا برای کودک و نوجوان علاوه بر درمان فردی حتما باید به نقش خانواده توجه لازم را داشته باشیم.

این مدرس دانشگاه متذکر شد: با توجه به شیوع بیماری کرونا کودک و نوجوانانی که مبتلا به وسواس بودند متاسفانه دچار عود بیماری شدند و والدین می توانند در مورد کودک مبتلا به وسواس در زمان کرونا همدلی با احساسات کودک داشته باشند چرا که کودک در شرایط نگران کننده ای بیش از معمول قرار دارد.

عزیزی معین ابراز کرد: ابتلاء کودک و نوجوان به اختلال وسواس الگو پذیری از والدین است و حتما یکی از والدین دچار وسواس هستند همچنین کنترل ها و سخت گیری های والدین باعث می شود کودک دچار این مسئله شود.

وی با بیان اینکه والدین نباید رفتارهای وسواس گونه کودکان را تقویت کنند، گفت: یعنی وقتی یک کودک از استفاده از سرویس بهداشتی به جز خانه امتناع کرده والدین سریع شرایط را تغییر می دهند به عنوان مثال خیلی سریع به خانه مراجعه می‌کنند و یا به طور کلی در مهمانی ها شرکت نمی‌کنند و یا زمان مهمانی ها کوتاه است و یا کودکی که روی غذا حساس است والدین سریع غذا را برای کودک تغییر می‌دهند این رفتارهای مراقبتی بیش از حد والدین می تواند کودک را در زمینه وسواس بیشتر تشویق کند.

این روانشناس بالینی ادامه داد: در خصوص تمیزی و پاک بودن کودک شناخت کافی ندارد لذا الگو برداری از یکی از والدین و یا نزدیکانی که با آنها ارتباط بیشتری دارد یا حتی دیدن انیمیشن می تواند یک الگو برداری باشد.

وی در پایان تأکید کرد: توجه بیش از حد والدین به وسواس و حساسیت های کودک باعث افزایش و تقویت این رفتارها و ادامه وسواس می شود.