اگر جهاد ذبح نمی‌شد مرحوم عظیمی، حاج قاسم عرصه جهادسازندگی می‌شد

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، به گزارش ایام، اکران خصوصی مستند تحسین شده «بر اثر زلزله» شب گذشته سه شنبه 3 تیرماه ساعت 17:30 با حضور؛ فعالان و صاحب‌نظران عرصه جهاد، توسعه روستایی و محرومیت‌زدایی و عوامل جوان تولید مستند به مناسبت یکصدمین روز درگذشت راوی و قهرمان قصه «مهندس حسینعلی عظیمی» در موسسه فرهنگی رسانه‌ای اوج برگزار شد.

در بخش نخست برنامه مستند «بر اثر زلزله» برای مخاطبان و حاضران در کافه نخلستان موسسه فرهنگی رسانه‌ای اوج اکران شد و سپس در بخش دوم برنامه اعضای خانواده «مهندس حسینعلی عظیمی»، دوستان و همکاران او به همراه «عبدالکریم شهابی» کارگردان اثر صحبت‌هایی را انجام دادند.

بر اساس این گزارش، همسر «مهندس حسینعلی عظیمی» در ابتدای این برنامه در سخنانی پیرامون همسر خود گفت: یکی از تدبیرهای آقای عظیمی این بود که همانگونه که کار او جهادی بود زندگی ما هم جهادی بود و بچه‌ها جهادی بزرگ شوند. او خیلی بر روی این موضوع تاکید می‌کرد که ما از حال مستضعفان با خبر باشیم. حتی اگر یک اتفاقی در خانه رخ می‌داد که باب میل او نبود خیلی سریع واکنش نشان می‌داد.

مرحوم عظیمی هیچگاه به دنبال مطرح شدن نبود

وی افزود: او بر روی بچه‌های خود خیلی تاکید داشت و دختران خود را زمانی که بچه بودند به مدارس شاهد می‌فرستادیم تا با آنها همنشین شده و از حال آنها باخبر باشند. تاکید دیگری که او همواره در زندگی خود داشت این بود که هیچگاه در جریان کار و فعالیت‌های خود مطرح نشوند. حتی به عنوان همسر او بسیاری از مواقع خبر نداشتم که در حال چه فعالیتی است و چه مسئولیتی دارد.

 همسر مهندس عظیمی ادامه داد: او همیشه از این موضوع مراقبت می‌کرد که نه تنها خود او بلکه من و فرزندانم از جهادی زندگی کردن عدول نکنیم. او حتی در نحوه لباس و کفش پوشیدن بچه‌ها، نوع گردش و تفریح آنها و حتی خورد و خوراک آنها این دقت نظر و توجه را داشت.

حاج عظیمی تعصب فراوانی نسبت به جهادسازندگی داشت

وی خاطرنشان کرد: او یک جهادی بود و خیلی نسبت به جهاد تعصب داشت. او این تعصب فراوان نسبت به جهاد را تا روز آخر زندگی همراه خود داشت. او این تفکر را داشت که ما یک جهادی هستیم و جهاد همیشه باید برقرار باشد و جمع کردن جهاد ظلمی است که نسبت به آن شده است. او وجود جهاد را راه حل بسیاری از مشکلات امروز کشور می‌دانست.

مستند «بر اثر زلزله» ظرفیت نشان دادن تمامی ابعاد پروژه را ندارد

مهندس حسین یحیوی از دوستان نزدیک مهندس حسینعلی عظیمی و همکار در پروژه روستای «بنه زمین» در بخش دوم این برنامه در سخنانی پیرامون او گفت: این مستند 40 دقیقه ای واقعا ظرفیت نشان دادن تمامی ابعاد این پروژه بزرگ را نداشت. وجه عمده این پروژه وجه اجتماعی آن بود که تقریبا بیشتر زمان مستند به این موضوع اختصاص داشت. البته این بخش هم خیلی کامل به تصویر کشیده نشده بود. وجه دیگر آن هم بخش فنی و بخش دیگر اجرای این پروژه بود.

وی افزود: در مسیر به سرانجام رساندن این پروژه بی نهایت مشکل سر راه مهندس عظیمی وجود داشت که سر برخی از این مشکلات من هم حضور داشتم و واقعا برای ماهایی که کنار او بودیم کلافه کننده بودند. مهمترین بخش از مسائل فنی این پروژه چگونه رساندن آب به مردم روستا «بنه زمین» بود. زیرا همانگونه هم که در مستند اشاره شد قبل از او هم افرادی بسیاری برای رساندن آب به مردم این روستا تلاش کرده بودند ولی موفق نشده بودند.

