شاخصه‌های جهاد فرهنگی

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، جهاد در راه خدا عملی است که از صدر اسلام تا به امروز در جامعه اسلامی در عرصه های مختلف از سوی مسلمانان اتفاق افتاده است و قطعا مجاهدان فی سبیل الله به اجر و پاداش این عمل واقف هستند چرا که در راه خدا از جان گذشتن ارزشى بسیار دارد.

قرآن کریم جهادگران را انسان های راستگو بیان کرده و آمده است:

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ آیه 15 سوره حجرات

"همانا مؤمنان (واقعى) كسانى هستند كه به خدا و رسول او ایمان آورده، پس از آن هیچ‌گاه شك به دل راه ندادند و در راه خدا با مال و جان‌شان جهاد كردند، ایشان به حقیقت راستگو هستند."

در بخشی دیگر پیامبر اسلام به اهمیت جهاد نزد خداوند متعال اشاره کرده است:

قال رسول اللّه(ص): «یَرْفَعُ اللّهُ المُجاهِدَ فى سَبیلِهِ عَلى غَیرِهِ مِأةَ دَرَجَة فِى الجَنَّةِ ما بَیْنَ كُلِّ دَرَجَتَیْنِ كَما بَیْنَ السَّماءِ وَ الأرْضِ». (مستدرك الوسائل، ج 2، ص 244).

پیامبر اكرم(ص) فرمود: «خداوند، مجاهد در راهش را بر غیر او صد درجه در بهشت رفعت و بلندى بخشد، كه فاصله میان هر دو درجه همانند فاصله میان آسمان و زمین است. (كنایه از بلندى رتبه مجاهد در راه خدا است.)

با اندک مطالعه ای در تاریخ اسلام می توان به این نتیجه رسید که تنها راه ایستادگی در برابر ظلم دشمنان و مستکبران مجاهدت و مقاومت است.

امروزه جهاد در دو عرصه جبهه جنگ سخت و جنگ نرم تعریف می شود که یک مسلمان خصوصا جوانان در جامعه امروز باید در هر دو جبهه دغدغه جهاد داشته باشد.

شاخص‌های جهاد فرهنگی

از مهم ترین شاخص های یک فرهنگ جهادی در یک جامعه اسلامی در راستای پیشرفت و پیشبرد اهداف و تاثیری پذیری این جهاد در میان مردم می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1ـ بصیرت

یکی از شاخصه های مهم  که در فعالیت های فرهنگی باید بیشتر به آن توجه کرد بصیرت داشتن و بصیرت دهی است و عمل کردن صحیح و موضع گیری در بزنگاه ها است؛ چراکه بیشتر مشکلات و شبهات ایجاد شده در میان جوانان امروز عوام فریبی و انتشار داده های غلط از سوی دشمنان نظام اسلامی در جامعه است و سعی دارند علایق و رفتار اخلاقی آنان را به سمت خود سوق دهند تا بتوانند به اهداف خود نزدیک بشوند.

2 ـ دین مداری و اخلاص

دین مداری و اخلاص در فعالیت های فرهنگی دو اصل جداناپذیر هستند و شخصی که کار فرهنگی می کند ابتدا به دنبال رضایت پروردگار خود می باشد و مسؤولیت را یک امانت از سوی خداوند متعال می داند.

3 ـ تکلیف مداری

یکی از بارزترین ویژگی یک مجاهد فرهنگی مسؤولیت پذیری و تکلیف مداری است و همه دغدغه ایشان به نتیجه رساندن فعالیت فرهنگی باید باشد.

4 ـ ولایت محوری

اطاعت از رهبری از اولین خصوصیات یک مدیر فرهنگی است و باید گوشش به دهان رهبری باشد یعنی نه یک قدم جلوتر و نه یک قدم عقب تر حرکت کند.

رهبر معظم انقلاب اخیرا در دیدار با تشکل های دانشجویی که به صورت مجازی برگزار شد به مطالب مهم و ارزشمندی اشاره داشتند و جوانان را یک مجموعه عظیم و کارآمد در تمام عرصه ها دانستند و حضور فعال جوانان را در میدان جنگ سخت و جنگ نرم بسیار مهم قلمداد کردند.

یکی از سرفصل های صحبت های اخیر مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با تشکل های دانشجویی اشاره به جهاد فرهنگی و درخشش جوانان پایبند به مبانی دینی در مقابل هجوم فرهنگی دشمنان بود و ایشان کارنامه جوانان انقلابی را در عرصه جهاد فرهنگی و اجتماعی بسیار موفق دانستند.

جامعه بشری امروز از هر زمان دیگری نیازمند فعالیت های جهادی و اجتماعی است چراکه دشمنان اسلام فهمیده اند که با جنگ سخت نمی توان در برابر نظام اسلامی مقابله کرد با این حال به تهاجمات شدید فرهنگی رو آورده اند و بر اعتقادات و اخلاقیات مردم خصوصا جوانان سرمایه گذاری می کنند.