مهندس یحیوی ادامه داد: محاسبه‌های کشیدن این مسیر برای رساندن آب که طول آن به هفت کیلومتر می‌رسید دیگر مشکل و سختی انجام این پروژه بود. اما درست به خاطر دارم که تمام کارهای محاسباتی کشیدن این مسیر را خود مهندس عظیمی انجام داده بود. او این پروژه را با سختی فراوان و در نبود امکانات لازم به سرانجام رساند.

آشنایی من با مهندس عظیمی به زلزله سال 69 منجل برمی گردد

سومین فردی که در این برنامه پیرامون مهندس عظیمی و فعالیت‌های او صحبت کرد جلیل بشارتی از پیشکسوتان جهادسازندگی و رئیس اسبق مناطق محروم ریاست جمهوری، بود. او در سخنانی گفت: به این بهانه در این برنامه حضور پیدا کردم تا یادی از مهندس عظیمی کرده باشم. زمانی که سال 1369 در روستای «بنه زمین» زلزله آمد من مسئولیت مناطق محروم را داشتم. در سفر خراسان بودیم که زلزله آمد که فورا سفر را رها کردیم و به منجیل آمدیم و به روستای «بنه زمین» رسیدیم.

وی افزود: آنجا بود که با آقای مهندس عظیمی آشنا شدم. او به من گفت شنیدم که شما برای پیگیری مناطق زلزله زده چند سفر به اینجا داشتید و من هم در روستای «بنه زمین» کار جهادی را شروع کردم. او از من خواست تا با او بروم و کاری را که شروع کرده ببینم. من به آنجا رفتم و حتی شب را با او آنجا ماندم تا پروژه او را از نزدیک ببینم. حتی در این سفر یک نماینده مجلس هم به همراه من بود که او هم به همراه ما شب را اینجا ماند.

مستند «بر اثر زلزله» یک حماسه بزرگ را در جهادسازندگی نشان داد

مهندس بشارتی ادامه داد: کاری که در روستای «بنه زمین» شده یک پروژه نیست. من شخصا از ابتدای فعالیت خود تا امروز چیزی نزدیک به 130 پروژه را انجام دادم ولی کاری را که مرحوم آقای عظیمی آنجا کرد خیلی بزرگ بود. مستند 40 دقیقه ای «بر اثر زلزله» انجام یک پروژه را در روستای «بنه زمین» نشان نداد بلکه یک حماسه بزرگ جهادسازندگی را که تجربه جمع شده جهاد اول تاسیس انقلاب بود را به تصویر کشیده است. این عنوان «سنگرسازان بی سنگر» بسیار زیباست و رد آن را در این فیلم باید برجسته‌تر کرد.

وی خاطرنشان کرد: دو نکته موجود در مستند «بر اثر زلزله» بسیار جالب بود. نخست اینکه همان سنگرهایی که در زمان جبهه داشتیم را آوردیم و به صورت خیمه‌های کارگاه برپا کردیم که کاری به مردم نداشته باشیم و کار خودمان را انجام داده باشیم و یاد آن زمان را هم کرده باشیم. پیوند روحیات زمان جنگ و جهاد به روستاهای دورافتاده و محرومی بود که بعد از جنگ نیازمند بودند. همان نیروهایی که احساس کردند امام راحل (ره) در زمان جنگ گفتند که همه باید کمک کنند، بعد از جنگ هم مقام معظم رهبری هم گفتند باید خرابی‌های بعد از جنگ بازسازی شود.

عبدالکریم شهابی کارگردان مستند «بر اثر زلزله» در بخش دیگر این برنامه در سخنانی، گفت: ابتدای کار که پژوهش‌های لازم برای ساخت این مستند را آغاز کردیم باید لیست بلند بالا از کارهایی که آقای عظیمی انجام داده بودند روبرو شدیم و این کار از نظر وسعت کار و بودجه یکی از پایین ترین این کارها بود. اما کار فرهنگی که اینجا شده بود موضوع بسیار عجیبی است.

مرحوم عظیمی پروژه روستای «بنه زمین» را با شرایط سختی انجام داد

وی افزود: اینکه شما هفت کیلومتر راه را برای رساندن آب به این روستا آماده کنید و از همه مهمتر این کار به دست مردم و اهالی آنجا انجام شود موضوع خیلی عجیبی است. در واقع افرادی که رشته مهندسی می‌خوانند متوجه می‌شوند که من از چه سخن می‌گویم. به خصوص اینکه این کار در شرایطی انجام شود که تجهیزات نیست، بودجه بسیار کم بود و کسی هم قبول نمی‌کرد که این کار در روستای «بنه زمین» انجام شود.

این کارگردان ادامه داد: جدای از این مباحث شاید کاری که حاج آقا عظیمی در شوش انجام داده بودند به مراتب عظیم‌تر این این کار او بود. او کارهای عظیمی را با هکتارهای بالا انجام داده است. اما نکته‌ای که اینجا وجود داشت این بود که هیچکدام از کارهای او همانند این پروژه قابلیت به تصویر کشیدن در قالب مستند را نداشت.

شهابی خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگر اینکه در این پروژه صفر تا صد کار در دستان آقای عظیمی و دوستان او بود. هرچند که بسیاری از مسائل در این مستند مجال بیان پیدا نکرده است. در ابتدا نسخه کار بیش از یک ساعت بود که ما گفتیم باید خیلی کوتاه شود و از این روی بسیاری از بحث‌ها را حذف کردیم تا در نهایت به این نسخه 40 دقیقه‌ای رسیدیم.

مرحوم عظیمی نگاهی عمیقی به رفع مشکلات مردم مناطق محروم داشت

وی اضافه کرد: حاج آقا عظیمی نگاهی عمیقی به مردم این روستا برای رفع مشکلات آنها داشت. او می‌گفت اگر من برای آنها خانه هم بسازم بازهم این فقر و گرسنگی برای آنها وجود دارد. من باید کاری برای آنها انجام بدهم که آنها را از این شرایط بدی که دارند خارج کنم.

آقای مشایخی نویسنده کتاب «رسم جهاد» دیگر کسی بود که در این برنامه پیرامون ویژگی‌های مدیریتی مرحوم عظیمی در سخنانی، گفت: در مورد شخصیت مدیریتی حاج عظیمی باید به این نکته اشاره کنم که او گاهی اوقات تذکراتی را به ما می‌دادند. یک نمونه اینکه، من به همراه آقای حسینی که همکار من در کتاب «رسم جهاد» بودند در کانون بودیم و آقای عظیمی خواستند تذکری به ما بدهند که این تذکر را به صورت بیان یک خاطره از زمان جبهه بودن خود به همراه حاج قاسم سلیمانی بیان کردند.

ناصر ترابی از فعالان گروه‌های جهادی در بخش دیگر این برنامه در سخنانی، گفت: حاج آقا طوبی اینجا هستند که من جسارت می‌کنم در حضور او صحبت کنم زیرا ایشان به نوعی جعبه سیاه بسیاری از اطلاعات مرحوم عظیمی بودند. ولی من از ابتدای دهه 80 که با آقای عظیمی آشنا شدم و اردوهای جهادی به این شکل در حال شکل گیری بود، حاج آقا از طریق یکی از هم دانشگاهی‌ها پیامی به من دادند.

وی افزود: پیام او این بود که می‌خواهد بچه‌های اردوهای جهادی را ببیند. این موضوعی که اشاره می‌کنم برای زمانی است که بسیاری از مسئولان نظام و برخی از این سازمان‌های انقلابی به ما می‌گفتند چقدر پول می‌گیرید تا به اردوهای جهادی بروید؟! به هر حال به دیدار حاج آقا عظیمی در کانون رفتیم و چندین جلسه هم برگزار کردیم و حتی او یک سری از دستاوردهای عرصه دفاع مقدس را در دانشگاه ما به نمایش گذاشتند.

مرحوم عظیمی ازجمله افرادی بود که فهمید اردوهای جهادی همان مسیر جهادسازندگی است

ترابی ادامه داد: نکته من این است که حاج آقا عظیمی ازجمله اولین افرادی بودند که فهمیدند اردوهای جهادی در حال طی کردن همان مسیر جهادسازندگی است. در صورتی که بسیاری بعد از فرمایشات حضرت آقا یادشان افتاد که همچنین چیزی است. تقریبا یک دهه طول کشید تا متوجه شوند.

در بخش بعدی این برنامه نوبت به صحبت‌های عبدالله عظیمی فرزند مرحوم مهندس عظیمی رسید. او در سخنانی، گفت: چند نکته کوتاه را عرض می کنم. نخست اینکه پدر من مخصوصا در مورد گروه‌های جهادی اصرار داشتند که این شعار «همه با هم» باید پایلوت گروه‌های جهادی باشد و شیوه کارهای گروه‌های جهادی باید این باشد.