در مورد اهمیت و ارزش فعالیت های فرهنگی در جامعه امروز مقام معظم رهبری در ارتباط تصویری با تشکل های دانشجویی 28 اردیبهشت ماه فرمودند: "جهاد فرهنگی" امروز اقدامی ضروری و مقدس برای شناخت انحراف ها، افشای دسیسه ها و تحریف ها و تلاش در جهت تعلیم و آموزش و اطلاع رسانی صادقانه و دلسوزانه درباره اسلام ناب محمّدی و معارف اهل بیت نبوی(ص)است. شناخت نیروهای دشمن، سنگرهای دشمن، نفوذی های دشمن، اندیشه های دشمن، اهداف دشمن، ابزارها و شیوه های آنان در جهاد فرهنگی، رسالتی است که بر دوش اندیشمندان و عالمان و دانشوران و مدیران و مسؤولان نظام اسلامی سنگینی می کند.

بنابراین اولین سؤالی که در ذهن مخاطب ایجاد می شود این است که آیا امروز جوانان توانسته اند در جبهه فرهنگی جهاد داشته باشند و در این زمینه موفق باشند یا نه؟ در پاسخ باید گفت بله

دشمنان نظام جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی دشمنی خود را به انواع مختلف بارها اثبات کرده اند ولی در طول این سال ها در برابر ایستادگی مثال زدنی مردم ایران مواجه شده اند؛ باید گفت پس از شکست دشمن در جنگ سخت امروز شاهد هستیم که در جبهه فرهنگی هم به سدی نیرومند به نام ملت و جوانان با بصیرت و انقلابی برخورد کرده اند.

مهمترین عملکرد این سد نیرومند در برابر نقش های دشمن می توان به تظاهرات دینی سال های اخیر اشاره کرد؛ تشییع میلیونی سردار دل ها شهید حاج قاسم سلیمانی، راهپیمایی عظیم اربعین حسینی، مراسم اعتکاف، مراسمات و عزاداری حسینی در محرم و سفر نشان دهنده تقویت جبهه فرهنگی در سال های اخیر است.

مردم همیشه در صحنه ایران در جبهه اجتماعی هم می توان به جرأت گفت عملکرد بی نظیر از خود نشان دادند و در تاریخ ماندگار شدند و ظرفیت بالای کشور در این عرصه را هم به نمایش در آوردند؛ خدمات نیروهای جهادی و بسیج در قضایای سال های اخیر از جمله سیل، زلزله و امروز هم کرونا به خوبی نمایش درآوردند؛ رزمایش همدلی و مواسات کارنامه موفقی را در عرصه جهاد اجتماعی از خود به جا گذاشت.

در روزگار امروز که جهان درگیر ویروس کرونا است و مردم نیازمند همدلی و محبت به یکدیگر هستند ولی کشورهای غربی ذات وحشی شان را آشکار کردند و نشان دادند در بحران ها و مشکلات بویی از انسانیت و جوانمردی نبردند در حالی‌که با یک اشاره رهبر معظم انقلاب رزمایش عظیم کمک رسانی و همدلی در کشور راه افتاد که مورد ستایش دوست و دشمن قرار گرفت به عبارتی دیگر این بار ملت مومن ایران در جهاد اجتماعی هم سربلند و پیروز شد.

امروز در جامعه ما با وجود فعالیت های با ارزش جوانان در عرصه های مختلف فرهنگی، هنوز جا برای فعالیت های فرهنگی مهم دیگر فراوان است، متاسفانه باید اذعان کرد در سال های اخیر شاهد خلأهایی در جبهه فرهنگی بودیم و هستیم و نمونه بارزی که می توان به آن اشاره کرد فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه اسلامی است.  

باید به این نکته توجه داشت که دشمن سال هاست تمرکز خود را بر روی دین و مذهب ملت ایران خصوصا جوانان سرمایه گذاری کرده است و دین گریزی هدف اصلی دشمن در جامعه اسلامی ایران است چراکه وقتی یک جوان اذعان پیدا کند که دلیل همه مشکلات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه، اسلام است با این وجود فرهنگ بی بند و باری جایگزین فرهنگ ایثار و شهادت در میان جوانان خواهد شد.

بنابراین برای جلوگیری از عملیاتی شدن اهداف دشمن در جامعه اسلامی ایران همه مردم دغدغه مند وظایفی را بر عهده خواهند داشت و باید در جبهه فرهنگی هر کاری که در توان شان هست دریغ نکنند و وارد میدان شوند؛ این یعنی جهاد فرهنگی که رهبر معظم انقلاب همیشه نسبت به اهمیت آن تاکید دارند.

در این مسأله بسیار مهم خانواده ها و مسؤولان مربوطه کشور مسؤولیت های سنگینی بر عهده دارند؛ نقش خانواده در تربیت دینی کودکان و آمادگی فرزند برای ورود به جامعه نقش اساسی دارد و در ادامه آموزش و پرورش برای تقویت مبانی فکری و دینی دانش آموزان باید برنامه های دقیق و بلند مدت طراحی و تنظیم کند چراکه معمولا مبانی فکری و فرهنگی هر شخص در خانواده و مدارس تثبیت می شود.

در پایان نباید از تاثیر عملکرد و رفتار ناشایست شخصیت های دینی و مسؤولان و دولتمردان یک جامعه اسلامی در تغییر عقیده و دیدگاه جوانان نسبت به دین و فرهنگ اسلامی غافل بود./1325/ی704/ف

علی اصغر خواجه الدین