وی افزود: این کار نکته و فرق آن با گروه‌های جهادی این بود که آن موسسه شمایل فقط یک معمار با خود برد و در حقیقت تمامی کارها را خود مردم انجام دادند. او اعتقاد داشت که اگر شیوه کار جهادسازندگی این باشد به جهادسازندگی می‌رسد. نکته دیکر اینکه این روش کارکردن با مردم روشی بود که به ما جوانان منتقل نشد. یعنی جهاد سازندگی روشی در کارکردن با مردم داشت که به ما و مردم منتقل نشده است.

اگر جهاد ذبح نمی‌شد مرحوم عظیمی، حاج قاسمی عرصه جهادسازندگی می‌شد

روح الله ایزدخواه نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از این برنامه در سخنانی، گفت: از سال 86 تا سال 95 یا 96 که دیگر در تهران نبودم 10 سال از زندگی من با حاج آقا عظیمی گذشت. من در این زمان یک زیست فکری و معنوی با حاج آقا عظیمی داشتم. اگر جهاد ذبح نمی‌شد قطعا حاج آقا عظیمی یک حاج قاسمی در عرصه جهادسازندگی بود و جامعه از او هم طراز حاج قاسم یاد می‌کرد.

وی افزود: متاسفانه آن نهاد و آن حرکت ذبح شد اما من شهادت می‌دهم که حاج عظیمی این راه را ادامه داد. من در این 10 سالی که با او همراه بودم شهادت می‌دهم که او را حتی یک دقیقه در خارج از مسیر احیای جهاد ندیدم. می‌دیدم که آقای عظیمی هم در کانون، هم در موسسه سنگرسازان بی سنگر و هم در جلساتی که با جریان‌های دانشجویی و دانشگاه‌ها داشت با تمامی کمبود امکانات تمام تلاش خود را می‌کند جهادسازندگی احیا شود.

مرحوم عظیمی همواره به دنبال احیای جهادسازندگی بود

این نماینده مجلس ادامه داد: در طول این مسیر برای من مشهود شد که مرحوم عظیمی حاضر بود از مناسب و امکاناتی که داشت بگذرد به امید اینکه سریع‌تر به احیای جهاد برسیم. او مشاور وزیر و قائم مقام جهاد نصر بود و پروژه بزرگ احیای آب و خاک دست او بود اما در یک مقطعی به دلایلی آن را کنار گذاشت که این حرکت ادامه پیدا کند.

ایزدخواه خاطرنشان کرد: 30 سال است که این جریان تکنوکرات گیر کردند. اذعان کنید اشتباه کردید و اعتراف کنید که خط امام را مسدود کردید و باور کنید با آن تفکر منسوخ وارداتی التقاطی ضد آرمانی نمی‌توانید جامعه را اداره کنید. از طرف دیگر هم مردم باور کنند که خط امام جواب می‌دهد. مردم باور کنند می‌شود و می‌توانیم قله‌های ناب اسلام را فتح کنیم.

الگوی جهاد در انقلاب اصل و متن کار بود

وی اضافه کرد: الگوی جهادی در انقلاب یک حاشیه نبود بلکه یک متن و اصل کار بود. مردمی شدن اصل آرمان انقلاب اسلامی بود. این را به حاشیه بردند و سپس آن را ذبح کردند و امروز شاهد هستیم و می‌بینیم که در ساده‌ترین مسائل و با انبوه ثروت، سرمایه و منابع که نسبت به سال 58 در کشور داریم کاری از پیش نمی‌برند.

محمود طوبی از پیشکسوتان جهاد و دوست و همکار مرحوم مهندس عظیمی در ادامه این برنامه در سخنانی، گفت: کاری که در پیرکوه شده اقدامی اجرایی بوده است. درست است که حاج آقای عظیمی به دنبال بردن آب به آنجا بوده ولی کار اصلی او فرهنگی بوده است. این کار او برای جوانان بوده و او حالا نتیجه آن را می‌بیند. مطمئن هستم تعداد جوانان از پیرمردها در این جلسه بیشتر است و روح حاج آقا از این بابت خوشحال می‌شود.

وی افزود: من با حاج آقا عظیمی در کانون سنگرسازان بی سنگر خیلی فعالیت و کار کردم و شما اگر کارهای انجام شده توسط او را درنظر بگیرید جواب سوال خودتان را می‌گیرید. حاج آقا عظیمی در مراحل زندگی که کرده چهار مورد را درنظر گرفته بود. اول به دلیل پست‌ها و سمت‌هایی که داشته درد را شناخت است و سپس به اندازه‌ای که زحمت کشیده خستگی ناپذیر کار را ادامه داده است. او استقامت کرده و در نهایت کار را به نتیجه رسانده است. مرحوم حاج آقا عظیمی امروز از شما می‌خواهد که اگر کاری را شروع می‌کنید آن را به آخر برسانید.

مستند «بر اثر زلزله» جزو معدود آثار پرداخته شده به جهادسازندگی است

صادق شهبازی فعال دانشجویی که در این برنامه حضور داشت پیرامون مستند «بر اثر زلزله» گفت: نکته مهم در مورد اثر این است که مستند موردنظر ما جزو معدود مواردی است که در مورد جهاد و فرآیندهای جهاد داریم. بسیاری از اتفاق‌هایی که در این مستند می‌بینیم بعد تبدیل شد که در سیاست‌های ملی ما قرار بگیرد.

وی افزود: مهمترین درسی که ما از مستند «بر اثر زلزله» و حاج آقا عظیمی می‌گیریم کمااینکه خود آقای عظیمی هم اینگونه بود او تلاش می‌کرد تا مدل خاص انقلاب اسلامی، مدلی که مردم محور است، توسعه‌ای که اجتماعی است را در جامعه و سطح کشور بسط و گسترش بدهد. البته این مستند توانسته بود تصویری از آن چیزی که در جهاد اتفاق می‎افتد را به خوبی به مخاطبان نشان بدهد.

شهبازی ادامه داد: همین امروز ما دعواهایی را با سیاستگذاران کشور داریم که چرا نگاه از بالا به پایین دارید و چرا مردم را دخیل نمی‌کنید؟ چرا شرایط منطقه را متوجه نیستید و به آن نمی‌پردازید؟ این به نظر من مهمترین موضوعی است که ما باید از این مستند بگیریم.

مهندس محمد صدوری از فرماندهان اسبق پشتیبانی مهندسی جهادسازندگی و مدیرعامل فعلی سنگرسازان بی سنگر، دیگر میهمانی بود که در این برنامه پیرامون مرحوم عظیمی صحبت کرد و در سخنانی، گفت: باید به این نکته توجه و دقت کنیم که آقای عظیمی و امثال او چرا این کارها را کردند؟ شما روش انجام کارهای او را به خوبی در این مستند نشان دادید. یکی از دلایل اینکه آقای عظیمی می‌توانست و موفق شد تا این الگوها را نشان بدهد به این دلیل بود که او برنامه داشت و هدف خود را می‌شناخت.

محرومیت زدایی تمامی مناطق محروم کشور هدف مرحوم عظیمی بود

وی افزود: او به یک آینده و چشم اندازی نگاه می‌کرد که برای رسیدن به آن هدف و چشم انداز گام برمی‌داشت. یکی از اصول او این بود که به اهداف خود توجه کند. اهدافی که امام بزرگوار و بنیانگذار جمهوری اسلامی برای جهاد ترسیم کرده بود که سرلوحه تمام آنها محرومیت زدایی تمامی مناطق محروم کشور است.

آقای ترابی از فعالان گروه‌های جهادی به عنوان آخرین سخنران این مراسم در صحبت‌های کوتاهی گفت: یکی از ویژگی‌های آقای عظیمی مسیرسازی بود که او داشت. در ارتباط با کار سنگرسازان بی سنگر می‌دانید که جهاد یک رکن از دفاع مقدس بود که مهندسی جنگ را برعهده داشت. بعد از پایان دفاع مقدس این تشکیلات و این انسجام از هم پاشید.

مرحوم عظیمی حق زیادی به گردن بچه‌های جنگ دارند

وی افزود: حق زیادی که آقای عظیمی به گردن تمامی بچه‌های جنگ دارد این است که به همراه برخی از فرماندهان این تفکر را ایجاد کردند که ما نباید این انسجام را از دست بدهیم و این مجموعه را حفظ کنیم. در واقع این مجموعه را در قالب کانون سنگرسازان بی‌سنگر نگاه داشتند.

ترابی ادامه داد: او سال‌ها مدیرعامل کانون سنگرسازان بی‌سنگر و مدت های زیادی عضو هیات مدیره این کانون بودند و توانستند این تشکیلات و این انسجام را حفظ کنند. به دوستانی که خودشان و راه خودشان را متعهد به آقای عظیمی می‌دانند توصیه می‌کنم که این راه را ادامه بدهند و تولید این نوع از مستند را در دستور کار خود داشته باشند./د101/ف